Rất nhiều bạn vẫn đang băn khoăn gửi câu hỏi tới cho chúng tôi liên quan đến kiến thức về môn Ngữ Văn như ẩn dụ là gì? Hình thức ẩn dụ là gì? Ví dụ về phép ẩn dụ,… Nội dung bài viết ngay sau đây chúng tôi sẽ chia sẻ tới Quý bạn đọc kiến thức về phép ẩn dụ là gì và giúp các bạn đi sâu hiểu hơn về biện pháp tu từ ẩn dụ này.
Ẩn dụ là gì?
Ẩn dụ là một biện pháp tu từ mà ở đó có các sự vật và hiện tượng được nhắn đến quá việc gọi tên sự vật hiện tượng khác mà ở đó có những nét tương đối giống nhau.
Theo tiếng La-tinh, ẩn dụ có nghĩa là Metaphoria. Đây là một biện pháp tu từ dùng trong văn học.
Khái niệm ẩn dụ được hiểu là gọi hiện tượng – sự vật này có nét tương đồng bằng tên của hiện tượng, sự vật khác. Nhờ đó, giúp việc diễn đạt của người dùng tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm.
Trên thực tế, trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta cũng thường hay sử dụng biện pháp, hình ảnh ẩn dụ để trình bày, giảng dạy, diễn đạt một vấn đề gì đó. Thế nhưng, không phải ai cũng hiểu rõ ẩn dụ là gì và những thông tin liên quan đến biện pháp tu từ này.
Như vậy, qua các phân tích trên đã giúp bạn đọc hiểu được ẩn dụ là gì rồi.
Ví dụ về ẩn dụ
Biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong rất nhiều câu ca dao – tục ngữ hay trong thơ văn,… Sau đây người viết sẽ đưa ra một số ví dụ để bạn đọc hiểu rõ hơn ẩn dụ là gì.
Ví dụ 1:
Gặp đây mận mới hỏi đào,
Vườn hồng đã có ai vào hay chưa?
Mận hỏi thì đào xin thưa,
Vườn hồng có lối nhưng chưa ai vào!
Phép ẩn dụ trong câu ca dao trên là đôi nam nữ tỏ tình nhau nhưng lại không nói tên thật mà mượn hai cái tên là “mận, đào” để hỏi về “vườn hồng” có nghĩa là hỏi cô gái đã có người yêu chưa.
Ví dụ 2: Thuyền về có nhớ bến chăng – Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.
Phép ẩn dụ sử dụng hai từ “ thuyền, bến” để bày tỏ nỗi niềm của cô gái luôn đợi chờ người yêu của mình.
Ví dụ 3: Nước non lận đận một mình – Thân cò lên thác, xuống ghềnh bấy nay.
Phép ẩn dụ để ví thân cò như người nông dân cả ngày lao động vất vả kiếm miếng ăn.
Ví dụ 4: Tiếc thay một đóa trà mi. Con ong đã tỏ đường đi lối về. Sử dụng đóa hoa trà mi để so sánh với thân phận nàng Kiều.
Ẩn dụ có mấy hình thức?
Vậy hình thức của phép ẩn dụ là gì? Ẩn dụ được phân thành 4 loại, hay còn gọi là 4 hình thức. Mỗi hình thức sẽ có những đặc điểm riêng. Cụ thể như sau:
Ẩn dụ hình thức
Hiểu đơn giản thì loại ẩn dụ này nhằm mục đích là “dấu” đi một phần ý nghĩa mà không phải ai cũng biết.
Ví dụ ẩn dụ hình thức qua câu thơ: Về thăm nhà Bác làng sen – Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng. Trong ví dụ này, tác giả đã sử dụng ẩn dụ cách thức, bằng cách sử dụng từ “thắp” ám chỉ “nở hoa” (hoa râm bụt đang nở).
Ẩn dụ phẩm chất
Phép ẩn dụ này theo đúng tên gọi sẽ thay thế phẩm chất của sự vật, hiện tượng này có nét tương đồng với phẩm chất của sự vật, hiện tượng khác.
Ví dụ ẩn dụ phẩm chất: Mẹ tôi mái tóc bạc, mẹ tôi lưng đã còng… Thay vì nói chính xác tuổi của người mẹ đã già, chúng ta có thể sử dụng ẩn dụ phẩm chất bằng cách dùng từ mái tóc bạc, lưng đã còng.
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác chính là cách thức nhận biết sự vật, hiện tượng bằng giác quan này nhưng khi miêu tả lại mang tính chất, đặc điểm của sự vật lại bằng cách sử dụng từ ngữ cho giác quan khác.
Ví dụ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Trời hôm nay nắng giòn tan. Đây là câu nói sử dụng biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. Mục đích là miêu tả cảm giác nắng rất lớn có thể làm khô mọi vật. Tức sử dụng giác quan mắt (thị giác) để cảm nhận về ánh nắng, nhưng khi miêu tả lại sử dụng từ “giòn tan” – tức vị giác.
Ẩn dụ cách thức
Đây là loại ẩn dụ có nhiều cách để thể hiện một vấn đề. Vì thế, người diễn đạt sẽ đưa hàm ý vào câu nói.
Ví dụ ẩn dụ cách thức: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. Kẻ trồng cây: Đây là chỉ những con người lao động, đồng thời có ý nghĩa muốn nhắc nhở chúng ta phải nhớ đến những người lao động đã tạo ra thành quả để chúng ta sử dụng,
Phân biệt phép ẩn dụ và phép hoán dụ
Người viết muốn đưa ra nội dung này bởi lẽ có rất nhiều người không phân biệt được giữa phép ẩn dụ và phép hoán dụ. Vậy điểm giống và điểm khác nhau giữa phép hoán dụ và phép ẩn dụ là gì?
Thứ nhất: Điểm giống nhau ấn dụ và hoán dụ
– Đây đều là biện pháp tu từ gọi một sự vật hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác.
– Việc sử dụng ẩn dụ và hoán dụ trong văn, thơ,… đều với mục đích giúp tăng sức biểu cảm, diễn đạt cho người đọc.
– Đều sử dụng sự liên tưởng.
Thứ hai: Điểm khác nhau ẩn dụ và hoán dụ
Hoán dụ và ẩn dụ có cơ sở liên tưởng khác nhau, cụ thể là:
– Ẩn dụ: dựa vào quan hệ tương đồng, cụ thể về tương đồng như là về: hình thức, cách để thực hiện, phẩm chất, cảm giác
– Hoán dụ: dựa vào quan hệ tương đương và cụ thể như: cái bộ phận và cái toàn thể, vật chứa đựng và vật bị chứa đựng, dấu hiệu của sự vật và sự vật, cái cụ thể và cái trừu tượng.
Như vậy, nội dung bài viết trên chúng tôi đã chia sẻ đến Quý bạn đọc các kiến thức về ẩn dụ là gì. Ẩn dụ là một phép tu từ được sử dụng rất phổ biến và có nhiều chức năng khác nhau. Nếu kết hợp nhuần nhuyễn với các biện pháp khác như hoán dụ thì hiệu quả biểu đạt sẽ được tăng cao.