Tổ đỉa là một dạng viêm da đặc biệt do nấm gây ra, lúc này vùng da tổn thương sẽ hình thành nên các nốt mụn nước sâu khó vỡ, chúng thường tập trung ở bàn tay và bàn chân. Các triệu chứng của bệnh thường kéo dài từ 3 – 4 tuần sau đó biến mất và có thể tái phát nhiều lần gây ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây bệnh, cách nhận biết cũng như phòng ngừa hiệu quả.
Bệnh tổ đỉa hình thành trên các nốt mụn nước li ti, khó vỡ
Bệnh tổ đỉa là gì?
Bệnh tổ đỉa còn được biết đến với cái tên là chàm tổ đỉa, đây là một dạng viêm da xảy ra khá phổ biến do nấm gây ra. Lúc này, vùng da bị tổn thương sẽ xuất hiện các nốt mụn nước li ti với đường kính từ 1 – 2 mm, chúng có thể mọc rải rác trên da hoặc tập trung thành từng đám lớn. Các nốt mụn viêm này thường mọc sâu bên dưới da, khó vỡ và gây ra các triệu chứng ngứa ngáy rất khó chịu.
Dựa vào mức độ tổn thương do bệnh gây ra mà y học hiện đại đã chia bệnh tổ đỉa thành 4 thể khác nhau:
+ Thể giản đơn: Đây là thể bệnh thường gặp nhất, gây ra các tổn thương trên da với mức độ vừa và nhẹ.
+ Thể nhiễm khuẩn: Đây là thể bệnh tổ đỉa với các triệu chứng tương tự thể giản đơn, tuy nhiên lúc này vi khuẩn đã xâm nhập vào da gây nhiễm khuẩn và xuất hiện mụn mủ.
+ Thể bọng nước: Vùng da bị tổn thương nếu không được chăm sóc đúng cách, thường xuyên tiếp xúc với hóa chất sẽ hình thành nên các bọng nước to trên da.
+ Thể khô: Đây là thể bệnh khá đặc biệt, vùng da tổn thương sẽ không xuất hiện mụn nước mà có dấu hiệu đỏ rát, tróc vảy.
Tổ đỉa là bệnh lý không có khả năng lây nhiễm từ người này sang người khác, nhưng chúng có thể lan rộng sang các vùng da lành khác trên cơ thể. Thông thường, các triệu chứng của bệnh tổ đỉa trên da có thể tự biến mất chỉ sau 3 – 4 tuần nếu người bệnh có các biện pháp chăm sóc và can thiệp đúng cách.
Các triệu chứng của bệnh tổ đỉa
Các triệu chứng của bệnh tổ đỉa thường rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý ngoài da thông thường khác. Vì vậy, ngay khi thấy da có bất kỳ triệu chứng bất thường nào thì bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiến hành thăm khám, chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh để được hướng dẫn điều trị phù hợp. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp của bệnh tổ đỉa bạn cần phải lưu ý:
+ Xuất hiện mụn nước: Lúc này trên vùng da bị tổn thương sẽ bắt đầu xuất hiện các nốt mụn nước nhỏ với kích thước dưới 2mm, chúng phân bố chủ yếu ở ngón tay, ngón chân, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Những mụn nước này mọc sâu bên trong da rất khó vỡ, khi sờ vào sẽ có cảm giác lợn cợn, chúng có thể mọc rải rác hoặc tập trung thành từng đám lớn trên da.
+ Gây ngứa rát: Ở một số trường hợp vùng da tổn thương xuất hiện mụn nước sẽ gây ra cảm giác đau rát cho người bệnh hoặc cũng có thể không gây ra biểu hiện gì. Tình trạng này sẽ trở nên nặng hơn khi người bệnh có tiếp xúc với các hóa chất gây hại như xà phòng, chất kích thích,…
Bệnh gây ra triệu chứng ngứa rát khiến người bệnh cảm thấy rất khó chịu
+ Nhiễm trùng: Việc cào gãi lên da để giảm bớt cơn ngứa ngáy do bệnh gây ra sẽ khiến các mụn nước vỡ ra, hình thành nên các vết thương hở gây đau đớn, khô nứt da. Đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn xâm nhập vào sâu bên trong gây nhiễm trùng.
+ Hình thành vảy da chết: Tại các vùng da bị tổn thương, mụn nước sau khi vỡ ra sẽ gây chảy dịch và làm xẹp vùng viêm. Lúc này da sẽ khô lại, hình thành vảy rất dễ bong tróc gây mất thẩm mỹ.
+ Biến dạng móng tay, móng chân: Ở những trường hợp bệnh tổ đỉa chuyển biến nặng, gây ra biến chứng viêm hạch bạch huyết có thể dẫn đến biến dạng móng. Hạch bạch huyết càng sưng to thì tình trạng biến dạng móng sẽ ngày càng nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây bệnh tổ đỉa thường gặp
Hiện nay y học hiện đại vẫn chưa tìm ra chính xác nguyên nhân gây ra bệnh tổ đỉa, tuy nhiên bệnh có thể bùng phát do một số yếu tố sau đây:
+ Di truyền: Những người sống trong gia đình có bố hoặc mẹ mắc bệnh tổ đỉa thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với bình thường. Theo thống kê của y học, số trường hợp mắc bệnh tổ đỉa do di truyền chuyến đến 50% trong số ca bệnh.
+ Dị ứng: Làn da nhạy cảm bị dị ứng với các chất hóa học trong các sản phẩm vệ sinh hàng ngày như xà phòng, chất tẩy rửa,… cũng là nguyên nhân gây ra bệnh tổ đỉa thường gặp.
+ Nhiễm khuẩn: Môi trường sống và nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm, tính chất công việc thường xuyên phải tiếp xúc với nước và đất bẩn khiến da bị nhiễm khuẩn. Nếu tình trạng này diễn ra trong thời gian dài sẽ khiến vi khuẩn nấm tích tụ trên da, khi gặp phải điều kiện thuận lợi sẽ phát triển mạnh và gây bệnh.
+ Sức đề kháng suy yếu: Những người mắc các bệnh lý mãn tính khiến hệ miễn dịch bị suy yếu sẽ không có khả năng chống chọi với bệnh tật, các tác nhân gây hại sẽ dễ dàng xâm nhập qua da và gây ra bệnh. Một số bệnh lý làm suy giảm hệ miễn dịch thường gặp là tiểu đường, bệnh gan thận, HIV,..
+ Tác dụng phụ của thuốc: Việc quá lạm dụng vào các loại thuốc điều trị bệnh hoặc mỹ phẩm sẽ khiến hàng rào bảo vệ da bị ảnh hưởng, từ đó các dị nguyên bên sẽ dễ dàng xâm nhập vào sâu bên trong và gây bệnh.
+ Căng thẳng, stress: Nếu bạn bị căng thẳng stress kéo dài sẽ khiến sức đề kháng suy giảm, các tác nhân gây hại dễ dàng xâm nhập qua da và gây bệnh.
+ Nguyên nhân khác: Ngoài những nguyên nhân được kể ở trên thì bệnh cũng có thể bùng phát do một số yếu tố khác như nhiễm nấm, rối loạn thần kinh giao cảm, tiếp xúc với kim loại, bị chàm cơ địa,…
Bệnh tổ đỉa có nguy hiểm không?
Chuyên gia cho biết, tổ đỉa là bệnh lý không gây nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên bệnh có thể tái phát nhiều lần và khó để điều trị dứt điểm. Chàm tổ đỉa thường gây ra các cơn ngứa ngáy âm ỉ dưới da khiến người bệnh cảm thấy rất khó chịu, nếu bệnh không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra một số biến chứng nghiêm trọng như:
+ Mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến tâm lý: Các nốt mụn nước mọc thành đám trên da nếu tái phát nhiều lần sẽ khiến da bị sần sùi, đổi màu và bong tróc gây mất thẩm mỹ. Điều này sẽ khiến người bệnh cảm thấy tự ti trong đời sống sinh hoạt, giao tiếp hàng ngày và giảm hiệu quả làm việc.
Mụn nước xuất hiện ở bàn chân khiến người bệnh cảm thấy khó khăn khi di chuyển
+ Khó khăn khi di chuyển: Ở những trường hợp tổ đỉa phát triển ở bàn chân sẽ khiến người bệnh cảm thấy khó khăn trong việc đi lại. Nếu người bệnh đi lại nhiều sẽ khiến chúng bị vỡ ra, sưng viêm và dễ nhiễm khuẩn nếu không được vệ sinh đúng cách.
+ Nguy cơ bội nhiễm: Tổ đỉa gây ra các cơn ngứa ngáy khó chịu, việc người bệnh cào gãi hoặc chà xát mạnh lên vùng da bị tổn thương sẽ khiến các nốt mụn nước vỡ ra. Vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào sâu bên trong gây nhiễm khuẩn dẫn đến bội nhiễm và xuất hiện các triệu chứng như hình thành mụn mủ khó lành trên da, viêm hạch bạch huyết, viêm mô tế bào,…
Vì vậy, ngay khi phát hiện bản thân có triệu chứng của bệnh bạn nên đến gặp bác sĩ thăm khám và điều trị tổ đỉa càng sớm càng tốt. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định bạn sử dụng thuốc uống và thuốc bôi nhằm đẩy lùi các triệu chứng của bệnh. Bên cạnh đó, người bệnh cần phải kết hợp với chế độ chăm sóc da hợp lý để ngừa bệnh chuyển biến nặng như:
+ Không cào gãi hoặc chà xát lên da để giảm ngứa làm gia tăng nhiễm khuẩn. Người bệnh có thể đẩy lùi triệu chứng của bệnh bằng cách chườm lạnh, ngâm nước muối ẩm,…
+ Sử dụng kem dưỡng ẩm cho da để da bớt khô và hạn chế cơn ngứa ngáy xuất hiện.
+ Không để da tiếp xúc với chất tẩy rửa mạnh khiến da tổn thương nặng nề hơn, giữ gìn vệ sinh tay chân sạch sẽ và luôn khô ráo.
+ Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, tránh xa các thực phẩm dễ gây ngứa ngáy khiến cơn ngứa bùng phát.
Các biện pháp phòng ngừa bệnh tổ đỉa
Tổ đỉa là bệnh lý da liễu rất dễ tái phát gây ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt và tâm lý người bệnh. Vì vậy, bạn cần phải có các cách phòng ngừa hợp lý để ngăn chặn bệnh tái phát trở lại. Dưới đây là một số biện pháp chăm sóc da nhằm thúc đẩy quá trình làm lành bệnh và ngăn ngừa tái phát hiệu quả bạn có thể tham khảo:
+ Bệnh thường phát triển mạnh mẽ vào mùa xuân và mùa hè, vì vậy lúc này bạn nên hạn chế tiếp xúc với các dị nguyên để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh như hóa chất, lông động vật,…
+ Không nên để da tiếp xúc trực tiếp với các hóa chất độc hại, chất tẩy rửa mạnh, hoặc xăng dầu. Tính chất công việc bắt buộc phải tiếp xúc với chúng thì nên có các biện pháp bảo vệ da hợp lý như đeo bao tay, mặc đồ phòng hộ,…
Đeo bao tay khi sử dụng chất tẩy rửa để tránh gây kích ứng đến da
+ Sau khi tiếp xúc hoặc làm việc với nguồn nước ô nhiễm nên vệ sinh cơ thể thật sạch sẽ bằng xà phòng diệt khuẩn để loại bỏ các tác nhân gây hại tồn tại trên da.
+ Ý thức vệ sinh kém khiến da đổ nhiều mồ hôi gây bí tắc cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng viêm da. Để phòng ngừa bệnh, bạn cần phải giữ gìn vệ sinh cơ thể sạch sẽ và khô thoáng, đặc biệt và vùng bàn tay và bàn chân.
+ Sử dụng thuốc điều trị bệnh theo đúng hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, không nên quá lạm dụng khiến hàng rào bảo vệ da bị ảnh hưởng, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
+ Bổ sung vào chế độ ăn uống các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, tăng khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh. Các loại thực phẩm bạn nên tăng cường sử dụng trong chế độ ăn uống hàng ngày là rau xanh, trái cây tươi, thực phẩm giàu protein,…
+ Ngoài ra, bạn cũng nên hạn chế sử dụng thực phẩm gây ảnh hưởng đến quá trình điều trị và gia tăng nguy cơ mắc bệnh như thực phẩm ngọt chứa nhiều đường, đồ cay nóng, chiên xào, thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, đậu phộng,…
+ Uống đủ nước mỗi ngày để quá trình đào thải độc tố bên trong cơ thể diễn ra dễ dàng hơn, ngoài nước lọc bạn có thể sử dụng các loại nước ép trái cây tươi. Tuyệt đối tránh xa đồ uống có cồn, chất kích thích đây là nhóm thực phẩm gây ảnh hưởng xấu đến hệ miễn dịch của cơ thể.
+ Xây dựng lối sống sinh hoạt khoa học và lành mạnh, có thời gian nghỉ ngơi và làm việc hợp lý để tránh căng thẳng stress kéo dài, gia tăng nguy cơ mắc bệnh. Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể, tăng khả năng chống lại bệnh tật.
Trên đây là các thông tin về bệnh tổ đỉa được chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo. Hy vọng chúng sẽ giúp ích cho bạn trong việc sớm phát hiện ra bệnh để có các phương pháp điều trị kịp thời, tránh để lâu gây ra các biến chứng nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ da và đời sống sinh hoạt hàng ngày.
Có thể bạn quan tâm: Bệnh chàm (Eczema) – Những thông tin cần biết về cách điều trị hiệu quả