Hắc ín và nhựa đường đều là 2 chất kết dính có vai trò quan trọng trong ngành xây dựng. Vì có bề ngoài giống nhau nên chúng thường bị nhầm lẫn là cùng một chất. Vậy hắc ín là gì? Hắc ín và nhựa đường khác nhau như thế nào? Hãy cùng LabVIETCHEM đi tìm câu trả lời qua nội dung bài viết dưới đây nhé.
Hắc ín là gì?
A/ Hắc ín là gì? Các vấn đề liên quan đến hắc ín
1. Hắc ín là gì?
– Hắc ín hay còn gọi với cái tên khác là dầu hắc. Về hình thái, đây là một chất lỏng nhớt, có màu đen thu được từ hoạt động chưng cất có tính phá hủy cấu trúc của các chất hữu cơ.
– Đa phần hắc ín thu được là một phụ phẩm của sản xuất than cốc. Ngoài ra, nó cũng có thể được sản xuất từ dầu mỏ, than bùn hoặc gỗ.
– Trong thực tế, những mỏ hắc ín tự nhiên thực chất là nhựa đường.
– Hồ hắc ín lớn nhất thể giới hiện nay nằm trong làng La Brea ở phía tây nam đảo Trinidad thuộc vùng biển Caribbe với diện tích khoảng 41 hecta, độ sâu ở trung tâm của hồ vào khoảng 76 m. Đây được xem là hồ hắc ín lớn nhất, có chất lượng tốt nhất và quan trọng nhất thế giới. Người ta mang hắc ín ở đây tới hơn 50 quốc gia trên thế giới để làm đường.
Hồ hắc ín lớn nhất thể giới ở La Brea
– Quá trình hình thành hồ hắc ín này diễn ra từ vài nghìn năm trước do hiện tượng hút chìm, khi mảng kiến tạo lục địa Caribbe trượt dưới một mảng kiến tạo khác, tạo nên sự cọ xát và tạo ra đường đứt gãy, cho phép dầu từ các mỏ dưới lòng đất trào lên bề mặt. Lượng dầu này sau đó chảy về miệng núi lửa. Khi gặp phải không khí, các nguyên tố nhẹ trong dầu thăng hoa và để lại hỗn hợp dầu nặng, đất sét với nước.
– Bắt đầu từ những năm 1867, con người đã bắt đầu khai thác hắc ín ở đây và theo các chuyên gia dự đóan, với tốc độ khai thác như hiện nay, chúng ta có thể khai thác trong 400 năm nữa mới hết.
2. Phân loại hắc ín
Hiện nay, hắc ín được chia thành 2 loại chính, bao gồm
– Hắc ín Rangoon: Là loại dầu hắc ín tự nhiên thu được ở Rangoon – Myanmar bằng cách đào các giếng với độ sâu khoảng 18m xuống dưới lòng đất.
– Hắc ín gỗ: Là loại hắc in thu được từ quá trình sản xuất gỗ.
Ngoài ra, hắc ín cũng được tạo thành từ chất lắng lại của khói thuốc với đặc điểm dính và dày. Nó được gọi là nhựa thuốc lá.
3. Ứng dụng của hắc ín
– Với đặc tính kết dính và không thấm nước, hắc ín là thành phần quan trọng trong các loại đường được trải nhựa, là chất gắn cho các ván ốp trần, xả thân tàu thủy, thuyền và chống thấm nước cho thuyền buồm.
Hắc ín là thành phần quan trọng trong các loại đường được trải nhựa
– Hắc ín sản xuất từ dầu mỏ được sử dụng trong điều trị bệnh vẩy nến.
– Ngoài ra, hắc ín cũng được sử dụng như một chất tẩy trùng.
Ngoài ra, hắc ín gỗ ở dạng hòa tan hay nước hắc ín còn được dùng để:
– Tạo hương vị cho một số loại kẹo và rượu.
– Dùng làm dầu thơm cho các nhà tắm hơi.
– Dùng làm chất chống gàu trong các loại dầu gội.
– Là thành phần có trong một số loại mỹ phẩm.
4. Hắc ín có độc không?
Hắc ín hiện đang sản xuất từ than cốc, gỗ, dầu mỏ, than bùn,.. được sử dụng trong khá nhiều lĩnh vực của đời sống như sản xuất thực phẩm, mỹ phẩm, xây dựng, chế tác tàu thuyền,…Nếu dùng đúng liều lượng thì nó sẽ không gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Hắc ín tạo ra từ thuốc lá rất nguy hiểm
Tuy nhiên, nếu chất hắc ín được tạo từ khói thuốc lá thì nó lại là một chất độc, chứa nhiều chất gây ung thư. Khi khói thuốc được hít vào phổi, các chất nhựa lắng đọng và bám vào các khoang chứa khí của phổi. Chúng tích tụ ở đó một thời gian, tạo thành ung thư và các bệnh về phổi.
B/ Phân biệt bitum, hắc ín và nhựa đường
1. Bitum
Bitum là gì?
– Bitum là một loại hỗn hợp hữu cơ rất phức tạp – chủ yếu của các hydrocacbon có điểm sôi cao có độ nhớt cao, màu đen và nhớp nháp. Chúng tan trong một số dung môi hữu cơ nhưu cacbon disulfua, benzen , cloroform,…
– Tùy vào vị trí địa lý của khu vực chứa dầu mỏ và công nghệ sử dụng trong sản xuất mà thành phần của bitum sẽ khác nhau. – Bitum có thể thu được từ 2 nguồn, bao gồm nguồn trong tự nhiên và nguồn tổng hợp từ chưng cất dầu mỏ. + Nguồn gốc tự nhiên: Bitum tự nhiên và các trầm tích nhựa đường được tìm thấy ở nhiều nơi khác nhau trên thế giới, chủ yếu là do các dầu khoáng thấm qua lòng đất. Mỏ nhựa đường tự nhiên lớn nhất và nổi tiếng nhất là ở hồ Trinidad. Trong đó, bitum chiếm khoảng 39%, khoáng chất chiếm khoảng 32%, nước và khí chiếm khoảng 29%.
+ Nguồn gốc tổng hợp: Bitum tổng hợp được sản xuất bằng cách tinh luyện và xử lý dầu mỏ.
– Các loại bitum hiện nay:
+ Bitum “thẳng”: Là sản phẩm thu được sau khi chưng cất các loại dầu mỏ chứa nhựa đường trong chân không hoặc không khí. Với một số ứng dụng đặc biệt, cặn bitum chứa dầu hắc ín rất cứng có thể thu được từ chưng cất dầu mỏ đã qua crackinh.
+ Bitum “thổi”: Được sản xuất bằng cách thổi luồng không khí ngược chiều với luồng bitum thẳng nóng chảy để xảy ra phản ứng oxy hóa. Quá trình oxy hóa sẽ khử hydro và polyme hóa các thành phần thơm và chưa no.
+ Bitum “cắt bớt”: Được sản xuất bằng cách trộn bitum với các dung môi dầu mỏ hoặc dầu khoáng. Một số trường hợp khác có thể sử dụng hắc ín hoặc các chất thơm cao phân tử được chiết ra.
+ Bitum nhũ tương: Được sản xuất bằng cách nhũ tương hóa 50 – 65% bitum trong nước với sự tham gia của 0,5 – 1,0% chất chuyển thể sữa, đa phần là xà phòng. Loại bitum này phần lớn được sử dụng ở dạng lạnh cho các mục đích công nghiệp và làm đường.
2. Hắc ín
– Hắc ín là chất lỏng, màu đen, lỏng nhớt được sản xuất bằng phương pháp chưng cất phá hủy các chất hữu cơ hoặc thu được từ quá trình sản xuất than cốc, than bùn, gỗ hay dầu mỏ.
Hắc ín là chất lỏng, màu đen
– Hắc ín là thành phần quan trọng trong các loại đường được trải nhựa đầu tiên nhất và là chất gắn cho các ván ốp trần và xảm thân tàu thủy, thuyền. Đặc biệt hắc ín từ dầu mỏ là một trong các chất hiệu quả nhất được sử dụng trong điều trị bệnh vẩy nến, chất tẩy trùng.
– Hàm lượng bitum trong hắc ín thấp.
3. Nhựa đường
– Nhựa đường tồn tại ở dạng chất lỏng hay chất bán rắn màu đen, có độ nhớt cao và có mặt trong phần lớn các loại dầu thô cũng như một số trầm tích tự nhiên.
– Hàm lượng bitum trong nhựa đường cao hay bitum chính là thành phần chủ yếu nhát của nhựa đường.
– Thuộc tính của nhựa đường không giống với hắc ín.
– Nhựa đường có thể được tách ra từ các thành phần khác của dầu thô như naphtha, xăng và dầu điêzen bằng quy trình chưng cất phân đoạn trong điều kiện chân không. Việc chia tách tốt hơn nữa có thể đạt được khi xử lý tiếp các phần nặng nhất của dầu mỏ trong các khối khử nhựa đường bằng cách sử dụng propan hoặc butan trong pha siêu tới hạn để hòa tan các phân tử nhẹ hơn và sau đó được tách ra. Tiếp đó cho nó phản ứng với oxy để tạo ra sản phẩm cứng và nhớt hơn. – Ứng dụng chủ yếu nhất của nhựa đường là sản xuất bê tông atphan để rải đường. Tại Mỹ, nhựa đường chiếm khoảng 80% toàn bộ lượng nhựa đường thương phẩm được tiêu thụ. Ngoài ra, nó cũng được sử dụng để gắn kết các ván ốp, làm thuốc xịt cho động vật, xử lý cột hàng rào và chống thấm nước cho công trình xây dựng, làm vữa để gắn kết gạch và đá, xảm tàu và chống thấm nước……
Ứng dụng chủ yếu nhất của nhựa đường là sản xuất bê tông atphan để rải đường
Hy vọng với những thông tin trong bài viết trên, các bạn đã có thêm những hiểu biết hữu ích về hắc ín như hắc ín là gì? Phân loại, ứng dụng của hắc ín trong cuộc sống. Để xem thêm nhiều bài viết hay hơn nữa, các bạn vui lòng truy cập trực tiếp vào website labvietchem.com.vn và tìm hiểu nhé.