Văn nghị luận là gì, các dạng văn nghị luận thường gặp

Ngoài thể loại văn biểu cảm thì văn nghị luận là kiến thức quan trọng trong chương trình ngữ văn lớp 7. Trong bài viết ngày hôm nay, chúng ta tìm hiểu thể loại này với các nội dung như văn nghị luận là gì, đặc điểm và phương pháp làm bài văn nghị luận. Kiến thức ngữ văn 7 quan trọng.

Giải thích khái niệm, định nghĩa

Bài học văn nghị luận

Văn nghị luận là gì?

Bàn về một yếu tố, một hiện tượng kỳ lạ đời sống, những tư tưởng hay một tác phẩm văn học bằng việc đưa ra những vấn đề, luận chứng, luận cứ để lập luận và chứng tỏ cho yếu tố nêu ra được sáng tỏ người ta gọi đó là văn nghị luận .

Một bài văn nghị luận có tính thuyết phục phải đưa ra đầy đủ các luận điểm, luận cứ và có ví dụ minh chứng cho luận điểm đã nêu.

Đặc điểm văn nghị luận

Khi nhắc tới một bài văn nghị luận là ta nhắc tới tính thuyết phục và ngặt nghèo trong mạng lưới hệ thống những vấn đề, luận cứ và cách lập luận hay những ví dụ để chứng tỏ cho vấn đề đã nêu ra .
– Luận điểm là những quan điểm được nêu ra để bảo vệ cho yếu tố cần chứng tỏ. Luận điểm gồm có quan điểm, tư tưởng của người viết, người nói nhưng vẫn phải bảo vệ tính khách quan, chân thực. Luận cứ thường vấn đáp cho câu hỏi Tại sao ? Như thế nào ? cộng với vấn đề đã nêu .
– Luận cứ : để làm sáng tỏ cho vấn đề được nêu ra thì mạng lưới hệ thống những luận cứ là những lý lẽ, dẫn chứng đơn cử để bảo vệ cho vấn đề đó. Lý lẽ phải rõ ràng, dẫn chứng phải xác nhận, tiêu biểu vượt trội để thuyết phục được thuận tiện hơn .
– Cách lập luận là trình tự lập luận của người viết bằng mạng lưới hệ thống vấn đề, luận cứ và những dẫn chứng đơn cử tạo thành một chỉnh thể thống nhất. Cách lập luận phải ngặt nghèo, xuyên suốt một yếu tố, không được lập luận hời hợt làm tăng tính xích míc trong mạng lưới hệ thống những vấn đề .

Cấu trúc bài văn nghị luận

Mở bài : Đặt yếu tố cần chứng tỏ bằng cách trình làng về tầm quan trọng cũng như tính cấp thiết của yếu tố
Thân bài : Chứng minh yếu tố nêu ra bằng mạng lưới hệ thống những vấn đề và luận cứ khách quan, đúng mực .
+ Luận điểm 1 : Các luận cứ và dẫn chứng làm sáng tỏ vấn đề 1
+ Luận điểm 2 : Các luận cứ và dẫn chứng làm sáng tỏ vấn đề 2
+ Luận điểm 3 : Các luận cứ và dẫn chứng làm sáng tỏ vấn đề 3
… Luận điểm n
Kết bài :
– Khẳng định lại tính đúng đắn của yếu tố hay tầm quan trọng của yếu tố
– Mở rộng : Nêu ra bài học kinh nghiệm và nhìn nhận ( Nếu có )

Các phương pháp luận:

Một bài văn nghị luận yên cầu phải phối hợp ngặt nghèo những phương pháp luận để tăng tính thuyết phục cho yếu tố cần chứng tỏ. Thường thì người ta sẽ sử dụng những phương pháp luận sau đây :
– Phương pháp trình làng : Đây là chiêu thức hay sử dụng để trình làng khái quát về yếu tố được nêu ra hay những vấn đề để chứng tỏ cho yếu tố .
– Phương pháp lý giải : Giải thích những từ, câu, nghĩa đen, nghĩa bóng ( so với bài nghị luận về nhận định và đánh giá ) ; nêu ra những nguyên do, nguyên do dẫn đến yếu tố cấp thiết ( so với bài nghị luận về hiện tượng kỳ lạ đời sống )
– Phương pháp nghiên cứu và phân tích : thực thi nghiên cứu và phân tích những mặt của yếu tố bằng cách đưa ra vấn đề và những luận cứ làm sáng tỏ cho vấn đề. Đây là chiêu thức đa phần trong một bài văn nghị luận .
– Phương pháp chứng tỏ : Chứng minh tính đúng đắn của yếu tố bằng những vấn đề và luận cứ. Đặc biệt là phải nêu ra được những dẫn chứng đơn cử. Phương pháp này hay sử dụng trong những bài nghị luận về một tư tưởng đạo lý .
– Phương pháp so sánh : so sánh những hiện tượng kỳ lạ tương ứng hoặc cùng hiện tượng kỳ lạ nhưng ở những vương quốc khác nhau ( NL về hiện tượng kỳ lạ, đời sống ), so sánh với những tác phẩm cùng đề tài ( NL về tác phẩm văn học ) để thấy rõ tính đúng đắn và hài hòa và hợp lý của yếu tố .
– Phương pháp tổng hợp : tổng hợp lại toàn bộ những lý lẽ đã nêu ra hay nói cách khác từ từ cái riêng đã nghiên cứu và phân tích đi đến cái chung. Phương pháp sử dụng đế kết đoạn, kết thúc yếu tố trong bài .

Các dạng văn nghị luận

Nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống

Trong đời sống có rất nhiều hiện tượng kỳ lạ được đặt ra, hoàn toàn có thể là hiện tượng kỳ lạ tốt, hoàn toàn có thể là hiện tượng kỳ lạ xấu. Điều cốt lõi mà một bài văn nghị luận là đưa ra được những quan điểm bàn về những hiện tượng kỳ lạ đó. Từ đó đưa ra những nhìn nhận hay giải pháp cho yếu tố .
Nghị luận về một hiện tượng kỳ lạ đời sống hoàn toàn có thể là những hiện tượng kỳ lạ mới nổi dang rất nóng lúc bấy giờ hoặc là hiện tượng kỳ lạ từ lâu chưa thể xử lý. Vì vậy tính khách quan và ngặt nghèo trong những vấn đề là điều rất thiết yếu. Nội dung phải rất đầy đủ biểu lộ, nguyên do, hậu quả và hướng xử lý yếu tố .

Cách làm:

NL về hiện tượng đời sống tốt:

MB : Nêu hiện tượng kỳ lạ đời sống tốt, khẳng định tính đúng đắn của hiện tượng kỳ lạ
TB : – Giải thích hiện tượng kỳ lạ ( nếu có ), vấn đáp thắc mắc : Hiện tượng đó là gì ?
– Nêu biểu lộ, nguyên do của hiện tượng kỳ lạ đời sống tốt, vấn đáp thắc mắc : Gồm những gì ? Tại sao ? Như thế nào ?
– Chứng minh tính đúng đắn của hiện tượng kỳ lạ đó .
– Dẫn chứng
KB : – Khẳng định lại
– Mở rộng : nhìn nhận và nêu bài học kinh nghiệm ( nếu có )

NL về hiện tượng đời sống xấu:

MB : Giới thiệu tính cấp thiết của yếu tố
TB : – Giải thích ( nếu có )
– Nêu bộc lộ, tình hình của hiện tượng kỳ lạ
– Nêu nguyên do, vấn đáp thắc mắc Tại sao có hiện tượng kỳ lạ đó ?
– Nêu hậu quả, vấn đáp thắc mắc Hiện tượng đó gây ra tai hại gì ?
– Đưa ra giải pháp : gồm giải pháp từ phía chủ quan ( bản thân con người ) và giải pháp khách quan ( Phía cơ quan chức năng ). Thường thì có bao nhiêu nguyên do sẽ có bấy nhiêu giải pháp .
KB : Nêu lại tính cấp thiết cần xử lý yếu tố .
– Mở rộng : lôi kéo hướng tới hành vi .

Nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý

Là bàn luận về các tư tưởng, đạo lý trong cuộc sống bao gồm cả tư tưởng, đạo lý tốt hoặc xấu.

Cách làm:

NL về tư tưởng đạo lý tốt:

MB : Giới thiệu về tư tưởng tốt và khẳng định tính đúng đắn của yếu tố
TB : – Giải thích ( nếu có )
– Chứng minh tính đúng đắn của yếu tố : Nêu lên những vấn đề và luận cứ ,
+ Trả lời câu hỏi : tại sao + vấn đề
+ Dẫn chứng cho mỗi luận cứ
– Phê phán 1 số ít bộ phận đi ngược lại đạo lý và đưa ra lời khuyên .
– Mở rộng : nêu mặt trái của yếu tố để nhìn nhận một cách tổng lực hơn
KB : – Khẳng định lại tính đúng đắn của yếu tố
– Đánh giá và nêu bài học kinh nghiệm ( nếu có )

NL về tư tưởng, đạo lý xấu

MB : Giới thiệu tư tưởng đạo lý xấu, đưa ra quan điểm phản bác tư tưởng
TB : – Giải thích ( nếu có )
– Phân tích mặt hại của tư tưởng : đưa ra những vấn đề, luận cứ và dẫn chứng
– Phê phán những người đang theo tu tưởng này và đưa ra lời khuyên
– Mở rộng : Đặt ở góc nhìn khác tư tưởng có xấu hay không ?
KB : – Khẳng định lại quan điểm xô lệch của yếu tố
– Đánh giá và đưa ra bài học kinh nghiệm ( nếu có )

Nghị luận văn học

Nghị luận văn học là một dạng bài viết đưa ra quan điểm và cách nhìn nhận của người viết về một đoạn thơ, bài thơ hay tác phẩm truyện hay một góc nhìn về nghệ thuật và thẩm mỹ hoặc nội dung của tác phẩm văn học .

NL về một đoạn thơ, bài thơ

MB : Giới thiệu cái hay của đoạn thơ, bài thơ đó
TB : – Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm của bài thơ ; vị trí đoạn trích nằm đâu trong bài thơ ( khổ mấy, nói về nội dung gì ? )
– Phân tích cái hay của đoạn thơ, bài thơ : nghiên cứu và phân tích từ nghệ thuật và thẩm mỹ đến nội dung
– Mở rộng :
+ Đánh giá về mặt thẩm mỹ và nghệ thuật và nội dung của đoạn thơ, bài thơ
+ So sánh với những bài thơ cùng đề tài để thấy cái hay của đoạn thơ, bài thơ đó
KB :
– Khẳng định lại cái hay của đoạn thơ, bài thơ
– Đánh giá và nêu cảm nhận : Đoạn thơ, bài thơ mang lại xúc cảm như thế nào ?

NL về một tác phẩm truyện:

MB : Giới thiệu tác phẩm truyện
TB : – Giới thiệu về tác giả, tác phẩm, thực trạng sáng tác
– Chứng minh những yếu tố về tác phẩm truyện đó :
+ Nhan đề truyện
+ Số phận những nhân vật
+ Cốt truyện
– Mở rộng : nhìn nhận về thẩm mỹ và nghệ thuật và nội dung của tác phẩm nói chung và đoạn trích nói riêng ( nếu có )
KB :
– Khẳng định lại cái hay của tác phẩm truyện
– Đánh giá và nêu cảm nhận : tâm lý và bài học kinh nghiệm rút ra ( nếu có )

Sử dụng các phương thức biểu đạt khác

Văn nghị luận vốn rất khô khan và cứng ngắc bởi mạng lưới hệ thống những vấn đề và luận cứ. Vì vậy điều thiết yếu là cần xen kẽ những yếu tố diễn đạt khác như biểu cảm, tự sự … để mạch văn được tự nhiên và thuyết phục hơn .
– Yếu tố biểu cảm : giúp tăng tính thướt tha cho vấn đề nghị luận, sử dụng ngôn từ và lời nói mang tính biểu cảm cao dễ đánh vào cảm hứng, tâm ý của người đọc, người nghe gây ấn tượng mạnh, tăng tính thuyết phục .

– Yếu tố tự sự, miêu tả: Làm bài văn nghị luận có mạch liên tưởng, dễ hình dung nhất là yếu tố miêu tả. Khi có cách kể chuyện cuốn hút người đọc không có cảm giác nhàm chán và dễ thuyết phục hơn.

Tuy nhiên cần phải sử dụng một cách tương thích, cho đúng chỗ, đúng lúc và phải thật tự nhiên, tránh lạm dụng, phá vỡ mạch nghị luận .

Giải thích khái niệm văn nghị luận là gì cùng với đặc điểm, các dạng văn nghị luận thường gặp. Hi vọng sau bài viết, các bạn sẽ hiểu hơn về thể loại này, từ đó nghiên cứu cách làm văn phù hợp.

Thuật Ngữ –