Định nghĩa:
Lợi nhuận là một cách để xác định khả năng “kiếm tiền” của một doanh nghiệp. Nó bằng Tổng doanh thu trừ Tổng chi phí.
Lợi nhuận = Tổng doanh thu – Tổng chi phí.
Hiểu về lợi nhuận
Ta có thể kiểm tra tình hình tài chính của một doanh nghiệp thông qua việc xem báo cáo thu nhập thường kỳ của nó. Một trong các báo cáo quan trọng nhất là báo cáo kết quả kinh doanh, trong đó có đề cập tới lợi nhuận – Dòng dưới cùng, là sự so sánh giữa doanh thu và chi phí. Nhìn chung, “doanh thu” (số tiền mà công ty thu về) – “chi phí” (các chi phí liên quan đến việc bán sản phẩm/dịch vụ, trả lương cho nhân viên, thuê mặt bằng…) = lợi nhuận. Nhưng hãy lưu ý rằng có nhiều loại lợi nhuận (lợi nhuận gộp, lợi nhuận trước thuế, thu nhập ròng…), và mỗi loại đều phản ánh tình hình chi phí trong tính toán đến một mức nhất định.
Ví dụ: Ta tính lợi nhuận của trang trại nuôi ong. Ta lấy tổng doanh thu của trang trại (giá trị của tất cả số mật ong được bán) trừ đi chi phí (trả cho những chú ong cần mẫn và chi phí mặt bằng làm trang trại) để thu được số tiền trang trại thu được hoặc mất đi trong giai đoạn đó. Dưới đây là sơ lược về cách tính các loại lợi nhuận khác nhau trên một báo cáo kết quả kinh doanh (để xem một ví dụ thực tiễn dựa vào báo cáo Q1/2019 của Walmart, hãy đọc ở phần dưới):
Lợi nhuận gộp= Tổng doanh thu- Giá vốn hàng bán
Lợi nhuận trước thuế = Lợi nhuận gộp – Chi phí bán hàng – Lương- Lãi từ khoản nợ
Thu nhập ròng = Lợi nhuận trước thuế – Thuế
Những điều cần nhớ
>> Lợi nhuận cũng giống như mật ong được sản xuất từ tổ ong của một doanh nghiệp vậy…
Đó là số tiền một doanh nghiệp thu được hoặc mất đi, dựa trên sự chênh lệch giữa số tiền thu vào (thu nhập), và số tiền chi (chi phí). Có nhiều cách tính lợi nhuận khác nhau; một số cách kĩ càng hơn các cách khác. Tuy nhiên, chúng đều giúp bạn đánh giá khả năng “kiếm tiền” của một doanh nghiệp.
Mục lục
Định nghĩa:
Hiểu về lợi nhuận.
Những điều cần nhớ.
Một ví dụ thực tiễn.
Vì sao lợi nhuận quan trọng với các nhà đầu tư?.
Điểm khác biệt giữa lợi nhuận, lợi nhuận gộp, lợi nhuận trước thuế, thu nhập ròng, lợi nhuận ròng là gì?
Điểm khác biệt giữa lợi nhuận, doanh thu và doanh số là gì?.
Điểm khác biệt giữa lợi nhuận và biên lợi nhuận là gì?.
Điểm khác biệt giữa lợi nhuận ròng và lợi nhuận gộp là gì?.
Lợi nhuận có thể âm không?.
Hạn chế của lợi nhuận.
Một ví dụ thực tiễn
Chúng ta cùng dùng báo cáo kết quả kinh doanh hàng quý của Walmart vào Q1/2019 làm ví dụ để tóm tắt cách tính lợi nhuận gộp, lợi nhuận trước thuế và lợi nhuận ròng.
Ta bắt đầu từ “dòng đầu” của báo cáo kết quả kinh doanh – thu nhập. Đây là số liệu tổng quát nhất cho biết số tiền doanh nghiệp đang thu về. Doanh thu được tạo ra từ việc bán các sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp, cộng với bất kì nghiệp vụ và tài sản nào tạo ra thu nhập.
Bây giờ, chúng ta sẽ tính lớp lợi nhuận đầu tiên, lợi nhuận gộp:
– Lợi nhuận gộp: để tính lợi nhuận gộp, ta lấy doanh thu của Walmart trong quý 1 (123.9 tỉ USD) trừ đi giá vốn hàng bán trong quý 1 (93 tỉ USD), được lợi nhuận gộp là khoảng 30.9 tỉ USD.
– Lợi nhuận trước thuế: để tính lợi nhuận trước thuế của Walmart trong cùng quý, ta trừ tiếp đi chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp (SG&A) (25.9 tỉ USD) và lãi từ khoản nợ (625 triệu USD) cộng các khoản thu dựa trên lãi (837 triệu USD). Lưu ý, chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp thường sẽ được gọi tắt là SG&A, và khoản này cũng bao gồm các chi phí liên quan đến marketing và quảng cáo.
Phương trình đầy đủ: 129 tỉ USD (tổng doanh thu) – 93 tỉ USD (giá vốn hàng bán) – 25.9 tỉ USD (chi phí bán hàng và quản lý) – 625 triệu USD (lãi các khoản nợ) + 837 triệu USD (khoản thu dựa trên lãi) = khoảng 5.2 tỉ USD lợi nhuận.
– Lợi nhuận ròng: đây là cách tính lợi nhuận đầy đủ nhất – là dòng cuối cùng khi tính lợi nhuận-. Lợi nhuận ròng kết hợp tất cả những điều chúng ta đã bàn luận công thêm các khoản thuế.
Với số liệu Q1 của Walmart: 5.2 tỉ USD (lợi nhuận trước thuế) – 1.3 tỉ USD (thuế) = 3.9 tỉ USD (lợi nhuận ròng).
Vì sao lợi nhuận quan trọng với các nhà đầu tư?
Lợi nhuận là một cách đánh giá khách quan về tình hình của doanh nghiệp. Nó là một số liệu hữu ích trong việc cho biết doanh nghiệp có đang “kiếm tiền” tốt hay không và liệu doanh nghiệp có đang thu nhiều hơn chi hay không.
Lưu ý quan trọng: mặc dù doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận là một dấu hiệu tích cực, việc lợi nhuận âm không nhất thiết là một điều tồi tệ.
Trong một số trường hợp, doanh nghiệp vẫn có thể có doanh số đáng kể, nhưng dùng doanh số đó vào các ý tưởng hoặc khoản chi mà doanh nghiệp tin sẽ là động lực phát triển trong tương lai.
Điểm khác biệt giữa lợi nhuận, lợi nhuận gộp, lợi nhuận trước thuế, thu nhập ròng, lợi nhuận ròng là gì?
Có nhiều cách để tính lợi nhuận, tùy thuộc vào các nguồn thu nhập và chi phí mà người tính muốn xem xét. Lợi nhuận gộp, lợi nhuận trước thuế, và lợi nhuận ròng (hay còn gọi là thu nhập ròng) là các ví dụ về các cách tính lợi nhuận khác nhau. Cụ thể:
– Lợi nhuận gộp: là lợi nhuận doanh nghiệp thu về sau khi trừ chi phí của việc sản xuất và bán sản phẩm (còn gọi là giá vốn hàng bán – COGS) từ doanh thu, trước khi chi đi một loạt các chi phí khác
– Lợi nhuận trước thuế: cách tính này bao hàm nhiều chi phí hơn so với lợi nhuận gộp, ví dụ như lương cho nhân công, lãi từ khoản nợ, và các nghĩa vụ tài chính khác.
– Thu nhập ròng/Lợi nhuận ròng: là các tên gọi khác nhau cho cùng một khái niệm. Đây là cách tính lợi nhuận đầy đủ nhất. Nó bao hàm tất cả các chi phí được đưa vào tính toán trong lợi nhuận gộp và lợi nhuận trước thuế (là giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý, lãi vay và các nghĩa vụ tài chính) thêm vào đó là thuế. Thu nhập ròng cũng phản ảnh bất kì các khoản khấu trừ mà doanh nghiệp có thể được hưởng vào tính toán.
Điểm khác biệt giữa lợi nhuận, doanh thu và doanh số là gì?
Lợi nhuận là hiệu số giữa tổng số tiền doanh nghiệp tạo ra (doanh thu) và chi phí, còn doanh thu và doanh số là hai cách khác nhau để tính số tiền doanh nghiệp tạo ra mà không trừ đi chi phí. Doanh thu là cách tính đầy đủ nhất về số tiền doanh nghiệp tạo ra. Nó bao gồm doanh số (tổng số tiền được tạo ra từ việc bán sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp) và các khoản thu nhập khác. Một số ví dụ về các khoản thu nhập không phải doanh số là thu nhập từ bất động sản, hay các nguồn thu nhập không đến trực tiếp từ việc bán sản phẩm của doanh nghiệp.
Điểm khác biệt giữa lợi nhuận và biên lợi nhuận là gì?
Lợi nhuận là hiệu số giữa doanh thu và chi phí của doanh nghiệp, còn biên lợi nhuận là tỉ lệ phần trăm thể hiện phần lợi nhuận công ty giữ sau khi trừ đi chi phí. Biên lợi nhuận cao nghĩa là doanh nghiệp chỉ mất một khoản tiền khá nhỏ để sản xuất và bán sản phẩm và dịch vụ so với khoản thu nhập tạo ra. Biên lợi nhuận thấp nghĩa là chi phí bán các sản phẩm và dịch vụ gần với giá bán các sản phẩm và dịch vụ đó.
Nói theo cách khác, thì biên lợi nhuận cho thấy công ty kiếm được bao nhiêu tiền trên mỗi đồng của tổng doanh thu Biên lợi nhuận gộp được tính bằng:
Biên lợi nhuận gộp = (Doanh thu – Giá vốn hàng bán)/Doanh thu = Lợi nhuận gộp/Doanh thu
Một số ngành, ví dụ như nhà hàng, có biên lợi nhuận thấp, nghĩa là một phần lớn số tiền nhà hàng thu về sẽ dùng để chi trả cho các chi phí duy trì hoạt động kinh doanh của nhà hàng. Phần mềm thường có biên lợi nhuận cao, vì các chi phí bán giấy phép hoặc bản quyền phần mềm khá thấp so với doanh thu tạo ra.
Khái niệm biên cũng có thể áp dụng với các loại lợi nhuận khác như lợi nhuận gộp và biên lợi nhuận gộp. Lợi nhuận gộp được tính bằng cách lấy tổng doanh thu trừ giá vốn hàng bán. Còn biên lợi nhuận gộp là tỉ lệ phần trăm cho biết độ hiệu quả của doanh nghiệp trong việc tạo ra doanh thu từ mỗi đồng chi phí. Biên lợi nhuận gộp càng cao, thì doanh nghiệp càng hiệu quả trong việc bán các sản phẩm và/hoặc dịch vụ của mình.
Điểm khác biệt giữa lợi nhuận ròng và lợi nhuận gộp là gì?
Lợi nhuận ròng, còn được gọi là thu nhập ròng hay lãi ròng, là cách tính toán đầy đủ hơn lợi nhuận gộp. Nó là cách tính đầy đủ nhất, bởi nó tính đến nhiều nguồn thu nhập và chi phí hơn các cách tính khác. Ngược lại, lợi nhuận gộp là cách tính ít chính xác hơn- chỉ là hiệu giữa tổng doanh thu và giá vốn hàng bán.
Lợi nhuận gộp (“Gross” profit) sẽ là không tính đến toàn bộ các chi phí.
Lợi nhuận ròng (“Net” profit) là sau khi đã hạch toán tất cả các chi phí.
Lợi nhuận có thể âm không?
Đương nhiên. Một số doanh nghiệp mất tiền, và điều này xảy ra nếu tổng doanh thu không bù đắp được cho các chi phí duy trì doanh nghiệp. Trong trường hợp này, lợi nhuận âm, tức doanh nghiệp không tạo ra lãi. Tuy nhiên, lợi nhuận âm không nhất thiết đồng nghĩa với một điều tồi tệ. Một số công ty đang thua lỗ (lợi nhuận âm), nhưng đang dùng thu nhập họ đang có để tạo tiền đề cho sự phát triển trong tương lai. Ý tưởng ở đây là, một số doanh nghiệp đang phát triển sẽ hi sinh lợi nhuận hiện tại để đổi lại lợi nhuận lớn hơn trong tương lai. Trên thực tế, để có hồ sơ doanh nghiệp “đẹp”, các công ty thường không để mình rơi vào tình huống lợi nhuận âm, thường họ sẽ cố gắng để đat một mức lợi nhuận thấp. Những lúc khác, lợi nhuận âm có thể cho thấy doanh nghiệp thực sự đang gặp khó khăn, và có thể không bền vững về lâu dài.
Hạn chế của lợi nhuận
Lợi nhuận là một phần quan trọng trong sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp, nhưng không phải là toàn cảnh. Nếu bạn muốn ra biển, đừng chỉ xem trời có đang nắng không. Bạn phải xem cả nhiệt độ nước, nhiệt độ không khí nữa. Tương tự, nếu bạn muốn biết tình hình làm ăn của một doanh nghiệp, đừng chỉ chú trọng vào lợi nhuận. Lợi nhuận (được tìm thấy trong báo cáo kết quả kinh doanh) cho ta biết rất ít về các khoản nợ (được tìm thấy trong bảng cân đối kế toán). Thêm vào đó, lợi nhuận không nhất thiết đồng nghĩa với việc doanh nghiệp đang tạo ra tiền – để biết điều đó, bạn phải kiếm tra báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
Nguồn: https://learn.robinhood.com/articles/4S0rJX1MDXwzMDTtZM38Qa/what-is-profit/