Một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học

Bởi
Từ VLOS

Ảnh minh họa

1. Cải tiến những phương pháp dạy học truyền thống cuội nguồn[sửa]

Các phương pháp dạy học truyền thống lịch sử như thuyết trình, đàm thoại, rèn luyện luôn là những phương pháp quan trọng trong dạy học. Đổi mới phương pháp dạy học không có nghĩa là vô hiệu những phương pháp dạy học truyền thống lịch sử quen thuộc mà cần khởi đầu bằng việc nâng cấp cải tiến để nâng cao hiệu suất cao và hạn chế điểm yếu kém của chúng. Để nâng cao hiệu suất cao của những phương pháp dạy học này người giáo viên trước hết cần nắm vững những nhu yếu và sử dụng thành thạo những kỹ thuật của chúng trong việc chuẩn bị sẵn sàng cũng như triển khai bài lên lớp, ví dụ điển hình như kỹ thuật mở bài, kỹ thuật trình diễn, lý giải trong khi thuyết trình, kỹ thuật đặt những câu hỏi và giải quyết và xử lý những câu vấn đáp trong đàm thoại, hay kỹ thuật làm mẫu [ 1 ] trong rèn luyện. Tuy nhiên, những phương pháp dạy học truyền thống cuội nguồn có những hạn chế tất yếu, cho nên vì thế bên cạnh những phương pháp dạy học truyền thống lịch sử cần tích hợp sử dụng những phương pháp dạy học mới, đặc biệt quan trọng là những phương pháp và kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực và phát minh sáng tạo của học viên. Chẳng hạn hoàn toàn có thể tăng cường tính tích cực nhận thức của học viên trong thuyết trình, đàm thoại theo quan điểm dạy học xử lý yếu tố .

2. Kết hợp phong phú những phương pháp dạy học[sửa]

Không
có
một
phương
pháp
dạy
học
toàn
năng
phù
hợp
với
mọi
mục
tiêu
và
nội
dung
dạy
học.
Mỗi
phương
pháp
và
hình
thức
dạy
học
có
những
ưu,
nhựơc
điểm
và
giới
hạn
sử
dụng
riêng.
Vì
vậy
việc
phối
hợp
đa
dạng
các
phương
pháp
và
hình
thức
dạy
học
trong
toàn
bộ
quá
trình
dạy
học
là
phương
hướng
quan
trọng
để
phát
huy

tính
tích
cực
và
nâng
cao
chất
lượng
dạy
học.
Dạy
học
toàn
lớp,
dạy
học
nhóm,
nhóm
đôi
và
dạy
học
cá
thể
là
những
hình
thức
xã
hội
của
dạy
học
cần
kết
hợp
với
nhau,
mỗi
một
hình
thức
có
những
chức
năng
riêng.
Tình
trạng
độc
tôn
của
dạy
học
toàn
lớp
và
sự
lạm
dụng

phương
pháp
thuyết
trình
cần
được
khắc
phục,
đặc
biệt
thông
qua

làm
việc
nhóm.

Trong thực tiễn dạy học ở trường trung học hiện nay, nhiều giáo viên đã nâng cấp cải tiến bài lên lớp theo hướng phối hợp thuyết trình của giáo viên với hình thức thao tác nhóm, góp thêm phần tích cực hoá hoạt động giải trí nhận thức của học viên. Tuy nhiên hình thức thao tác nhóm rất phong phú, không chỉ số lượng giới hạn ở việc xử lý những trách nhiệm học tập nhỏ xen kẽ trong bài thuyết trình, mà còn có những hình thức thao tác nhóm xử lý những trách nhiệm phức tạp, hoàn toàn có thể chiếm một hoặc nhiều tiết học, sử dụng những phương pháp chuyên biệt như phương pháp đóng vai, điều tra và nghiên cứu trường hợp, dự án Bất Động Sản. Mặt khác, việc bổ trợ dạy học toàn lớp bằng thao tác nhóm xen kẽ trong một tiết học mới chỉ cho thấy rõ việc tích cực hoá “ bên ngoài ” của học viên. Muốn bảo vệ việc tích cực hoá “ bên trong ” cần quan tâm đến mặt bên trong của phương pháp dạy học, vận dụng dạy học xử lý yếu tố và những phương pháp dạy học tích cực khác .

3. Vận dụng dạy học xử lý yếu tố[sửa]

Dạy học xử lý yếu tố ( dạy học nêu yếu tố, dạy học nhận ra và xử lý yếu tố ) là quan điểm dạy học nhằm mục đích tăng trưởng năng lượng tư duy, năng lực nhận ra và xử lý yếu tố. Học được đặt trong một trường hợp có yếu tố, đó là trường hợp tiềm ẩn xích míc nhận thức, trải qua việc xử lý yếu tố, giúp học viên lĩnh hội tri thức, kiến thức và kỹ năng và phương pháp nhận thức. Dạy học xử lý yếu tố là con đường cơ bản để phát huy tính tích cực nhận thức của học viên, hoàn toàn có thể vận dụng trong nhiều hình thức dạy học với những mức độ tự lực khác nhau của học viên .
Các trường hợp có yếu tố là những trường hợp khoa học trình độ, cũng hoàn toàn có thể là những trường hợp gắn với thực tiễn. Trong thực tiễn dạy học hiện nay, dạy học xử lý yếu tố thường quan tâm đến những yếu tố khoa học trình độ mà ít chú ý quan tâm hơn đến những yếu tố gắn với thực tiễn. Tuy nhiên nếu chỉ chú trọng việc xử lý những yếu tố nhận thức trong khoa học trình độ thì học viên vẫn chưa được chuẩn bị sẵn sàng tốt cho việc xử lý những trường hợp thực tiễn. Vì vậy bên cạnh dạy học xử lý yếu tố, lý luận dạy học còn thiết kế xây dựng quan điểm dạy học theo trường hợp .

4. Vận dụng dạy học theo trường hợp[sửa]

Dạy học theo trường hợp là một quan điểm dạy học, trong đó việc dạy học được tổ chức triển khai theo một chủ đề phức tạp gắn với những trường hợp thực tiễn đời sống và nghề nghiệp. Quá trình học tập được tổ chức triển khai trong một môi trường học tập tạo điều kiện kèm theo cho học viên thiết kế tri thức theo cá thể và trong mối tương tác xã hội của việc học tập .
Các chủ đề dạy học phức tạp là những chủ đề có nội dung tương quan đến nhiều môn học hoặc nghành nghề dịch vụ tri thức khác nhau, gắn với thực tiễn. Trong nhà trường, những môn học được phân theo những môn khoa học trình độ, còn đời sống thì luôn diễn ra trong những mối quan hệ phức tạp. Vì vậy sử dụng những chủ đề dạy học phức tạp góp thêm phần khắc phục thực trạng xa rời thực tiễn của những môn khoa học trình độ, rèn luyện cho học viên năng lượng xử lý những yếu tố phức tạp, liên môn .
Phương pháp điều tra và nghiên cứu trường hợp là một phương pháp dạy học nổi bật của dạy học theo trường hợp, trong đó học viên tự lực xử lý một trường hợp nổi bật, gắn với thực tiễn trải qua thao tác nhóm .
Vận dụng dạy học theo những trường hợp gắn với thực tiễn là con đường quan trọng để gắn việc giảng dạy trong nhà trường với thực tiễn đời sống, góp thêm phần khắc phục thực trạng giáo dục hàn lâm, xa rời thực tiễn hiện nay của nhà trường đại trà phổ thông .

Tuy
nhiên,
nếu
các
tình
huống
được
đưa
vào
dạy
học
là
những
tình
huống
mô
phỏng
lại,
thì
chưa
phải
tình
huống
thực.
Nếu
chỉ
giải
quyết
các
vấn
đề
trong
phòng
học
lý
thuyết
thì
học
sinh
cũng
chưa
có
hoạt
động
thực
tiễn
thực
sự,
chưa
có
sự
kết
hợp
giữa
lý
thuyết
và
thực
hành.

5. Vận dụng dạy học khuynh hướng hành vi[sửa]

Dạy học xu thế hành vi là quan điểm dạy học nhằm mục đích làm cho hoạt động giải trí trí óc và hoạt động giải trí chân tay tích hợp ngặt nghèo với nhau. Trong quy trình học tập, học viên thực thi những trách nhiệm học tập và hoàn thành xong những loại sản phẩm hành vi, có sự phối hợp linh động giữa hoạt động giải trí trí tuệ và hoạt động giải trí tay chân. Đây là một quan điểm dạy học tích cực hoá và tiếp cận toàn thể. Vận dụng dạy học khuynh hướng hành vi có ý nghĩa quan trong cho việc triển khai nguyên tắc giáo dục kết hợp lý thuyết với thực tiễn, tư duy và hành vi, nhà trường và xã hội .
Dạy học theo dự án Bất Động Sản là một hình thức nổi bật của dạy học xu thế hành vi, trong đó học viên tự lực triển khai trong nhóm một trách nhiệm học tập phức tạp, gắn với những yếu tố thực tiễn, kết hợp lý thuyết và thực hành thực tế, có tạo ra những mẫu sản phẩm hoàn toàn có thể công bố. Trong dạy học theo dự án Bất Động Sản hoàn toàn có thể vận dụng nhiều kim chỉ nan và quan điểm dạy học tân tiến như triết lý kiến thiết, dạy học khuynh hướng học viên, dạy học hợp tác, dạy học tích hợp, dạy học tò mò, phát minh sáng tạo, dạy học theo trường hợp và dạy học xu thế hành vi .

6. Tăng cường sử dụng phương tiện đi lại dạy học và công nghệ thông tin hài hòa và hợp lý tương hỗ dạy học[sửa]

Phương tiện dạy học có vai trò quan trọng trong việc thay đổi phương pháp dạy học, nhằm mục đích tăng cường tính trực quan và thí nghiệm, thực hành thực tế trong dạy học. Việc sử dụng những phương tiện đi lại dạy học cần tương thích với mối quan hệ giữa phương tiện đi lại dạy học và phương pháp dạy học. Hiện nay, việc trang bị những phương tiện đi lại dạy học mới cho những trường đại trà phổ thông từng bước được tăng cường. Tuy nhiên những phương tiện đi lại dạy học tự làm của giáo viên luôn có ý nghĩa quan trọng, cần được phát huy .
Đa phương tiện và công nghệ thông tin vừa là nội dung dạy học vừa là phương tiện đi lại dạy học trong dạy học tân tiến. Đa phương tiện và công nghệ thông tin có nhiều năng lực ứng dụng trong dạy học. Bên cạnh việc sử dụng đa phương tiện như một phương tiện đi lại trình diễn, cần tăng cường sử dụng những ứng dụng dạy học cũng như những phương pháp dạy học sử dụng mạng điện tử ( E-Learning ). Phương tiện dạy học mới cũng tương hỗ việc tìm ra và sử dụng những phương pháp dạy học mới. Webquest là một ví dụ về phương pháp dạy học mới với phương tiện đi lại mới là dạy học sử dụng mạng điện tử, trong đó học viên tò mò tri thức trên mạng một cách có khuynh hướng .

7. Sử dụng những kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực và phát minh sáng tạo[sửa]

Kỹ thuật dạy học là những phương pháp hành vi của của giáo viên và học viên trong những trường hợp hành vi nhỏ nhằm mục đích triển khai và điều khiển và tinh chỉnh quy trình dạy học. Các kỹ thuật dạy học là những đơn vị chức năng nhỏ nhất của phương pháp dạy học. Có những kỹ thuật dạy học chung, có những kỹ thuật đặc trưng của từng phương pháp dạy học, ví dụ kỹ thuật đặt câu hỏi trong đàm thoại. Ngày nay người ta chú trọng tăng trưởng và sử dụng những kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực, phát minh sáng tạo của người học như “ động não ”, “ tia chớp ”, “ bể cá ”, XYZ, Bản đồ tư duy …

8. Chú trọng những phương pháp dạy học đặc trưng bộ môn[sửa]

Phương pháp dạy học có mối quan hệ biện chứng với nội dung dạy học. Vì vậy bên cạnh những phương pháp chung hoàn toàn có thể sử dụng cho nhiều bộ môn khác nhau thì việc sử dụng những phương pháp dạy học đặc trưng có vai trò quan trọng trong dạy học bộ môn. Các phương pháp dạy học đặc trưng bộ môn được thiết kế xây dựng trên cơ sở lý luận dạy học bộ môn. Ví dụ :

  • thí
    nghiệm
    là
    một
    phương
    pháp
    dạy
    học
    đặc
    thù
    quan
    trọng
    của
    các
    môn
    khoa
    học
    tự
    nhiên;
  • các
    phương
    pháp
    dạy
    học
    như
    trình
    diễn
    vật
    phẩm
    kỹ
    thuật,
    làm
    mẫu
    thao
    tác,
    phân
    tích
    sản
    phẩm
    kỹ
    thuật,
    thiết
    kế
    kỹ
    thuật,
    lắp
    ráp
    mô
    hình,
    các
    dự
    án
    là
    những
    phương
    pháp
    chủ
    lực
    trong
    dạy
    học
    kỹ
    thuật;

  • phương
    pháp
    “Bàn
    tay
    nặn
    bột”
    đem
    lại
    hiệu
    quả
    cao
    trong
    việc
    dạy
    học
    các
    môn
    khoa
    học;…

9. Bồi dưỡng phương pháp học tập tích cực cho học viên[sửa]

Phương pháp học tập một cách tự lực đóng vai trò quan trọng trong việc tích cực hoá, phát huy tính phát minh sáng tạo của học viên. Có những phương pháp nhận thức chung như phương pháp tích lũy, giải quyết và xử lý, nhìn nhận thông tin, phương pháp tổ chức triển khai thao tác, phương pháp thao tác nhóm, có những phương pháp học tập chuyên biệt của từng bộ môn. Bằng nhiều hình thức khác nhau, cần rèn luyện cho học viên những phương pháp học tập chung và những phương pháp học tập trong bộ môn .
Tóm lại có rất nhiều phương hướng thay đổi phương pháp dạy học với những cách tiếp cận khác nhau, trên đây chỉ là một số ít phương hướng chung. Việc thay đổi phương pháp dạy học yên cầu những điều kiện kèm theo thích hợp về phương tiện đi lại, cơ sở vật chất và tổ chức triển khai dạy học, điều kiện kèm theo về tổ chức triển khai, quản trị .

Ngoài
ra,
phương
pháp
dạy
học
còn
mang
tính
chủ
quan.
Mỗi
giáo
viên
với
kinh
nghiệm
riêng
của
mình
cần
xác
định
những
phương
hướng
riêng
để
cải
tiến
phương
pháp
dạy
học
và
kinh
nghiệm
của
cá
nhân.

Chú thích[sửa]


  1. ↑    Tham khảo tài liệu của Intel về chủ đề này

Xem thêm[sửa]

Rss.jpg

Thuvienkhoahoc.com
để
nhận
được
thông
báo
khi
có
cập
nhật
mới.Mời bạn đón đọc những bài viết tiếp theo bằng cách đăng kí nhận tin bài viết qua email hoặc like fanpageđể nhận được thông tin khi có update mới .

Nguồn[sửa]