Vừa nhận được tin em đoạt giải nhất môn Văn cấp quốc gia, mẹ em đi chợ từ lúc bốn giờ sáng, vào bếp lúc năm giờ, tự tay làm giò chả. Thịt tươi ngon nhất trên thị trường.
Bảy giờ sáng, tôi phải đưa ngay xuống nhà cô giáo dạy văn, trong khi khói vẫn bốc lên nghi ngút từ chiếc giăm bông hơi xấu hổ.
Đó chính là lời tri ân chân thành nhất của người mẹ đối với cô giáo – người cũng chính người mẹ có lúc phải rời bếp, nghe phụ huynh than thở về đứa con thơ lang thang, câu nói quen thuộc “Pepsi cảm ơn cô giáo”. “.
Lòng biết ơn này không chỉ giới hạn trong phạm vi giáo dục mà còn bao hàm cả sự đồng cảm giữa hai người mẹ.
Hơn một thập kỷ sau, vào lúc năm giờ sáng, tôi bị gián đoạn bởi một cảnh báo qua email. Chị Thu, Trưởng phòng Nhân sự của một công ty đa quốc gia, có gửi cho tôi (với tư cách là một nhà nghiên cứu khoa học xã hội) câu hỏi về chương trình khoa học xã hội ở trường quốc tế mà con chị đang theo học. Cô ấy vạch ra tất cả các vấn đề, trích dẫn tài liệu từ các chương trình quốc tế khác, tư vấn các phương pháp đánh giá tiên tiến và sau đó kết luận rằng chương trình không phù hợp để cá nhân hóa việc học của con bạn. chị gái. Những tài liệu mười trang của cô ấy đôi khi còn chuyên nghiệp hơn cả những nhà giáo dục.
Không lâu trước khi tôi biết rằng trường quốc tế đã phải nhượng bộ nhóm phụ huynh của cô ấy và thay đổi một số điểm trong chương trình giảng dạy để đảm bảo việc học tập được cá nhân hóa.
Bài “Battle Hymn of Tiger Mom” thực sự khác xa với khẩu hiệu “Pepsi Apprenticeship” mà mẹ tôi yêu thích nhất.
Các nhà nghiên cứu đang nhận thấy một hiện tượng đang ngày càng ảnh hưởng đến giáo dục: sự tham gia của phụ huynh vào trường học. Vượt ra ngoài bức tranh cổ điển — phụ huynh xem con mình làm bài tập về nhà hoặc tổ chức họp phụ huynh-giáo viên hai lần một năm — sự tham gia của phụ huynh với nhà trường thậm chí còn sâu sắc hơn: duyệt qua các đơn xin tài trợ cho các giải thưởng diễn thuyết. Anh ấy xem xét các chương trình giáo dục, chọn địa điểm cho các sự kiện trải nghiệm và đôi khi thậm chí đề xuất các hướng phát triển tài năng ở trường…
Với lý tưởng “có công nuôi con”, các nhà giáo dục cho rằng việc “ơn thầy” là điều không thể mà cha mẹ và cộng đồng xung quanh phải phối hợp nhịp nhàng để giáo dục trẻ nên người. Cha mẹ được cho là đóng vai trò trung gian trong sự tham gia của toàn thể cộng đồng vào việc giảng dạy, trong khi giáo viên đóng vai trò quyết định.
Tuy nhiên, trái ngược với kỳ vọng của “cộng đồng” được mô tả ở trên, theo báo cáo của Carl James và Selom Chapman-Nyaho của Đại học York, Canada, những sự tham gia này thường đại diện cho sự thống trị của các nhóm đặc quyền (da trắng, giàu có, địa vị xã hội) gây hại cho bố mẹ còn lại.
Ở Việt Nam, có khả năng phát trực tiếp của các mạng xã hội; phụ huynh có điện thoại di động trong tay dường như có thêm đặc quyền để quyết định thời điểm và cách thức (thay mặt) nhà trường tiết lộ thông tin có thể xác minh và bí mật (cá nhân) của trẻ vị thành niên (mặc dù thông tin đó chịu sự bảo vệ hợp pháp của Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em). Vấn nạn này đã xảy ra ở nhiều nơi, ở nhiều phương diện như bữa ăn bán trú kém chất lượng (bị nghi ngờ), trẻ em đánh nhau bạo lực học đường … Điển hình gần đây nhất là câu chuyện xảy ra tại Trường Cao đẳng Quốc tế Mỹ TP.HCM.
Nghiên cứu cho thấy rằng có một khoảng cách giữa kỳ vọng về sự tham gia của cha mẹ và thực tế là có sự tham gia. Garry Hornby và Rayleen Lafaele của Đại học Canterbury, New Zealand, tóm tắt bốn rào cản chính dẫn đến những khoảng cách nói trên: bản thân gia đình (đặc biệt là cha mẹ tin rằng họ có vai trò trong việc học), học sinh (tuổi tác, khả năng thích ứng trong học tập, hành vi vấn đề), quan hệ trực tiếp giữa Giáo viên và học sinh (khác biệt về ngôn ngữ, khác biệt về thái độ và mục tiêu), xã hội (các vấn đề kinh tế và chính trị chung).
Về mặt xã hội, các bậc cha mẹ luôn coi mình là người thiệt thòi tìm kiếm công lý cho cộng đồng trực tuyến, thay vì mong muốn nhà trường và cơ quan giáo dục đại diện cho sự đúng đắn của cộng đồng mà họ đang sống.
Đôi khi, ngay cả các hội đồng kiểm định quốc tế, họ cũng cấp chứng chỉ công nhận các chương trình / quy trình giáo dục mà họ tin tưởng, và họ tin rằng việc gửi con đến trường thông qua các chứng chỉ đó không bao giờ là một lựa chọn để phụ huynh cân nhắc.
Điều gì khiến đám đông vô danh ngoài kia hoàn toàn tin tưởng vào vai trò của giáo dục, hay đây không phải là một vấn đề giáo dục thuần túy, mà là một cuộc đối đầu giữa người trả tiền và người được trả tiền?
Có quá đơn giản để thuyết phục một người mẹ rằng sự đồng cảm của hai người mẹ sẽ dẫn đến cách tiếp cận giáo dục đúng đắn?
Việc tự biến mình thành một nhà phê bình giáo dục chuyên nghiệp có quá đáng không?
Tôi tin rằng những người như mẹ tôi và các nữ tu đã nỗ lực đối thoại tận tâm để thu hẹp khoảng cách giữa giáo viên và phụ huynh và đảm bảo sự tham gia của phụ huynh: chìa khóa của tư duy giáo dục đạo đức – như nhiều nhà nghiên cứu đã chỉ ra.
Lang Ming
