Bạn đang cần tìm tài liệu soạn bài Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân? Đọc Tài Liệu giới thiệu nội dung chi tiết bài soạn Chữ người tử tù giúp các bạn trả lời tốt các câu hỏi đọc hiểu bài và nắm chắc kiến thức về tác phẩm.
Qua việc học và soạn bài Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân theo những gợi ý hướng dẫn của bài soạn, hi vọng các em sẽ nắm được những hiểu biết cơ bản về tác phẩm trước khi vào giờ học trên lớp. Chuẩn bị bài soạn Chữ người tử tù ở nhà càng chu đáo và chi tiết thì việc tiếp thu bài học trên lớp sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Với những hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi sách giáo khoa dưới đây các em không chỉ soạn bài tốt mà còn nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm này.
Mục tiêu cần đạt:
- Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng nhân vật Huấn Cao, qua đó hiểu được quan điểm thẩm mĩ của nhà văn Nguyễn Tuân.
- Hiểu được nghệ thuật của thiên truyện: tình huống truyện độc đáo, tạo không khí cổ xưa, thủ pháp đối lập, ngôn ngữ góc cạnh, giàu tính tạo hình.
Hướng dẫn soạn bài Chữ người tử tù ngắn gọn nhất
Hướng dẫn trả lời câu hỏi đọc hiểu soạn bài Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân) ngắn gọn nhất trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1.
Câu 1 trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Tình huống truyện của tác phẩm Chữ người tử tù là gì ? Tác dụng của trường hợp này so với việc biểu lộ tính cách nhân vật và kịch tính của truyện ?
Trả lời:
– Tình huống truyện : Cuộc gặp gỡ khác thường của hai con người khác thường :
+ Viên quản ngục – kẻ đại diện thay mặt cho quyền lực tối cao tăm tối
+ Huấn Cao – người tử tù có tài viết chữ đẹp ,
=> Chính trường hợp độc lạ này đã giúp làm điển hình nổi bật toàn vẹn, tự nhiên vẻ đẹp của hình tượng nhân vật Huấn Cao và làm sáng tỏ tấm lòng biệt đãi người tài của viên quản ngục .
Câu 2 trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Phân tích vẻ đẹp độc lạ của hình tượng Huấn Cao. Qua nhân vật Huấn Cao, anh ( chị ) có nhận xét gì về ý niệm của Nguyễn Tuân về cái đẹp ?
Trả lời:
Huấn Cao có vẻ như đẹp biểu lộ qua phẩm chất :
+ Con người tài hoa, ưu việt, đầy thế lực ( tài viết chữ “ đẹp và vuông lắm ”, tiếng tăm nổi khắp tỉnh Sơn, khiến quan ngục muốn xin chữ )
+ Khí phách hiên ngang, dũng mãnh của Huấn Cao ( Vẫn giữ được sự hiên ngang, khảng khái ngay cả trong tù )+ Người có “ thiên lương ” trong sáng và cao đẹp ( thái độ trọng cái đẹp, san sẻ lời gan ruột với quản ngục )
– Tác giả thiết kế xây dựng hình tượng Huấn Cao với dụng ý thẩm mỹ và nghệ thuật :
+ Bày tỏ ý niệm nghệ thuật và thẩm mỹ về cái đẹp của tác giả
+ Cái tài phải song song với cái tâm, cái đẹp và cái thiện không hề tách rời : ý niệm văn minh của tác giả
Câu 3 trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Nhân vật quản ngục có phẩm chất gì khiến Huấn Cao cảm kích coi là ” một tấm lòng trong thiên hạ “, và tác giả coi đó là ” một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ ” .
Trả lời:
Phẩm chất của viên quản ngục :
– Say mê, quý trọng cái đẹp, cái tài :
+ Khi chưa gặp Huấn Cao : ngợi khen tài viết chữ đẹp, chí khí ngang tàng, có ý muốn biệt đãi Huấn Cao trong những ngày ông ở tù ngục .
+ Khi gặp Huấn Cao : Thiết đãi tử tế với một kẻ tử tù đại nghịch .
– Tâm hồn nghệ sỹ :
+ Thú chơi chữ, mê hồn thư pháp .
+ Có sở nguyện cao quý : Có được chữ Huấn Cao .
=> Quản ngục chính là một tấm lòng trong thiên hạ, là một thanh âm trong trẻo trong chốn ngục tù tăm tối .
Câu 4 trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Phân tích đoạn văn tả cảnh Huấn Cao cho chữ viên quản ngục trong nhà lao. Vì sao tác giả lại coi đây là ” một cảnh tượng lâu nay chưa từng có ” ?
Trả lời:
– Nguyễn Tuân dụng công miêu tả “ cảnh tượng lâu nay chưa từng có ” làm điển hình nổi bật vẻ đẹp sang trọng và quý phái, uy nghi, bất tử hình tượng Huấn Cao
+ Việc cho chữ – hoạt động giải trí thẩm mỹ và nghệ thuật thanh cao diễn ra trong căn buồng tối tăm, chật hẹp, khí ẩm, hôi hám
+ Cái đẹp tỏa sáng, người nghệ sĩ tô từng nét chữ không phải người được tự do mà là kẻ tử tù
+ Hình tượng người tử tù uy nghi, cao đẹp > < quản ngục, thơ lại là kẻ tự do
+ Trật tự trong nhà tù bị đảo ngược : người tù ban phát cái đẹp, răn dạy quản ngục
⇒ Sự thắng lợi của thiện lương, của ánh sáng thẩm mỹ và nghệ thuật chân chính. Tô đậm nhân cách thanh cao, ngang tàng của Huấn Cao .
Câu 5 trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Anh ( chị ) có những nhận xét gì về bút pháp kiến thiết xây dựng nhân vật, bút pháp miêu tả cảnh vật, thẩm mỹ và nghệ thuật sử dụng ngôn từ của Nguyễn Tuân trong Chữ người tử tù ?
Trả lời:
– Nghệ thuật kiến thiết xây dựng nhân vật : bằng bút pháp lý tưởng hóa
– Cảnh cho chữ trong tác phẩm có nghệ thuật và thẩm mỹ tương phản làm điển hình nổi bật cái đẹp và cái xấu, cái thiện và cái ác, tính cách với thực trạng
+ Thủ pháp trái chiều cảnh tượng hiện lên không thiếu vẻ uy nghi, tỏa nắng rực rỡ của nó
– Ngôn ngữ : giàu chất tạo hình, biểu cảm, gợi được không khí thời đại ( cổ kính, thiêng liêng … )
Hướng dẫn soạn bài Chữ người tử tù cụ thể
Hướng dẫn trả lời câu hỏi đọc hiểu soạn bài Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân) chi tiết, đầy đủ trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1.
Bài 1 trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Tình huống truyện của tác phẩm Chữ người tử tù là gì ? Tác dụng của trường hợp này so với việc bộc lộ tính cách nhân vật và kịch tính của truyện ?
Trả lời:
– Nguyễn Tuân đã phát minh sáng tạo ra trường hợp truyện độc lạ : Cuộc gặp gỡ khác thường của hai con người khác thường : viên quản ngục – kẻ đại diện thay mặt cho đấm đá bạo lực tăm tối nhưng lại rất khát khao ánh sáng của chữ nghĩa với Huấn Cao – người tử tù đang chờ ngày ra pháp trường nhưng có tài viết chữ đẹp nổi tiếng .
+ Hai nhân vật : Huấn Cao và Quản ngục, trên bình diện xã hội trọn vẹn trái chiều nhau, nhưng hai nhân vật này đều là những người có tâm hồn nghệ sĩ. Trên bình diện thẩm mỹ và nghệ thuật, họ là những người tri âm, tri kỉ với nhau .
+ Tác giả đã đặt những nhân vật này vào tình thế đối địch : tử tù và quản ngục, tạo nên cuộc gặp gỡ kì quặc trong chốn ngục tù tối tăm, dơ bẩn .
=> Mối quan hệ đặc biệt quan trọng éo le, đầy trớ trêu giữa những những tâm hồn tri âm, tri kỉ. Từ đây phát sinh nhiều kịch tính : người tử tù thành người mà viên quản ngục nhờ vả muốn xin chữ ; đồng thời lại là người mở đường hướng thiện cho đời sống về sau của viên quản ngục. Chính trường hợp độc lạ này đã giúp làm điển hình nổi bật toàn vẹn, tự nhiên vẻ đẹp của hình tượng nhân vật Huấn Cao và làm sáng tỏ tấm lòng biệt đãi người tài của viên quản ngục .
– Tác dụng của trường hợp truyện so với việc biểu lộ tính cách nhân vật :
+ Tính cách của mỗi nhân vật mỗi lúc thêm khá đầy đủ, rõ nét và toàn vẹn hơn .
+ Từ trường hợp truyện này mà Huấn Cao đã hiểu thêm về viên quản ngục .
+ Tình huống truyện đã tạo nên kịch tính cho thiên truyện .
Bài 2 trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Phân tích vẻ đẹp độc lạ của hình tượng Huấn Cao. Qua nhân vật Huấn Cao, anh ( chị ) có nhận xét gì về ý niệm của Nguyễn Tuân về cái đẹp ?
Trả lời:
* Vẻ đẹp tài hoa của Huấn Cao
– Qua lời nói :
+ Của quản ngục với thơ lại : người mà khắp vùng …. rất đẹp đó không ?
+ Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm
+ Có được chữ ông Huấn mà treo là có một bảo vật ở đời .
+ Nét chữ vuông tươi tắn nó nói lên những tham vọng tung hoành của một đời con người .
– Qua thái độ và hành vi : quản ngục liều chết biệt nhỡn Huấn Cao ( nói năng lễ phép, đãi Huấn Cao rượu thịt ), từng bước bày tỏ khát vọng xin chữ .
* Vẻ đẹp khí phách
– Lý tưởng sống cao quý : dám phất cờ dấy binh chống lại triều đình, hi sinh niềm hạnh phúc riêng vì sự nghiệp lớn, đi tù và chịu án tử hình .
– Tư thế, hành vi :
+ Có tài bẻ khóa vượt ngục, vào tù ra tội, từng trải
+ Ung dung, đường hoàng :
=> Vẻ đẹp của Huấn Cao là vẻ đẹp của khí phách quật cường, anh hùng. Đó là hình mẫu tiêu biểu vượt trội xinh xắn của bậc hào kiệt “ phong phú bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất ” .
* Vẻ đẹp thiên lương
– Thiên lương tự tỏa sáng từ con người Huấn Cao .
+ Tỏ rõ thái độ lãnh đạm, kiêu bạc, thậm chí còn coi thường những trò “ tiểu nhân thị oai ” của bọn lính lệ cũng như hành vi lạ mắt của viên quản ngục .
+ Sau khi hiểu tấm lòng của quản ngục :
+ ) “ mỉm cười với thầy thơ lại ” -> chân thành, cởi mở
+) “Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các người. Nào ta có biết đâu một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”
=> Câu nói vừa thoáng một chút ít ân hận vì đã đối xử khinh bạc với quản ngục, lại vừa rưng rưng niềm cảm động .
– Thiên lương có năng lực làm bừng sáng vẻ đẹp của người khác
+ Lời khuyên với quản ngục : ” Ở đây lẫn lộn … mất cái đời lương thiện đi ” -> Lời khuyên khuyến khích con người hướng thiện .
=> Bằng chứng rõ nhất về năng lực cảm hóa và làm bừng sáng thiên lương ở người khác của nhân vật Huấn Cao. Điều mà con người này ban tặng cho cuộc sống không chỉ là cái đẹp của thẩm mỹ và nghệ thuật thư pháp mà còn là năng lực cứu rỗi những cuộc sống khác .
=> Huấn Cao là người vừa có tài vừa có tâm, quật cường trước cái ác cái xấu nhưng mềm lòng trước cái thiện, cái đẹp .
* Quan niệm thẩm mĩ và thái độ của nhà văn
– Quan niệm thẩm mĩ :
+ Cái đẹp và cái thiện không hề tách rời nhau
+ Một nhân cách đẹp khi nào cũng là sự thống nhất giữa cái tâm và cái tài .
– Thái độ của nhà văn : Yêu mến, ca tụng Huấn Cao, hụt hẫng những người như ông Huấn .
Bài 3 trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Nhân vật quản ngục có phẩm chất gì khiến Huấn Cao cảm kích coi là ” một tấm lòng trong thiên hạ “, và tác giả coi đó là ” một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ ” .
Trả lời:
* Phẩm chất của nhân vật viên quản ngục
+ Dù là cai tù, tận mắt chứng kiến bao điều dễ đẩy con người vào chốn bùn nhơ nhưng ông có thú chơi chữ. Có thể thấy viên quản ngục là một người có tâm hồn nghệ sĩ .
+ Là một người có tấm lòng “ biệt nhỡn liên tài ”, cảm phục năng lực và nhân cách Huấn Cao .
+ Quản ngục tâm lý về nghề của mình và cho rằng “ chọn nhầm nghề ”. Một lòng tâm phục, khẩu phục, nghẹn ngào “ vái người tù một vái, chắp tay nói một câu : “ kẻ mê muội này xin bái lĩnh ”. “ quản ngục ” hai tiếng ấy để chỉ việc làm chức trách. Đó chỉ là cái áo khoác phủ ngoài một tâm hồn đẹp .
=> Đây chính là những phẩm chất khiến Huấn Cao cảm kích, coi là “ một tấm lòng trong thiên hạ ” .
* Quan niệm nghệ thuật của nhà văn
+ Trong mỗi con người đều có một người nghệ sĩ, đều chứa đựng tâm hồn yêu cái đẹp, cái tài .
+ Có khi cái đẹp sống sót trong môi trường tự nhiên của cái ác, cái xấu nhưng không cho nên vì thế mà nó lụi tàn, trái lại nó càng can đảm và mạnh mẽ và bền chắc giống như hoa sen mọc trên đầm lầy .
=> Tác giả xem ngục quan là “ một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ ” .
Bài 4 trang 114 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Phân tích đoạn văn tả cảnh Huấn Cao cho chữ viên quản ngục trong nhà lao. Vì sao tác giả lại coi đây là ” một cảnh tượng lâu nay chưa từng có ” ?
Trả lời:
* Địa điểm cho chữ đặc biệt:
– Thông thường người ta cho chữ và xin chữ ở những nơi thật sạch, yên tĩnh, tôn nghiêm, sang chảnh .
– Cảnh cho chữ và xin chữ trong tác phẩm diễn ra ở nhà tù tối tăm, dơ bẩn, lâu nay chỉ sống sót cái xấu và cái ác .
* Thời điểm cho chữ đặc biệt:
– Thông thường người ta cho chữ khi tâm trạng tự do, thư thái, thanh thản, tâm tĩnh .
– Thời điểm cho chữ ở tác phẩm là đêm trước khi Huấn Cao đi chịu án tử hình, dành trọn những phút cuối đời để Tặng Kèm lại cái đẹp cho đời, cho tấm lòng ở đời .
* Vị thế của người cho chữ và xin chữ
– Người cho chữ là người nghệ sĩ phát minh sáng tạo ra cái đẹp lại ở vị thế của tử tù ; vốn là đối tượng người dùng cần được giáo dục, cảm hóa lại ban phát những lời khuyên chí tình cho quản ngục .
– Người xin chữ ở vị thế quản ngục, quản lý tử tù, tiếp đón, bái lĩnh những lời khuyên của tử tù .
-> Vị thế trên bình diện xã hội khác, trên bình diện nghệ thuật và thẩm mỹ lại khác .
=> Giữa chốn ngục tù tàn ác, không phải kẻ thống trị làm chủ mà là người tù làm chủ. Cái thiện vẫn hiện lên can đảm và mạnh mẽ thắng lợi được cái ác. Đó là sự thắng lợi của ánh sáng so với bóng tối ; là sự tôn vinh cái đẹp, cái thiện và nhân cách cao quý của con người .
Bài 5 trang 114 Ngữ văn 11 tập 1
Anh ( chị ) có những nhận xét gì về bút pháp thiết kế xây dựng nhân vật, bút pháp miêu tả cảnh vật, nghệ thuật và thẩm mỹ sử dụng ngôn từ của Nguyễn Tuân trong Chữ người tử tù ?
Trả lời:
– Nghệ thuật kiến thiết xây dựng nhân vật : nhân vật được kiến thiết xây dựng bằng bút pháp lí tưởng hóa cảm cảm hứng lãng mạn .
– Cảnh trong tác phẩm được kiến thiết xây dựng bằng thẩm mỹ và nghệ thuật tương phản, làm điển hình nổi bật sự trái chiều nóng bức giữa cái đẹp và cái xấu, cái ác và cái thiện, tính cách và thực trạng .
– Trong truyện đoạn miêu tả cảnh vật và không khí thiêng liêng, cổ kính của cảnh cho chữ. Đoạn văn thể hiện kĩ năng tinh tế của Nguyễn Tuân trong việc sử dụng ngôn từ một cách điêu luyện, giàu tính tạo hình, tích hợp với bút pháp trái chiều trong tạo dựng cảnh .
Soạn bài Chữ người tử tù phần Luyện tập
Câu hỏi luyện tập trang 115 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Anh ( chị ) hãy viết một đoạn văn trình diễn cảm nghĩ của mình về nhân vật Huấn Cao trong truyện Chữ người tử tù .
Gợi ý:
Trong Chữ người tử tù, ngòi bút Nguyễn Tuân đã tập trung chuyên sâu khắc hoạ vẻ đẹp của hình tượng nhân vật Huấn Cao. Vẻ đẹp của Huấn Cao được bộc lộ ở ba phẩm chất :
– Huấn Cao là một con người tài hoa siêu việt, đầy uy lực. Ông có tài viết chữ, chữ ông ” đẹp và vuông lắm “. Nó nức tiếng khắp vùng tỉnh Sơn. Nó khiến cho viên quản ngục mê hồn đến mê muội, ngày đêm mong có được chữ của ông để treo trong nhà .
– Huấn Cao là một trang anh hùng với khí phách hiên ngang, quật cường. Là một kẻ ” đại nghịch ” đã đành, ngay cả khi khởi đầu đặt chân vào nhà lao này, ở ông vẫn giữ được cái thế hiên ngang. Sự ngang tàng của Huấn Cao còn biểu lộ thái độ không quỵ luỵ trước cường quyền và tù ngục .
– Huấn Cao còn là một người có ” thiên lương ” trong sáng và cao đẹp. Nó bộc lộ ở thái độ tôn trọng trước một nhân cách đẹp ( viên quản ngục ), trước một người nghệ sĩ có cái sở nguyện trong sáng. Ông sẵn sàng chuẩn bị cho chữ, chuẩn bị sẵn sàng san sẻ những lời gan ruột chân thành với viên quản ngục trước khi vào kinh thành thụ án. Đó là sự ứng xử đáng trọng của một nhân cách cao quý .
Có thể tham khảo đoạn văn mẫu sau:
Khi nhắc tới lối văn chương luôn khát khao hướng tới chân – thiện – mĩ, người ta thường nhắc tới Nguyễn Tuân – một nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông được đánh giá là một trong những cây bút tài hoa nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại. Trong các sáng tác của Nguyễn Tuân, các nhân vật thường được miêu tả, nhìn nhận như một nghệ sĩ. Và tác phẩm “Chữ người tử tù” cũng được xây dựng bằng cách nhìn nhận như vậy. Có lẽ, ai đọc tác phẩm “Chữ người tử tù” đều rung động cảm phục trước vẻ đẹp của người anh hùng Huấn Cao.
Nhà văn Nguyễn Tuân đã lấy nguyên mẫu hình tượng Cao Bá Quát làm nguồn cảm hứng phát minh sáng tạo nhân vật Huấn Cao. Họ Cao là một lãnh tụ nông dân chống triều Nguyễn năm 1854. Huấn Cao được lấy từ hình tượng này với năng lực, nhân cách sáng ngời và rất đỗi tài hoa. Vì thế, trong truyện Huấn Cao một kẻ đứng đầu bọn phản loạn dám đứng lên chống lại triều đình. Khi bị bắt giam ở nhà tù tỉnh Sơn, vì cảm mến trước tấm lòng viên quản ngục ông đã chấp thuận đồng ý cho chữ. Và đó là một cảnh tượng lâu nay chưa từng có đã xảy ra. Huấn Cao là người cho chữ nhưng lại là tử tù chờ ngày ra pháp trường, viên quản ngục là người xin chữ nhưng đồng thời lại là người quản lí trại giam nơi giam giữ Huấn Cao. Cuộc gặp gỡ đã tạo nên tình thế vô cùng kịch tính, làm điển hình nổi bật lên vẻ đẹp rạng ngời của nhân vật Huấn Cao .
Vẻ đẹp của Huấn Cao trước hết là vẻ đẹp của con người nghệ sĩ tài hoa, Huấn Cao là nghệ sĩ trong thẩm mỹ và nghệ thuật thư pháp. Ông nổi tiếng khắp vùng tỉnh Sơn về tài viết chữ nhanh và đẹp, nó nói lên cái tham vọng tung hoành của một đời con người. Chữ Huấn Cao trở thành niềm đam mê, khao khát của quản ngục. Viên quản bất chấp sự nguy hại đến tính mạng con người, kiên trì, công phu, gan góc xin bằng được chữ của Huấn Cao. Những nét chữ vuông vắn, tươi tắn mà Huấn Cao cho quản ngục trong nhà lao hoàn toàn có thể đẩy lùi bóng tối, thắng lợi sự tàn ác, xấu xa .
Thứ hai, đó là vẻ đẹp biểu lộ qua khí phách hiên ngang. Ở ngoài đời, Huấn Cao là người đứng đầu bọn phản nghịch, dám hiên ngang chống lại triều đình. Trong những ngày ở nhà lao, Huấn Cao vẫn giữ được phong thái hiên ngang, chính trực, thản nhiên khi nghe tin mình bị ra pháp trường và đường hoàng, lẫm liệt dậm tô nét chữ trên phiến lụa óng .
Không những thế ông còn là một người có thiên lương trong sáng bởi sinh thời, Huấn Cao không khi nào ép mình cho chữ vì vàng ngọc hay quyền thế. Khi hiểu ra tấm lòng biệt nhỡn liên tài của quản ngục, Huấn Cao xúc động, vui vẻ cho chữ và nói những lời khuyên với quản ngục như một người tri âm, ông còn thấy suýt nữa để mất tấm lòng trong thiên hạ .
Như vậy, với cách ra mắt gián tiếp, lối thiết kế xây dựng nhân vật bằng bút pháp lý tưởng hóa cảm hứng lãng mạn Nguyễn Tuân đã khắc họa thành công xuất sắc vẻ đẹp của Huấn Cao .
Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm
I. Tác giả
1. Cuộc đời
– Nguyễn Tuân ( 1910 – 1987 ) sinh ra trong một mái ấm gia đình nhà Nho khi Hán học đã tàn, quê xã Nhân Mục, thôn Thượng Đình, nay thuộc phường Nhân Chính, Q. TX Thanh Xuân, Thành Phố Hà Nội .
– Ông là một nhà văn cách mạng, từng giữ chức Tổng thư kí Hội Văn nghệ Nước Ta ( 1948 – 1958 ) và được nhà nước trao tặng phần thưởng Hồ Chí Minh về văn học thẩm mỹ và nghệ thuật năm 1996 .
– Ông cũng là bậc thầy trong việc phát minh sáng tạo và sử dụng tiếng Việt. Tên ông được đặt cho một đường phố TP. Hà Nội .
– Năm 1929, khi đang học đến cuối bậc trung học cơ sở thì Nguyễn Tuân bị đuổi vì tham gia một cuộc bãi khoá phản đối những giáo viên Pháp nói xấu người Việt. Sau đó ít lâu ông lại bị tù vì “ xê dịch ” qua biên giới không có giấy phép. Ở tù ra, ông mở màn viết báo, viết văn .
– Nguyễn Tuân là con người rất mực tài hoa, ngoài viết văn ông còn am hiểu nhiều môn nghệ thuật và thẩm mỹ khác như hội hoạ, điêu khắc, sân khấu, điện ảnh … Ông còn là một diễn viên kịch nói và là diễn viên điện ảnh .
– Nguyễn Tuân là nhà văn thực sự quý trọng nghề viết văn. Đối với ông, thẩm mỹ và nghệ thuật là một sự “ khổ hạnh ” đúng nghĩa. Ông mất tại TP.HN vào năm 1987, để lại một sự nghiệp văn học nhiều mẫu mã với những trang viết độc lạ và đầy tài hoa .
– Năm 1996 ông được Nhà nước Nước Ta truy tặng Trao Giải Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật và thẩm mỹ ( đợt 1 ) .
2. Sự nghiệp văn học
– Nguyễn Tuân cầm bút từ khoảng chừng đầu những năm 1930, nhưng nổi tiếng từ năm 1938 với những tác phẩm tuỳ bút, bút kí có phong thái độc lạ như Vang bóng một thời ( 1940 ), Chiếc lư đồng mắt cua ( 1941 ) …
– Năm 1945, Cách mạng tháng Tám thành công xuất sắc, Nguyễn Tuân nhiệt tình tham gia cách mạng và kháng chiến, trở thành một cây bút tiêu biểu vượt trội của nền văn học mới. Từ 1948 đến 1958, ông giữ chức Tổng Thư kí Hội Văn nghệ Nước Ta. Các tác phẩm chính sau Cách mạng của Nguyễn Tuân là tập bút kí Sông Đà ( 1960 ), TP. Hà Nội ta đánh Mĩ giỏi ( 1972 ), một số ít tập kí chống Mĩ ( 1965 – 1975 ) và nhiều bài tuỳ bút về cảnh sắc và mùi vị quốc gia .
– Những tác phẩm tiêu biểu vượt trội khác của ông, gồm có : Một chuyến đi ( 1938 ), Thiếu quê nhà ( 1940 ), Đường vui ( 1949 ), Tình chiến dịch ( 1950 ), Sông Đà ( 1960 ), Thành Phố Hà Nội ta đánh Mĩ giỏi ( 1972 ) …
3. Phong cách nghệ thuật
– Trước Cách mạng tháng Tám, phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ Nguyễn Tuân hoàn toàn có thể tóm gọn trong một chữ “ ngông ”. Mỗi trang viết của ông đều biểu lộ sự tài hoa uyên bác. Mọi sự vật, hiện tượng kỳ lạ được miêu tả dù chỉ là cái ăn cái uống cũng được quan sát hầu hết ở phương diện văn hoá, mĩ thuật. Ông thường đi tìm cái đẹp của thời xưa còn vương sót lại và ông gọi là Vang bóng một thời. Văn Nguyễn Tuân vừa đĩnh đạc cổ kính, vừa tươi tắn văn minh .
– Nguyễn Tuân học theo chủ nghĩa ” xê dịch ”. Ông là nhà văn của những tính cách khác thường, của những tình cảm, cảm xúc mãnh liệt, của những cảnh sắc tuyệt mĩ, của gió, bão, núi cao rừng thẳm, thác nước kinh hoàng … Phong cách tự do phóng túng và ý thức thâm thúy về cái tôi cá thể đã khiến Nguyễn Tuân tìm đến thể tuỳ bút như một điều tất yếu .
– Sau Cách mạng tháng Tám, phong thái Nguyễn Tuân có những đổi khác quan trọng. Ông vẫn tiếp cận quốc tế, con người thiên về phương diện văn hoá thẩm mỹ và nghệ thuật, nghệ sĩ, nhưng giờ đây ông còn tìm thấy chất tài hoa nghệ sĩ ở cả quần chúng nhân dân. Chất giọng khinh bạc vẫn được duy trì và hầu hết để dành cho quân địch của dân tộc bản địa hay những góc nhìn xấu đi của xã hội .
II. Tác phẩm
1. Hoàn cảnh xuất xứ
– Chữ người tử tù là truyện ngắn in trong tập Vang bóng một thời của Nguyễn Tuân xuất bản năm 1940.
– Nhân vật chính được lấy nguyên mẫu từ Cao Bá Quát, một nhà nho tài hoa bất đắc chí, từng giữ chức Giáo thụ ( tương đương chức Huấn đạo ) .
2. Nội dung chính
– Qua hình tượng nhân vật TT – nhân vật Huấn Cao và câu truyện ” xin chữ, ” cho chữ ” trong nhà ngục, ta thấy được những vẻ đẹp cao quí của một nhân cách lớn, đồng thời, từ đó, là cái tài và cái tâm của nhà văn Nguyễn Tuân .
– Chữ người tử tù viết về cái đẹp của cha ông xưa nay chỉ còn là vang bóng, truyện được viết ra như một phần để đối với chế độ thực dân nửa phong kiến lúc bấy giờ, một xã hội “Tây – Tàu nhố nhăng” đầy rẫy áp bức, bất công, đê hèn độc ác và man trá. Trái với nó, là một vẻ đẹp sáng chói của nhân cách đầy khí phách và một tài hoa siêu việt, một thiên lương cao khiết. Qua đó, Nguyễn Tuân khẳng định sự bất tử của đạo lí, của văn hoá dân tộc.
3. Bố cục
– Phần 1 : từ đầu đến “ … rồi sẽ liệu ” ⇒ tâm trạng của quản ngục khi nghe tin đảm nhiệm tù nhân .
– Phần 2 : đoạn tiếp theo đến “ … một tấm lòng trong thiên hạ ” ⇒ quy trình xin chữ
– Phần 3 : đoạn còn lại => cảnh cho chữ
4. Tóm tắt tác phẩm
Huấn Cao là một tử tù, bị bắt do chỉ huy toán quân chống lại triều đình. Là một nhà nho tài hoa, anh hùng và có tài viết chữ. Trước khi bị xử tử, Huấn Cao được giải đến nhà lao, nơi có quản ngục và thầy thơ, hai con người rất yêu và ngưỡng mộ cái đẹp. Cả hai người nghe danh Huấn Cao và đều rất ngưỡng mộ tài viết chữ của ông và có mong ước được xin chữ ông. Trong suốt thời hạn ở ngục, Huấn Cao được viên quản ngục đối đãi rất tốt, hầu hạ cơm bưng nước rót nhưng Huấn Cao thì khinh bạc và không thèm chú ý tới mà từ tốn tận thưởng. Khi viên quản ngục nhận được tin ngày xử tử Huấn Cao, ông và thầy thơ lại đàm đạo nhau và quyết tâm xin bằng được chữ ông Huấn. Trước thái độ chân thành, lòng biệt nhỡn liên tài và tình yêu cái đẹp của viên quản ngục nên Huấn Cao vô cùng cảm mến nên đã cho chữ. Trong nhà tù, một chuyện chưa khi nào diễn ra nay đã xảy ra tại nơi ngục thất tối tăm của tỉnh Sơn, cảnh ba con người chụm đầu vào nhau. Một người tử tù trên mình mang đầy xiềng xích nhưng đang vẽ ra từng nét chữ trên tấm lụa trắng thơm mực tàu, bên cạnh là hai cái đầu đang dõi theo, run rẩy, khúm núm, chờ đón của viên quản ngục và thầy thơ. Huấn Cao khuyên viên quản ngục nên tìm nơi thanh tao yên bình để gìn giữ tấm lòng yêu cái đẹp không bị vấy đục. Viên quản ngục vô cùng xúc động và cúi đầu vái lạy tạ người tử tù Huấn Cao với tổng thể sự biết ơn và trân trọng .
Tổng kết
- Trong truyện ngắn Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân đã khắc hoạ thành công hình tượng Huấn Cao – một con người tài hoa, có cái tâm trong sáng và khí phách hiên ngang, bất khuất. Qua đó, nhà văn thể hiện quan niệm về cái đẹp, khẳng định sự bất tử của cái đẹp và bộc lộ thầm kín tấm lòng yêu nước.
- Tác phẩm thể hiện tài năng nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong việc tạo dựng tình huống truyện độc đáo trong nghệ thuật dựng cảnh, khắc họa tính cách nhân vật, tạo không khí cổ kính, trang trọng trong việc sử dụng thủ pháp đối lập và ngôn ngữ giàu tính tạo hình.
// Trên đây là nội dung chi tiết bài soạn văn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân do Đọc Tài Liệu biên soạn gửi tới các em. Mong rằng nội dung của bài hướng dẫn soạn văn 11 bài Chữ người tử tù này sẽ giúp các em ôn tập và nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm. Chúc các em luôn đạt được những kết quả cao trong học tập.
[ĐỪNG SAO CHÉP] – Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Chữ người tử tù một cách tốt nhất. “Trong cách học, phải lấy tự học làm cố” – Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.
Source: https://futurelink.edu.vn
Category: Tin tổng hợp