Hiệu suất là gì?
Hiệu suất chính là khả năng giúp tránh lãng phí cho tất cả mọi người trong một công việc nào đó mà có thể khiến mất rất nhiều công sức, tiền bạc cũng như thời gian,… Đặc biệt, nếu hiệu suất càng cao thì công việc sẽ càng tốt bấy nhiêu và ngược lại.
Công thức tính hiệu suất?
Công thức tính hiệu suất của phản ứng hóa học và ví dụ cụ thể
– Cho phản ứng hóa học như sau: A+B->C
– Hiệu suất phản ứng sẽ là:
H = số mol pứ . 100% / số mol ban đầu
hay có thể tính theo khối lượng như sau:
H = khối lượng thu được ở thực tế . 100% / khối lượng thu được tính theo phương trình
– Lưu ý là tính hiệu suất theo số mol chất thiếu (theo số mol nhỏ)
Từ công thức cũng có thể tính được:
nC = nA pứ = (nAbđ . H)/100
nA bđ cần dùng: n Abđ = (nC.100)/H
Công thức tính khối lượng chất tham gia khi có hiệu suất
Vì hiệu suất phản ứng sẽ nhỏ hơn 100%, do đó lượng chất tham gia ở thực tế sẽ được đem vào phản ứng phải hơn nhiều để có thể bù vào sự hao hụt. Nếu sau khi tính được khối lượng chất tham gia theo phương trình phản ứng thì ta có được khối lượng chất tham gia khi có hiệu suất như sau:
Cách để tính hiệu suất phản ứng hóa học
Công thức tính khối lượng sản phẩm khi có hiệu suất
Vì hiệu suất phản ứng thường nhỏ hơn 100%, do đó lượng sản phẩm ở thực tế thu được sẽ phải nhỏ hơn nhiều sự hao hụt. Nếu sau khi khối lượng sản phẩm giống theo phương trình phản ứng, thì ta có thể tính được khối lượng sản phẩm khi có hiệu suất như sau:
Công thức tính hiệu suất phản ứng hóa học
Có một ví dụ cụ thể như sau:
Nung 0,1 mol CaCO3 sẽ thu được 0,08 mol CaO. Hãy tính hiệu suất phản ứng hóa học xảy ra.
Trong bài này chúng ta có 2 cách để giải bài toán:
Cách 1:
CaCO3 ——-> CaO + CO2
0,1 mol —-> 0,1 mol
Theo phản ứng ta sẽ có 0,1 mol CaCO3 tạo 0,1 mol CaO. Tuy nhiên, theo như thực tế đo được thì chỉ thu được 0,08 mol CaO. Như vậy, đối với CaO thì lượng tính toán theo phản ứng sẽ là 0,1 (gọi là khối lượng theo lý thuyết) và lượng chắc chắn sẽ thu được là 0,08 hay còn được gọi là lượng thực tế. Hiệu suất phản ứng H(%) = (thực tế/lý thuyết)*100 = (0,08/0,1)*100 = 80%, tức là:
Cách 2:
CaCO3 ——-> CaO + CO2
0,08 mol <——0,08mol
Nhìn vào tỉ lệ mol trên phương trình sẽ thấy được nếu như thu được 0,08 mol vôi sống CaO thì cần dùng 0,08 mol CaCO3. Tuy nhiên, đề bài lại cho là nung 0,1 mol CaCO3. Tóm lại, đối với CaCO3 lượng tính toán theo phản ứng sẽ là 0,08 mol hay còn gọi là lượng lý thuyết và đặc biệt lượng chắc chắn cần phải có là 0,1 được gọi là lượng thực tế. Lúc này, hiệu suất phản ứng sẽ là:
H= lý thuyết/thực tế)*100 = (0,08/0,1)*100 = 80%
Như vậy, tóm lại khi tính được hiệu suất phản ứng thì cần phải xác định xem mình dựa vào tác chất hay sản phẩm để có thể đưa ra được công thức phù hợp để tính.
+ Nếu dựa vào sản phẩm thì công thức sẽ như sau:
H = (thực tế/lý thuyết)*100
+ Nếu dựa vào tác chất thì công thức sẽ là:
H = (lý thuyết/thực tế)*100
Theo chia sẻ của rất nhiều người thì đối với các bài tập tính toán hiệu suất phản ứng thì khi làm bài không cần để ý đến thực tế hay lý thuyết gì cả. Cứ thực hiện thao tác tính toán như bình thường, dựa vào tác chất hay sản phẩm tùy ý và sau đó đối chiếu lượng ở đề bài để xem giá trị nào lớn, giá trị nào nhỏ.
Hiệu suất = (giá trị nhỏ/giá trị lớn)*100
Một số lưu ý khi tính hiệu suất phản ứng
– Khi tính hiệu suất phản ứng thì ta cần xác định đúng các đơn vị như: gam, mol, gam/mol… để có thể đảm bảo các phép tính không bị xảy ra sai sót.
– Hiệu suất của phản ứng sẽ luôn nhỏ hơn 100%. Do đó, nếu như bạn ra kết quả có hiệu suất lớn hơn 100% nhưng bạn lại chắc chắn rằng các phép toán đó không hề xảy ra sai sót. Điều này xảy ra có thể là do sản phẩm của phản ứng chưa được hoàn toàn tinh khiết. Do đó, hãy làm sạch sản phẩm rồi sau đó đem cân lại, khi đó bạn sẽ có được một kết quả chính xác hơn.
– Cần phân biệt rõ đâu là hiệu suất phản ứng với sai số và độ hao phí của phản ứng. Hiệu suất phần trăm của phản ứng được tính theo công thức như sau:
%hiệu suất = (lượng tt/ lượng lt) x 100.
Còn độ hao phí của phản ứng thì cần phải dựa theo phần trăm được tính theo công thức:
%hao phí = 100% – %hiệu suất.
Và sai số của phản ứng được tính bằng công thức:
Sai số pư = Lượng lý thuyết – lượng thực tế.
Như vậy, trên đây là một số thông tin hữu ích về hiệu suất là gì và công thức tính hiệu suất như thế nào. Hy vọng sẽ giúp bạn hiểu và nắm rõ hơn để có thể rút ra được kinh nghiệm cho bản thân tốt hơn. Cảm ơn bạn đã quan tâm!
Xem thêm:
- Điện trở suất là gì? Định nghĩa điện trở suất
- Công suất phản kháng là gì? Khái niệm công suất phản kháng Q
- Cuộn cảm là gì? Cấu tạo và ứng dụng của cuộn cảm
- Công suất tiêu thụ – công suất hao phí là gì?
- Sự khác nhau giữa dòng điện 1 pha và dòng điện 3 pha