Tài liệu hướng dẫn: soạn bài Thuyết minh về một thể loại văn học lớp 8 được THPT Sóc Trăng tổng hợp và biên soạn giúp em nắm vững kiến thức về cách làm một bài thuyết minh về một thể loại văn học bất kì.
Với những hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi sách giáo khoa dưới đây các em không chỉ soạn bài tốt mà còn nắm vững các kiến thức quan trọng của bài học này.
Cùng tham khảo…
Bạn đang đọc: Soạn bài Thuyết minh về một thể loại văn học hay nhất – Soạn văn 8 – Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng
Bạn đang xem : Soạn bài Thuyết minh về một thể loại văn học hay nhất – Soạn văn 8
Hướng dẫn soạn bài Thuyết minh về một thể loại văn học chi tiết
I. Từ quan sát đến diễn đạt, thuyết minh đặc thù một thể loại văn học
Bài tập trang 153 SGK Ngữ văn 8 tập 1
Đề bài: Thuyết minh đặc điểm thể thơ thất ngôn bát cú.
1. Quan sát
Đọc kĩ hai bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn rồi vấn đáp những câu hỏi :
a ) Mỗi bài thơ có mấy dòng, mỗi dòng có mấy chữ ( tiếng ) ? Số dòng, số chữ ấy có bắt buộc không ? Có thể tuỳ ý thêm bớt được không ?
b ) Tiếng có thanh huyền và thanh ngang gọi là tiếng bằng, kí hiệu là B, những tiếng có thanh hỏi, ngã, sắc, nặng gọi là tiếng trắc, kí hiệu là T. Hãy ghi kí hiệu bằng trắc cho từng tiếng trong hai bài thơ đó .
c ) Nhận xét quan hệ bằng trắc giữa những dòng với nhau, biết rằng nếu dòng trên tiếng bằng ứng với dòng dưới tiếng trắc thì gọi là “ đối ” nhau, nếu dùng trên tiếng bằng ứng với dòng dưới cũng tiếng bằng thì gọi là “ niêm ” với nhau ( dính nhau ). Dựa vào hiệu quả quan sát, hãy nêu mối quan hệ bằng trắc giữa những dòng .
d ) Vần là bộ phận của tiếng không kể dấu thanh và phụ âm đầu ( nếu có ). Những tiếng có bộ phận vần giống nhau, ví dụ : an, than, can, man, … là những tiếng hiệp vần với nhau. Vần có thanh huyền hoặc thanh ngang gọi là vần bằng, vần có những thanh hỏi, ngã, sắc, nặng gọi là vần trắc. Hãy cho biết mỗi bài thơ có những tiếng nào hiệp vần với nhau, nằm ở vị trí nào trong dòng thơ và đó là vấn bằng hay trắc .
e ) Thơ muốn uyển chuyển thì phải ngắt nhịp, chỗ ngắt nhịp đọc hơi ngừng lại một chút ít trước khi đọc tiếp đến hết dòng. Chỗ ngắt nhịp cũng ghi lại một chỗ ngừng có nghĩa. Hãy cho biết câu thơ bảy tiếng trong bài ngắt nhịp như thế nào
Trả lời
a, Mỗi bài thơ có 7 tiếng, số dòng và số chữ có bắt buộc và không hề tùy tiện thêm bớt .
b, Sử dụng kí hiệu bằng trắc cho hai bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn
Vẫn là hào kiệt vẫn phong phú
( T – B – B – T / T – B – B )
Chạy mỏi chân thì hãy ở tù
( T – T – B – B – T – T – B )
Đã khách không nhà trong bốn biển
( T – T – B – B – B – T – T )
Lại người có tội giữa năm châu
( T – B – T – T – T – B – B )
Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế tài chính
( T – B – B – T – B – B – T )
Miệng cười tan cuộc oán thù
( T – T – B – T – T – B )
Thân ấy vẫn còn, còn sự nghiệp
( B – T – T – B / B – T – T )
Bao nhiêu nguy khốn sợ gì đâu .
( B – B – B – T – T – B – B )
c, Niêm luật của bài thơ :
+ Niêm ( dính nhau ) tiếng dòng trên tương ứng với dòng dưới đều B
+ Đối : tiếng dòng trên B ứng với tiếng dòng dưới T
d, Những tiếng ở cuối câu luôn hiệp vần với nhau, câu 1 – 2 – 4 – 6 – 8
e, Thường ngắt nhịp chẵn lẻ : 4/3 ; 2/2 / 3
2. Lập dàn bài
Mỗi một thể loại văn học có những đặc trưng riêng, thuyết minh về một thể loại văn học là báo cáo giải trình về những điểm riêng ấy. Nên gắn việc thuyết minh về thể loại văn học với chiêu thức nêu ví dụ để cụ thể hoá yếu tố .
Lập dàn ý
– Mở bài:
Trả lời câu hỏi Thơ thất ngôn bát cú là gì ?
– Thân bài: Trả lời câu hỏi Thơ thất ngôn bát cú là thể thơ như thế nào?
+ Đặc điểm về số câu, số chữ ;
+ Các đặc thù của thể thơ : Đối, Niêm, Vần, Nhịp ;
– Kết bài: Nêu cảm nghĩ của em về đặc điểm của thể thơ (nên dựa vào những bài thơ cụ thể).
Tổng kết
– Muốn thuyết minh đặc thù một thể loại văn học ( thể thơ hay văn bản đơn cử ), trước hết phải quan sát, nhận xét, sau đó khái quát thành những đặc thù .
– Khi nêu những đặc thù, cần lựa chọn những đặc thù tiêu biểu vượt trội, quan trọng và cần có những ví dụ đơn cử để làm sáng tỏ những đặc thù ấy .
III. Soạn bài Thuyết minh về 1 thể loại văn học phầnLuyện tập
1 – Trang 154 SGK
Hãy thuyết minh đặc thù chính của truyện ngắn trên cơ sở những truyện ngắn đã học : Tôi đi học, Lão Hạc, Chiếc lá sau cuối .
Gợi ý dàn bài:
1. Mở bài:
– Nêu định nghĩa về truyện ngắn .
2. Thân bài:
– Nêu những đặc thù chính của truyện ngắn
+ Đặc điểm về dung tích : số trang viết ít, không dài .
– Đặc điểm về sự kiện, nhân vật : ít nhân vật và sự kiện vì dung tích truyện ngắn không lớn. Thường chỉ vài nhân vật và sự kiện nhỏ .
– Đặc điểm về diễn biến :
+ Diễn ra trong một khoảng chừng thời hạn và khoảng trống hẹp
+ Không diễn đạt toàn vẹn cuộc sống mà diễn đạt theo từng khoảng chừng thời hạn
– Ý nghĩa :
+ Mang ý nghĩa nhân sinh, ý nghĩa xã hội .
3. Kết bài: Nêu cảm nhận của bản thân:
+ Về vẻ đẹp, sức mê hoặc của truyện ngắn
+ Phù hợp với đời sống lao động khẩn trương lúc bấy giờ .
Bài làm mẫu tham khảo:
Truyện ngắn là một thể loại văn học thân mật và ta hoàn toàn có thể sẽ tiếp xúc hàng ngày với chúng. Có rất nhiều những nhận định và đánh giá khác nhau về truyện ngắn, tuy nhiên, truyện ngắn là hình thức tự sự loại nhỏ để tái hiện lại một mảnh nhỏ của đời sống, hoàn toàn có thể là một biến cố, một hành vi, một trạng thái trong cuộc sống của nhân vật, biểu lộ một góc nhìn của tính cách hay một mặt nào đó của đời sống xã hội. Truyện ngắn thường có dung tích ngắn, khoảng chừng vài trang hoặc vài chục trang, sự kiện và nhân vật không nhiều. Còn những truyện cực ngắn chỉ khoảng chừng vài trăm chữ .
Truyện ngắn có những đặc thù chính là truyện có rất ít nhân vật và sự kiện ; diễn biến thường diễn ra trong một khoảng trống, thời hạn hạn chế ; cấu trúc của truyện ngắn thường là sự sắp xếp những so sánh, tương phản để làm bật ra chủ đề .
Trước hết, truyện ngắn có rất ít nhân vật và sự kiện. Các truyện ngắn thường chỉ tập trung chuyên sâu tái hiện một góc nhìn của tính cách nhân vật hay một mặt nào đó của xã hội nên số lượng nhân vật rất ít, thậm chí còn có những truyện chỉ có 2-3 nhân vật. Hệ quả của số lượng nhân vật ít là biến cố trong, sự kiện trong truyện cũng không nhiều. Bởi người nghệ sĩ sẽ chỉ lựa chọn một hoặc một vài sự kiện, biến cố trong cuộc sống nhân vật để khắc họa tính cách, số phận của nhân vật mà thôi. Như trong tác phẩm Tôi đi học tác giả đã lựa chọn xúc cảm của nhân vật tôi trong ngày khai giảng tiên phong của cuộc sống, nhân vật trong truyện chỉ có người mẹ và nhân vật tôi. Truyện ngắn Lão Hạc có nhân vật lão Hạc, ông giáo, Binh Tư, cậu con trai, vợ ông giáo ( chỉ được nhắc qua ), những người dân trong làng ( Open với vai trò là người tận mắt chứng kiến cái chết của lão Hạc ) và có sự kiện điển hình nổi bật trong tác phẩm là khi lão Hạc quyết định hành động bán con chó Vàng để không phải ăn vào tiền của cậu con trai. Còn trong truyện ngắn Chiếc lá sau cuối của O.Hen – ri câu truyện chỉ xoay quanh những nhân vật Giôn-xi, cụ Bơ-men và Xiu với bức họa Chiếc lá sau cuối .
Thứ hai, diễn biến của truyện ngắn thường diễn ra trong một khoảng trống, thời hạn hạn chế. Nó không kể chọn vẹn một quy trình diễn biến một đời người mà chọn lấy khoảnh khắc, những “ lát cắt ” của đời sống để bộc lộ. Thanh Tịnh đã lựa chọn khoảng trống đổi khác từ nhà tới trường học, trong khoảng chừng thời hạn như được lê dài từ tối hôm trước đến sáng hôm sau, khi con bước chân qua cánh cổng trường để mở màn đi học. Nam Cao lựa chọn khắc họa lão Hạc trong khoảng chừng thời hạn lão sống xa con, lúc lão ốm đau bệnh tật và lựa chọn cái chết đau đớn để giữ lại mảnh vườn cho con trai. Còn O. Hen-ri lại mở màn câu truyện của mình bằng sự chán nản, vô vọng để rồi người đọc thấy được sự hồi sinh trong tâm hồn cô gái trẻ khi trông thấy bức tranh vẽ chiếc lá sau cuối bên bậu hành lang cửa số của cụ Bơ-men. Cả ba tác phẩm người đọc chỉ nhìn thấy một đoạn, một lát cắt trong cuộc sống của nhân vật chứ không phải là hàng loạt cuộc sống họ, từ lúc họ sinh ra, lớn lên, trưởng thành như thế nào. Điều ấy cũng đồng nghĩa tương quan với truyện ngắn chỉ là những khoảnh khắc của đời sống, của đời người, nhưng chừng ấy cũng đủ để người đọc nhận ra được thực chất của nhân vật, con người trong tác phẩm ấy .
Cuối cùng, cấu trúc của truyện ngắn thường là sự sắp xếp những so sánh, tương phản để làm bật chủ đề của tác phẩm. Người đọc hoàn toàn có thể thuận tiện nhận ra được sự biến hóa trong tâm trạng, tâm lý và hành vi của cả người mẹ và đứa con trước ngày khai trường tiên phong trong truyện ngắn Tôi đi học của Thanh Tịnh. Đó là những cảm hứng rất mơ hồ, bâng khuâng và khó tả khiến cho người ta có vẻ như lớn lên, trưởng thành hơn. Sự trái chiều trong hành vi của đứa trẻ trước đó và trong đêm trước ngày tựu trường thật khác : tự thu dọn đồ chơi ngăn nắp, đi ngủ sớm hơn, … giúp tác giả nhấn mạnh vấn đề sự biến hóa trong cảm hứng của con trẻ, của người mẹ trong giờ khắc thiêng liêng ở những bước chân đầu đời của con. Không phải ngẫu nhiên Nam Cao lại đặt nhân vật ông giáo trong cái nhìn đối sánh tương quan với lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của mình. Tác giả muốn ông giáo hoàn toàn có thể tìm thấy được mình trong cuộc sống của lão Hạc và cùng là để ca tụng phẩm chất hùng vĩ, lương thiện của người nông dân trong xã hội xưa. O. Hen-ri đã rất thành công xuất sắc khi sử dụng hai lần thủ pháp đảo ngược trường hợp gây ra sự giật mình đến ngỡ ngàng cho người đọc. Sự phục sinh đầy kinh ngạc của Giôn-xi và cái chết không báo trước của cụ Bơ-men. Tất cả những chi tiết cụ thể ấy là làm sống dậy tình người giữa những con người bần hàn với nhau .
Tuy dung tích không dài tuy nhiên truyện ngắn là một thể loại mang tới cho người đọc nhiều cung bậc xúc cảm và những bài học kinh nghiệm nhận thức thâm thúy trong đời sống. Đến tận ngày này, vai trò của truyện ngắn trong đời sống của con người vẫn không hề phủ nhận .
2 – Trang 154 SGK
Đọc phần trích sau để tìm thấy những gợi ý thiết yếu cho việc lập dàn bài và viết bài .
TRUYỆN NGẮN
Truyện ngắn là hình thức tự sự loại nhỏ. Truyện ngắn khác với truyện vừa ở dung tích nhỏ, tập trung chuyên sâu diễn đạt một mảnh của đời sống : một biến cố, một hành vi, một trạng thái nào đó trong cuộc sống nhân vật, biểu lộ một góc nhìn của tính cách hay một mặt nào đó của đời sống xã hội. Do đó truyện ngắn thường ít nhân vật và sự kiện .
Cốt truyện của truyện ngắn thường diễn ra trong một khoảng trống, thời hạn hạn chế. Nó không kể toàn vẹn một quy trình diễn biến một đời người mà chọn lấy những khoảnh khắc, những “ lát cắt ” của đời sống để bộc lộ. Kết cấu của truyện ngắn thường là sự sắp xếp những so sánh, tương phản để làm bật ra chủ đề. Do đó mà truyện ngắn thường là ngắn .
Truyện ngắn tuy ngắn nhưng hoàn toàn có thể đề cập tới những yếu tố lớn của cuộc sống. Tác phẩm của nhiều bậc thầy trong thể loại này đã cho ta biết điều đó .
(Theo Từ điển văn học)
Xem thêm:
- Soạn bài Ôn luyện về dấu câu
- Soạn bài Dấu ngoặc kép
Trên đây là nội dung tài liệu hướng dẫn soạn văn 8 tập 1 bài Thuyết minh về một thể loại văn học nằm trong chương trình học môn Ngữ Văn lớp 8 đã được THPT Sóc Trăng biên soạn với mục đích giúp các em học sinh tham khảo. Để học tốt hơn, các em nên tự soạn bài theo những kiến thức của bản thân. Chúc các em luôn đạt kết quả cao trong học tập.
Soạn bài Thuyết minh về một thể loại văn học lớp 8 giúp em nắm vững kiến thức và trả lời được các câu hỏi bài tập phần luyện tập trang 153, 154 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8 tập 1.
Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục : Giáo dục đào tạo
Source: https://futurelink.edu.vn
Category: Tin tổng hợp