Soạn bài Quê hương hay nhất – Soạn văn 8 – Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng

Muốn soạn bài Quê hương hay nhất? Bạn sẽ cần đến tài liệu hướng dẫn này với 2 phần chính gồm sơ lược các kiến thức cơ bản và gợi ý trả lời câu hỏi trang 18 sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 2.

Cùng tìm hiểu thêm …

Bạn đang xem : Soạn bài Quê hương hay nhất – Soạn văn 8

Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm

– Tế Hanh ( 1921 – 2009 ) tên khai sinh là Trần Tế Hanh, sinh ra tại một làng chài ven biển tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi. Ông xuất hiện trong trào lưu Thơ mới ở chặng cuối ( 1940 – 1945 ) với những bài thơ mang nặng nỗi buồn và tình yêu quê hương thắm thiết. Sau năm 1945, Tế Hanh bền chắc sáng tác nhằm mục đích Giao hàng cách mạng và kháng chiến. Ông được biết đến nhiều nhất với những bài thơ biểu lộ nỗi nhớ thương tha thiết quê hương miền Nam và niềm khao khát Tổ quốc được thống nhất. Ông được Nhà nước trao tặng Trao Giải Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật và thẩm mỹ ( năm 1996 ). Tác phẩm chính : những tập thơ Hoa niên ( 1945 ), Gửi miền Bắc ( 1955 ), Tiếng sóng ( 1960 ), Hai nửa yêu thương ( 1963 ), Khúc ca mới ( 1966 ), …

– Quê hương là nguồn cảm hứng lớn trong suốt đời thơ Tế Hanh mà bài Quê hương là sự mở đầu. Bài thơ này rút trong tập Nghẹn ngào (1939), sau được in lại trong tập Hoa niên, xuất bản năm 1945.

Hướng dẫn soạn bài Quê hương

Hướng dẫn chi tiết cụ thể vấn đáp những câu hỏi phần đọc – hiểu và rèn luyện tại trang 18 SGK Ngữ văn 8 tập 2 .

Đọc – hiểu văn bản

1 – Trang 18 SGK
Phân tích cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi ( từ câu 3 đến câu 8 ) và cảnh đón thuyền cá về bến ( 8 câu tiếp theo ). Hình ảnh người dân chài và đời sống làng chài được biểu lộ trong hai cảnh này có nét gì điển hình nổi bật đáng quan tâm ?

Trả lời

Tác giả đã khắc họa sinh động cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi :
▪ Trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng → cảnh buổi sớm mai đẹp trời, trong lành .
▪ Dân trai tráng bơi thuyền → hình ảnh TT trẻ khỏe, tràn trề sức sống .
▪ Đoàn thuyền như con tuấn mã ( hăng, phăng, vượt ) → diễn đạt sức mạnh mang sắc tố lịch sử một thời, cổ tích .
▪ Cánh buồm ( rướn thân trắng ) như mảnh hồn làng → ẩn dụ biểu trưng cho hồn cốt, thần thái của người dân miền biển. Vẻ đẹp mang tầm vóc, ý nghĩa lớn lao .
→ Khung cảnh vạn vật thiên nhiên tươi đẹp, bức tranh lao động đầy sức sống và hứng khởi của người dân vùng biển .
– Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về bến : vui tươi, vẻ vang .
▪ Không khí đón ghe về : sinh động, ồn ào, đông vui .
▪ Hình ảnh người dân chài : làn da ngăm dám nắng, thân hình nồng thở vị xa xăm → vẻ đẹp rắn chắc, trẻ trung và tràn trề sức khỏe mang phong vị người dân miền biển .
▪ “ cá đầy ghe ” vui mừng, biết ơn “ biển lặng ” mang cho họ những thành quả ngọt ngào .
▪ Hình ảnh con thuyền : im, mỏi quay trở lại nằm / chất muối thấm dần thớ vỏ → con thuyền vô tri trở nên có hồn, trong sự stress say sưa ( lời Hoài Thanh ) vẫn lắng nghe, cảm nhận tinh xảo được phong vị đời sống .
→ Cảnh tượng vui tươi, hào hứng của đoàn thuyền khi quay trở lại được cảm nhận bằng hồn thơ tinh xảo có tình cảm sâu lắng, am hiểu tường tận đời sống lao động khó khăn vất vả đầy thi vị .
Xem thêm : Cảm nhận về bài thơ Quê hương của Tế Hanh
2 – Trang 18 SGK
Phân tích những câu thơ sau :
– Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bát ngát thâu góp gió …
– Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng ,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm .
Lối nói ẩn dụ và giải pháp so sánh ở những câu này có hiệu suất cao thẩm mỹ và nghệ thuật như thế nào ?

Trả lời

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bát ngát thâu góp gió
▪ Cánh buồm : giương to, rướn thân, góp gió – hình ảnh cánh buồm quen thuộc được tả thực trong sự quan sát tinh xảo .
▪ So sánh ẩn dụ : cái vô hình dung được gọi tên, cụ thể hóa bằng hình ảnh “ cánh buồm ” rõ ràng đường nét, hình khối, sắc tố .
▪ “ rướn thân trắng bát ngát thâu góp gió ” – sự khoáng đạt, hiên ngang can đảm và mạnh mẽ như chính tính cách của người dân miền biển, sẵn sàng chuẩn bị đương đầu với thử thách .
▪ Cánh buồm mang ý nghĩa tượng trưng cho hồn cốt, thần thái, tình cảm của người dân chài, nay đi vào thơ trở nên bay bổng, lãng mạn .
=> Biện pháp ẩn dụ, so sánh làm cho hình ảnh thực trở nên lãng mạn cánh buồm là linh hồn của làng biển, là niềm tự hào, tình yêu chinh phục biển cả làm chủ đời sống .
Dân chài lưới làn da ngăm dám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm
▪ Hình ảnh tả thực “ làn da ngăm dám nắng ” – vẻ đẹp rắn rỏi, chắc khỏe nói lên sự từng trải trong đời sống lao động khó khăn vất vả nắng gió của người đi biển .
▪ “ thân hình nồng thở vị xa xăm ” → hình ảnh ẩn dụ quy đổi cảm xúc, “ thân hình ” nay được cảm nhận bằng xúc giác – “ mặn ” .
▪ Sự mặn mòi của biển cả ngấm vào từng hơi thở trong đời sống, sự hòa quyện giữa con người với biển cả – nơi ngọn nguồn nuôi dưỡng .
=> Biện pháp ẩn dụ không riêng gì kiến thiết xây dựng hình tượng người dân miền biển khỏe mạnh, từng trải mà còn làm điển hình nổi bật sự hòa quyện bền chặt giữa con người với tự nhiên .
Tham khảo văn mẫu hay : Phân tích tình yêu quê hương quốc gia qua bài Quê hương của Tế Hanh
3 – Trang 18 SGK
Hãy nhận xét về tính cảm của tác giả so với cảnh vật, đời sống và con người quê hương ông .

Trả lời

Tình cảm sâu nặng của tác giả so với cảnh vật, đời sống, con người thấm đượm trong từng câu chữ, xuyên thấu chiều dài của tác phẩm .
▪ Hình ảnh quê hương miền biển luôn in đậm trong tâm lý của tác giả tạo nên mạch cảm hứng dâng trào bộc lộ qua những hình ảnh thân thương : con thuyền, buồm vôi, biển, cá bạc …
▪ Nỗi nhớ quê tha thiết, tình cảm luôn hướng về quê hương nên từ đầu đến cuối vị mặn của biển ám ảnh khôn nguôi trong tâm lý nhà thơ .
→ Tình yêu quê hương tha thiết, sâu nặng .
4 – Trang 18 SGK
Bài thơ có những rực rỡ nghệ thuật và thẩm mỹ gì điển hình nổi bật ? Theo em, bài thơ được viết theo phương pháp miêu tả hay biểu cảm, tự sự hay trữ tình ?

Trả lời

Nét đắc sắc nghệ thuật và thẩm mỹ điển hình nổi bật nhất của bài thơ này là sự phát minh sáng tạo những hình ảnh thơ. Bài thơ cho thấy một sự quan sát tinh xảo, một sự cảm nhận và miêu tả tinh tế. Hình ảnh thơ phong phú và đa dạng, vừa chân thực lại vừa bay bổng và lãng mạn khiến cho cả bài thơ rất có hồn và tràn trề thi vị .
Bài thơ sử dụng phối hợp phương pháp miêu tả và biểu cảm. Nhưng yếu tố miêu tả đa phần nhằm mục đích Giao hàng cho biểu cảm, trữ tình. Nhờ sự phối hợp này mà hình ảnh thơ vừa lột tả được chân thực, tinh xảo cảnh vật và con người của đời sống miền biển vừa biểu lộ thâm thúy những rung động của tâm hồn nhà thơ .

Soạn bài Quê hương phần Luyện tập

2 – Trang 18 SGK
Sưu tầm, chép lại 1 số ít câu thơ, đoạn thơ về tình cảm quê hương mà em yêu dấu nhất .

Gợi ý:

Một số đoạn thơ, câu thơ về tình cảm quê hương:

Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay .

(Quê hương – Đỗ Trung Quân)

Cần Thơ gạo trắng nước trong
Ai đi đến đó lòng không muốn về .
( Ca dao )
Chợ Hồ Chí Minh cẩn đá
Chợ Rạch Giá cẩn xi-măng
Giã em xứ sở vuông tròn
Anh về xứ sở không còn ra vô .
( Ca dao )
Cái Răng, Ba Láng, Vàm Xáng, Phong Điền ,
Anh có thương em, cho bạc cho tiền ,
Đừng cho lúa gạo xóm giềng cười chê .
Con trai trong Quảng ra thi ,
Thấy con gái Huế chân đi không đành .
( Ca dao )
Cúc mọc bờ ao kêu bằng cúc thủy ,
Chợ TP HCM xa, chợ Mỹ cũng xa .
Viết thư thăm hết mọi nhà ,
Trước thăm phụ mẫu sau là thăm em .
( Ca dao )

Soạn bài Quê hương ngắn nhất

Câu 1:

* Phân tích cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi :
– Không gian, thời hạn : Trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng .
– So sánh con thuyền với con tuấn mã : “ hăng ”, “ phăng ” bộc lộ sự dũng mãnh, tràn ngập sức sống của đoàn thuyền .
– So sánh cánh buồm với mảnh hồn làng : Biểu hiện cho hồn cốt của người dân vùng biển .
* Phân tích cảnh đón thuyền cá về bến :
– Không khí : Ồn ào, sinh động, náo nhiệt
– Hình ảnh người dân chài : “ làn da ngăm dám nắng ”, “ thân hình nồng thở vị xa xăm ” → vẻ đẹp rắn chắc, mạnh khỏe mang phong vị người dân miền biển .
– Hình ảnh chiếc thuyền : Con thuyền được nhân hóa. Nó cũng như con người, quay trở lại nghỉ ngơi sau hành trình dài khó khăn vất vả, chất muối thấm trong từng thớ vỏ như hồn biển hồn quê thấm vào máu thịt mỗi người dân quê .

Câu 2:

Phân tích những câu thơ :
“ Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bát ngát thâu góp gió … ”
▪ Trạng thái của cánh buồm : “ Giương to ” đây là trạng thái của cánh buồm khi gặp gió lớn ở giữa biển khơi .
▪ Hình ảnh con thuyền : So sánh ẩn dụ “ Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng ” và hoạt động giải trí “ Rướn thân trắng bát ngát thâu góp gió ”. Cánh buồm – một hình ảnh đơn cử được so sánh với hình ảnh trừu tượng “ mảnh hồn làng ”. Cánh buồn mạnh khỏe “ rướn ” căng rất là để đón gió để can đảm và mạnh mẽ vượt biển khơi. Cũng như niềm tin phóng khoáng, kiên cường của người dân miền biển chính là linh hồn của làng quê. Tinh thần ấy được biểu lộ trên chiếc thuyền, trong cánh buồn giương to ấy .
“ Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng .
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm. ”
▪ Hình ảnh người dân làng chài : “ Làn da ngăm rám nắng ” làn da trẻ trung và tràn trề sức khỏe nhuộm nắng gió, mặn mòi của biển. Thân hình “ nồng thở vị xa xăm ”. “ Vị xa xăm ấy ” là vị của biển khơi, vị của gió trời. Hình ảnh người dân chài hiện lên trẻ trung và tràn trề sức khỏe, can đảm và mạnh mẽ như một tượng đài của quê hương .
⇒ Lối nói so sánh và giải pháp ẩn dụ khiến hình ảnh con thuyền trở nên có hồn, hình ảnh người dân chài trở nên sinh động, lãng mạn hơn

Câu 3:

Tình cảm của tác giả so với cảnh vật, đời sống và con người của quê hương ông .
Phải có một tình cảm sâu nặng, một tình yêu quê hương da diết, sự gắn bó máu thịt thì Tế Hanh mới hoàn toàn có thể viết nên những dòng thơ đầy xúc cảm, những hình ảnh thơ lãng mạn, rực rỡ .

Câu 4:

– Đặc sắc nghệ thuật và thẩm mỹ của bài thơ :
▪ Sử dụng hình ảnh rực rỡ khắc họa được hình ảnh, đường nét, sắc tố của sự vật, tạo giá trị biểu cảm cao .
▪ Nghệ thuật so sánh khiến việc miêu tả đơn cử hơn, gợi ra vẻ đẹp bay bổng, lãng mạn .
▪ Sử dụng giải pháp ẩn dụ làm tăng sức gợi hình, quyến rũ .
– Phương thức miêu tả xen lẫn biểu cảm được sử dụng đa phần trong văn bản này : Phương thức trữ tình xen lẫn miêu tả .

Ghi nhớ

Với những vần thơ bình dị mà gợi cảm, bài thơ Quê hương của Tế Hanh đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng sinh động về một làng quê miền biển, trong đó nổi bật lên hình ảnh khoẻ khoắn, đầy sức sống của người dân chài và sinh hoạt lao động làng chài. Bài thơ cho thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ.

Xem thêm :

  • Soạn bài Khi con tu hú
  • Soạn văn 8 bài Câu nghi vấn

// Mong rằng nội dung của bài hướng dẫn soạn văn 8 bài Quê hương này sẽ giúp các bạn ôn tập và nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm. Chúc bạn luôn đạt được những kết quả cao trong học tập.

[ĐỪNG SAO CHÉP] – Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Quê hương một cách tốt nhất. “Trong cách học, phải lấy tự học làm cố” – Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.

Soạn bài Quê hương ngắn gọn và chi tiết giúp em nắm vững kiến thức và trả lời tốt các câu hỏi đọc hiểu và luyện tập trang 16 sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 8 tập 2

Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục : Giáo dục đào tạo