Phần I
KHỞI NGỮ VÀ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP
Câu 1 (trang 109 SGK ngữ văn 9 tập 2)
Hãy cho biết mỗi từ ngữ in đậm trong các đoạn trích sau đây là thành phần gì của câu. Ghi kết quả phân tích vào bảng tổng kết (theo mẫu).
Trả lời:
a) “Điều này” là khởi ngữ.
b) “Dường như” là thành phần tình thái.
c) “Những người con gái… nhìn ta như vậy” là thành phần phụ chú.
d)
– “Thưa ông” là thành phần gọi đáp.
– “Vất vả quá!” là thành phần cảm thán.
Bảng tổng kết về khởi ngữ và các thành phần biệt lập
Khởi ngữ
Thành phần biệt lập
Tình thái
Cảm thán
Gọi-đáp
Phụ chú
Điều này
Dường như
Vất vả quá
Thưa ông
Những người con gái… nhìn ta như vậy
Câu 2 (trang 109 SGK ngữ văn 9 tập 2)
Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu, trong đó có ít nhất một câu chứa khởi ngữ và một câu chứa thành phần tình thái.
Trả lời:
(1) Bến quê, một truyện ngắn xuất sắc của nhà văn Nguyễn Minh Châu. (2) Đọc kĩ truyện, chắc chắn trong mỗi chúng ta không ai không thấy một triết lí giản dị mà sâu sắc; những tổng kết đã được trải nghiệm trong cuộc đời một con người. (3) Truyện được xây dựng trên một tình huống nghịch lí và được thể hiện rất rõ qua nhân vật Nhĩ – một con người bôn ba khắp muôn nơi nhưng cuối đời lại cột chặt với giường bệnh. (4) Tuy vậy, qua cửa sổ ngôi nhà, Nhĩ đã phát hiện ra những vẻ đẹp bình dị mà quyến rũ của một vùng đất; và anh mới cảm nhận hết tình cảm thân thương của người vợ trong những ngày bệnh tật… (5) Tất cả được nhà văn thể hiện qua những lời văn tinh tế giàu hình ảnh và tràn đầy cảm xúc. (6) Đọc Bến quê ta không phải đọc qua một lần mà hiểu được; ta phải suy tư, nghiền ngẫm qua từng câu, từng chữ của nhà văn.
– Khởi ngữ: Bến quê, Đọc Bến quê
– Thành phần tình thái: Chắc chắn