Vì sao giới trẻ Mỹ nay thích Chủ nghĩa Xã hội?

• Nguyễn Quang Duy
• Gửi đến BBC từ Melbourne, Úc

21 tháng 8 2018Nguồn hình ảnh, Mario Tama / Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Tân dân biểu Hạ viện từ Thành Phố New York, cô Alexandria Ocasio-Cortez, là một thành viên Dân chủ Xã hội mới 28 tuổi

Kết quả khảo sát của hãng Gallup vào tháng 8/2018 cho thấy 51% số người trẻ ở Mỹ và 57% số người theo đảng Dân Chủ thích chủ nghĩa xã hội.

Số liệu trên tương thích với sự kiện những phụ nữ trẻ thuộc tổ chức triển khai Dân chủ Xã hội Hoa Kỳ ( Democratic Socialists of America ) thắng những cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân Chủ .Theo Dự kiến sẽ có người thắng cử Hạ Viện vào tháng 11/2018 này .Ở Nước Ta vì Đảng Cộng sản đã duy nhất sử dụng và diễn giải cụm từ ‘ Chủ nghĩa Xã hội ‘ theo cách riêng của họ từ nhiều năm nên nhiều người Việt cả hai phía theo và chống cộng đến nay vẫn mang định kiến về chủ nghĩa này .Nhưng bạn hoàn toàn có thể không biết chính Đức Huỳnh Phú Sổ ( 1920 – 1947 ) đã sáng lập Phật Giáo Hòa Hảo và Nước Ta Dân chủ Xã hội Đảng để truyền bá tư tưởng dân chủ xã hội đến quần chúng Nước Ta .Chủ trương Nước Ta Dân chủ Xã hội Đảng gồm chính trị cho toàn dân, chống độc tài dưới mọi hình thức và kiến thiết xây dựng dân chủ để thực thi công minh xã hội .Trước đây tôi viết bài ‘ Tù mù về Chủ nghĩa Marx ‘ đăng trên forum Đài truyền hình BBC để góp ý nhà báo Bùi Tín và cách hiểu sơ sài của ông về những đảng Dân chủ Xã hội tại Âu châu dù đã sống ở Pháp 20 năm .Lần này xin đề cập đến khuynh hướng dân chủ xã hội tại Hoa Kỳ và nhân tiện luận bàn về thực trạng phân hóa giàu nghèo tại Nước Ta và nêu ra đường hướng xử lý .

Hai nước Mỹ: một giàu một nghèo

Nhà tư tưởng xã hội Michael E. Harrington là người khai sinh Tổ Chức Dân chủ Xã hội Hoa Kỳ .Ông là người theo Công giáo, học trường dòng và từ năm 1951 đến năm 1953 làm biên tập viên tờ Công nhân Công giáo tại Thành Phố New York .Năm 1954, ông gia nhập Liên minh Xã hội Độc lập, một tổ chức triển khai theo đường lối của Leon Trotsky do Max Shachtman đứng đầu .Nguồn hình ảnh, Barbara Alper / Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Nhà hoạt động giải trí và lý luận gia chính trị Mỹ, Michael Harrington ( 1928 – 1989 ) tôn vinh lý tưởng xã hội chủ nghĩa phi cộng sảnNăm 1962, ông ra đời cuốn sách ” Có một nước Mỹ khác ” ( The Other America ), với phụ đề ” Nghèo khó ở Mỹ ” ( Poverty in the United States ), tôn chỉ được ghi rõ ở trang bìa ” Cuốn sách này phát động đại chiến chống lại nghèo khó ” .Năm 1972, Harrington nhận chức quản trị Đảng Xã hội Chủ nghĩa và thiết kế xây dựng Uỷ ban Dân chủ Xã hội ( DSOC – Democratic Socialist Organizing Committee ) .Đến năm 1981, Ủy Ban Dân chủ Xã hội cùng tổ chức triển khai Hoa Kỳ mới ( New America ) hình thành tổ chức triển khai Dân chủ Xã hội Hoa Kỳ ( Democratic Socialists of America ). Ông chỉ huy tổ chức triển khai này cho đến khi mất năm 1989 .Như đã trình làng đầu bài tổ chức triển khai này đã thắng nhiều cuộc bầu cử sơ bộ đảng Dân Chủ vừa mới qua .Theo Harrington có hai nước Mỹ : một của người giàu và một của người nghèo .

Quyền lực chính trị và kinh tế đều nằm trong tay người giàu và vì vậy chênh lệch giàu nghèo ngày càng tăng, người đã giàu lại càng giàu hơn.

Thế giới của người nghèo, trong nền kinh tế tài chính ” tăng trưởng thô bạo ” ( ruthless growth ) ngày càng lan rộng ra, càng nghèo là nguyên do mọi vấn nạn xã hội .Theo Harrington, muốn biến hóa xã hội phải dứt khoát từ bỏ đấu tranh giai cấp do Karl Marx đề ra, phải thực thi đấu tranh chính trị, phải tái cấu trúc mạng lưới hệ thống những đảng chính trị và phát động đại chiến chống lại nghèo khó .

Chính trị Hoa Kỳ rất đơn giản về đảng phái

Hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ thật sự gồm có hàng ngàn tổ chức triển khai chính trị, những nhóm dân sự nhỏ, hàng chục triệu thành viên tham gia với tư cách cá thể .Các nghiệp đoàn Mỹ đều tích cực gây tác động ảnh hưởng chủ trương, ủng hộ và hoạt động cử tri tham gia bỏ phiếu đảng nào đấu tranh bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của nhiệp đoàn đó .Tổng thống Donald Trump đắc cử chính là nhờ có đường lối rõ ràng bảo vệ quyền hạn công nhân chống lại bất công do thương mãi toàn thế giới hóa gây ra được nhiều nghiệp đoàn lớn ủng hộ và hoạt động cử tri bầu cho ông .Còn những nhóm theo chủ nghĩa xã hội và dân chủ xã hội hầu hết đều gia nhập cánh tả là đảng Dân Chủ .Theo Luật Liên bang, Tổ chức Dân chủ Xã hội Hoa Kỳ là một hội phi vụ lợi nếu tiêu tốn của tổ chức triển khai này cho hoạt động chính trị ít hơn 50 % ngân sách chung .Còn về hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ, ở cấp liên bang không có cơ quan nào trấn áp đảng viên, những hoạt động giải trí hoặc quan điểm chính trị của đảng viên .Ở cấp tiểu bang những Uỷ Ban của đảng sẽ chịu nghĩa vụ và trách nhiệm gây quỹ và tổ chức triển khai bầu cử sơ bộ .Nguồn hình ảnh, Drew Angerer / Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Chính trị Mỹ lôi cuốn nhiều bạn trẻ tham gia : nước mắt đã rơi trong giới ủng hộ bà Hillary Clinton khi nghe tin bà thất cử hồi năm nayĐa số những đảng viên gia nhập đảng chỉ để bầu chọn người đại diện thay mặt cho quyền hạn và niềm tin của họ .Đảng viên không có bất kể quyền lợi và nghĩa vụ, nghĩa vụ và trách nhiệm hay gò bó nào tương quan đến đảng mình ghi danh .Mọi cử tri hoàn toàn có thể đổi khác đảng một cách rất là thuận tiện chỉ cần ghi danh là có quyền bầu đại diện thay mặt trong cuộc bầu cử sơ bộ .Các Ủy Ban không có quyền ngăn cản người ra tranh cử ngay cả khi người ấy sự không tương đồng quan điểm đa phần trong đảng hay công khai minh bạch chống lại những tiềm năng của đảng .Quyết định ai đại diện thay mặt đảng ra tranh cử thuộc về hầu hết cử tri đi bầu .Tất cả những chính trị gia đều phải qua cuộc bầu cử sơ bộ. Chính trị gia thắng cử sơ bộ sẽ được Ủy Ban hoạt động tranh cử với những đảng khác .Bằng cách công khai minh bạch tranh luận chủ trương những chính trị gia hấp dẫn những nhóm nhỏ và cá thể gia nhập đảng, kiến thiết xây dựng sức mạnh thắng lợi đối phương .Quyền hạn của quản trị đảng được số lượng giới hạn trong việc tổ chức triển khai bầu cử. Lãnh đạo đảng là những chính trị gia thắng cử như Tổng Thống, chỉ huy đảng ở Thượng Viện và Hạ Viện .Xã hội Mỹ là xã hội tự do, dân sự, đa văn hóa, đa nguyên, phong phú nên chính nhờ phương cách hoạt động và sinh hoạt chính trị này người Mỹ không bị ràng buộc bởi ý thức hệ, không cực đoan chính trị, dễ đồng thuận, dễ thỏa hiệp và rất thực dụng .

Tư tưởng chính trị qua các đời tổng thống

Tư tưởng xã hội của Harrington đã tác động ảnh hưởng đến chủ trương của Tổng thống John Kennedy nhờ thế một kế hoạch chống lại nghèo khó đã sinh ra .Tổng thống Lyndon Johnson liên tục kế hoạch và đã đạt được những tác dụng nhất định, thực trạng nghèo khó tại Mỹ được cải tổ đáng kể và chênh lệch giàu nghèo được thu hẹp .Đáng tiếc nhiều người nghèo khi được chính phủ nước nhà lo cho lại bị phụ thuộc vào tiền trợ cấp cho phúc lợi nên rơi vào cái bẫy của nghèo nàn .

Họ không thể thoát ra, vươn lên và hội nhập vào xã hội, và cuối cùng là mãi mãi nghèo.

Sang thập niên 1980, Tổng Thống Ronald Reagan theo khuynh hướng tân tự do có đường lối trọn vẹn trái ngược .Ông cho giảm thiểu sự can thiệp của cơ quan chính phủ vào kinh tế tài chính và xã hội, tư nhân hóa những Giao hàng công và toàn thế giới hóa tự do thương mại .Khuynh hướng tân tự do nhanh gọn tác động ảnh hưởng toàn quốc tế, nhiều công ty đa quốc gia hình thành và tăng trưởng, nhiều vương quốc có mức độ tăng trưởng kinh tế tài chính đáng ghi nhận nhưng đồng thời khoảng cách giàu nghèo ngày càng tăng trên toàn quốc tế .Trên nền tảng hoạt động và sinh hoạt chính trị toàn thế giới, Trung Quốc và Nước Ta là hai trường hợp ngoại lệ .Dù danh nghĩa là cánh tả, ở hai nước này, độc quyền về chính trị vẫn được duy trì trong khi kinh tế thị trường méo mó lại gây nhiều bất công trong việc cạnh tranh đối đầu sản xuất và thương mại .Tổng Thống Bill Clinton vì tin vào lời Bắc Kinh hứa hẹn là sẽ Open kinh tế tài chính và đổi khác chính trị nên đồng ý được cho phép Trung Quốc gia nhập WTO.Bắc Kinh đã không thực thi lời hứa lại còn cho gián điệp đánh cắp bí hiểm công nghệ tiên tiến Hoa Kỳ .Được hưởng tự do thương mãi với Mỹ, sản phẩm & hàng hóa Trung Quốc tràn ngập nước Mỹ, hãng xưởng Mỹ bị ngừng hoạt động, công nhân bị sa thải, khoảng chừng chênh lệch giàu nghèo tại Mỹ càng lúc càng lan rộng ra .Về thực chất, việc Tổng Thống Donald Trump đắc cử và việc trào lưu dân chủ xã hội bộc phát có điểm chung là cử tri Mỹ chống lại khuynh hướng toàn thế giới hóa và muốn bảo vệ sự công minh cho dân Mỹ .Sự độc lạ giữa ông Trump và trào lưu dân chủ xã hội là phương cách xử lý yếu tố .

Ý thức Xã hội Chủ nghĩa từ lý tưởng tới thực tế

Tổ chức Dân chủ Xã hội chủ trương công nhân có quyền bỏ phiếu cho việc chỉ huy công ty, có vậy thì người chủ mới chịu bảo vệ việc làm tại Mỹ thay vì mang tiền góp vốn đầu tư ở quốc tế .Còn ông Trump ngay từ khi thông tin ra tranh cử Tổng Thống đã hứa đưa người dân Mỹ trở lại lực lượng lao động .Một mặt ông Trump đề ra những chủ trương tạo ra công ăn việc làm, như giảm thuế công ty, lôi kéo tư bản Mỹ hồi hương, tạo công minh thương mãi Mỹ-Trung …Mặt khác ông đưa ra những pháp luật thắt chặt trợ cấp xã hội, khuyến khích người thất nghiệp đi làm và nhờ thế thu hẹp khoảng chừng chênh lệch giàu nghèo .Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ vào tháng 3/2018 có hơn 40 triệu người nghèo đăng ký nhận trợ cấp từ chương trình Trợ cấp Thực phẩm ( Food Stamps ) của cơ quan chính phủ Liên bang .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Một người ủng hộ Alexandria Ocasio-Cortez mặc chiếc áo đề chữ ” Chủ nghĩa xã hội dân chủ “Con số này thấp hơn hẳn số 48 triệu người nhận Food Stamps vào năm 2013 thời Tổng thống Barack Obama .Cô Alexandria Ocasio-Cortez một thành viên Dân chủ Xã hội mới 28 tuổi đã giật mình thắng Dân biểu Hạ viện lão thành Joseph Crowley tại Thành Phố New York khi đưa ra những kế hoạch vô cùng lý tưởng .Cô chủ trương chăm nom y tế không lấy phí ( universal healthcare ), không tính tiền ĐH ( tuition-free universities ), bảo vệ công ăn việc làm ( Universal jobs guarantee ), lương tối thiểu 15 Mỹ kim và góp vốn đầu tư vào tăng trưởng nguyên vật liệu xanh ( Green energy ) .Các kế hoạch này đều rất tốn kém nên rất khó được những dân biểu hay nghị sỹ ngay trong đảng Dân Chủ bỏ phiếu trải qua .Nhiều kế hoạch trên đã được thực thi tại Úc và Tây Âu nhưng vì tốn kém mà người đi làm và người kinh doanh phải chịu mức thuế rất cao nên từ từ bị hủy bỏ .Nói cách khác khi còn trẻ vì lý tưởng người trẻ dễ tin vào triết lý dân chủ xã hội .Nhưng khi trưởng thành sống với kinh nghiệm tay nghề trong thực tiễn người trưởng thành sẽ cân đối hơn giữa trái tim nhân bản và dùng lý trí xử lý bất công xã hội .Những người dân chủ xã hội lại thường là những người chống độc tài và không khoan nhượng những vi phạm nhân quyền do những thể chế độc tài gây ra .Một cách tích cực, khuynh hướng dân chủ xã hội buộc những chính trị gia thuộc cả hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ phải lắng nghe tiếng nói của dân nghèo và đề ra những chủ trương có lợi cho dân nghèo và cho nước Mỹ .Đó chính là ưu việt của thể chế tự do dân chủ, không hề có được tại những vương quốc do đảng cộng sản chỉ huy như Trung Quốc và Nước Ta .

Thực trạng Việt Nam: một giàu một nghèo

Tình trạng bất bình đẳng ở Nước Ta tệ hại hơn nước Mỹ rất nhiều nhưng đến nay vẫn chưa được chăm sóc đúng mức .Trước đây, Đảng Cộng sản nắm độc quyền về cả chính trị lẫn kinh tế tài chính, nên cả xã hội ‘ bình đẳng ‘ trong bần hàn .Khi Liên Xô và Đông Âu lâm vào khủng hoảng cục bộ tổng lực rồi sụp đổ, để sống còn Đảng Cộng sản Việt Nam đã phải Open giao thương mua bán với quốc tế, nhưng vẫn trấn áp chính trị, phương tiện đi lại sản xuất và phân phối .Đến nay nhiều ngành như điện, nước, xăng, dầu, xuất nhập cảng gạo, cảng, vận tải đường bộ, viễn thông, hàng không, ngân hàng nhà nước … vẫn liên tục chịu sự trấn áp nặng nề của Nhà nước, có ngành vẫn do chính quyền sở tại nắm giữ trọn vẹn .Mô hình này tạo ra một những tầng lớp tư sản mới hưởng độc quyền, đặc lợi và trong không ít trường hợp là nguồn gốc cho nạn tham nhũng bòn rút gia tài vương quốc .Các tập đoàn lớn đa vương quốc góp vốn đầu tư vào Nước Ta hưởng lợi do tiền lương rẻ, khuyễn mãi thêm về đất đai, về thuế vụ và được nhà nước bảo lãnh .Để thực thi tiềm năng ‘ tăng trưởng thô bạo ‘ nền kinh tế tài chính Nước Ta đến nay hầu hết dựa trên góp vốn đầu tư và vay nợ quốc tế .Hậu quả là ngân sách thu ít, không đủ chi và phải trả nợ lời .Nguồn hình ảnh, STRChụp lại hình ảnh ,Một cuộc đình công tự phát ở nhà máy sản xuất Keyhinge Toy tại TP. Đà Nẵng hồi 2008. Từ đó đến nay đã có thêm nhiều cuộc đấu tranh vì phúc lợi, quyền lợi và nghĩa vụ của người công nhân nhưng yếu tố vẫn còn đó vì mô hình thể chế và kinh tế tài chính Nước Ta không nhắm vào những tiêu chỉ công minh và dân chủTư liệu sản xuất là đất được biến thành nguồn vốn của nhà nước và khiến không ít người dân mất đất, mất kế sinh nhai .Một ví dụ là Thủ Thiêm ngay TT thành phố Hồ Chí Minh chia làm hai khu vực : một của giới nhà giàu với những cao ốc vừa đủ tiện lợi giàu sang, một của những chủ đất chưa được đền bù sống nghèo nàn không có ngày mai .Chiến lược tăng trưởng dựa trên bảo trợ công nghệ tiên tiến và xuất cảng có tác động ảnh hưởng xấu đến nông thôn .Nông dân ngày càng nghèo và chênh lệch giàu nghèo giữa nông thôn và thành thị ngày càng lan rộng ra .Giới trẻ nông thôn phải rời lên thành thị tìm việc. Công việc tại thành thị ngày một khó kiếm và cống phẩm thấp hơn làm chênh lệch giàu nghèo ngay trong thành thị ngày càng lan rộng ra .Tầng lớp nông dân, công nhân, dân nghèo thành thị chịu đựng bao đựng bao bất công xã hội, từ cống phẩm thấp, giáo dục kém, y tế tồi … nên chênh lệch giữa những những tầng lớp xã hội ngày một cách xa, là nguyên do của mọi tệ nạn xã hội .Việc đấu tranh đòi quyền tự do do đó cần thực thi song song với đấu tranh cho một xã hội công minh .

Có như thế người đấu tranh mới thực sự gần dân, do dân, vì dân và giải quyết được những vấn nạn xã hội do mô hình thể chế gây ra.

Thay đổi thể chế để có ‘ chủ nghĩa xã hội ‘ theo cách triển khai công minh xã hội đúng đắn chính là điều kiện kèm theo để tăng trưởng kinh tế tài chính và xã hội Nước Ta thực sự bền vững và kiên cố, vĩnh viễn .

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Nguyễn Quang Duy, một nhà hoạt động cộng đồng tại Melbourne, Úc. BBC luôn hoan nghênh các ý kiến ủng hộ hoặc phản biện lại những bài đã đăng trên Diễn đàn. Xin các bạn gửi bài về địa chỉ [email protected].

Xem thêm về Ý thức hệ:

Source: https://futurelink.edu.vn
Category: Tin tổng hợp