Khái niệm, đặc điểm và vai trò của ngân sách nhà nước

Ngân sách Nhà nước gồm có những khoản thu : từ thuế, phí, lệ phí, những khoản thu từ hoạt động giải trí kinh tế tài chính của Nhà nước, những khoản góp phần của những tổ chức triển khai và cá thể, những khoản viện trợ, những khoản thu khác theo lao lý của pháp lý … ..
Xem thêm: Các hình thức quản lý hành chính nhà nước

1. Khái niệm Ngân sách nhà nước

Ngân sách Nhà nước là dự trù hàng năm về hàng loạt những nguồn kinh tế tài chính được kêu gọi cho Nhà nước và sử dụng những nguồn kinh tế tài chính đó, nhằm mục đích bảo vệ triển khai công dụng của Nhà nước do hiến pháp lao lý. Đó là nguồn kinh tế tài chính tập trung chuyên sâu quan trọng nhất trong mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính vương quốc .
Ngân sách Nhà nước là tiềm lực kinh tế tài chính, là sức mạnh về mặt kinh tế tài chính của Nhà nước. Quản lý và quản lý và điều hành ngân sách Nhà nước có ảnh hưởng tác động chi phối trực tiếp đến những hoạt động giải trí khác trong nền kinh tế tài chính .

Theo luật ngân sách của Nhà nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành ngày 30/6/1996 thì “ Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự toán đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm, để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước”.

Ngân sách Nhà nước gồm có những khoản thu : từ thuế, phí, lệ phí, những khoản thu từ hoạt động giải trí kinh tế tài chính của Nhà nước, những khoản góp phần của những tổ chức triển khai và cá thể, những khoản viện trợ, những khoản thu khác theo lao lý của pháp lý, những khoản do Nhà nước vay để bù đắp bội chi, được đưa vào cân đối ngân sách Nhà nước và gồm có những khoản chi : chi tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội, bảo vệ quốc phòng bảo mật an ninh, bảo vệ hoạt động giải trí cỗ máy Nhà nước, chi trả của Nhà nước, chi viện trợ và những khoản chi khác theo lao lý của pháp lý .

2. Vai trò của Ngân sách nhà nước

Vai trò của Ngân sách nhà nước
Ngân sách nhà nước là khâu kinh tế tài chính tập trung chuyên sâu quan trọng nhất, là kế hoạch kinh tế tài chính cơ bản, tổng hợp của Nhà nước. Nó giữ vai trò chủ yếu trong mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính và có vai trò quyết định hành động sự tăng trưởng của nền KT-XH. Vai trò của Ngân sách nhà nước được xác lập trên cơ sở công dụng và trách nhiệm đơn cử của nó trong từng quy trình tiến độ đơn cử. Phát huy vai trò của Ngân sách nhà nước như thế nào là thước đo nhìn nhận hiệu suất cao quản lý, chỉ huy của Nhà nước .
Trong nền KTTT khuynh hướng XHCN ở nước ta lúc bấy giờ, Ngân sách nhà nước có những vai trò hầu hết sau :
– Thứ nhất, với tính năng phân phối, ngân sách có vai trò kêu gọi nguồn kinh tế tài chính để bảo vệ nhu yếu tiêu tốn của Nhà nước và triển khai sự cân đối thu chi kinh tế tài chính của Nhà nước. Đó là vai trò truyền thống cuội nguồn của Ngân sách nhà nước trong mọi quy mô kinh tế tài chính. Nó gắn chặt với những ngân sách của Nhà nước trong quy trình triển khai trách nhiệm của mình .
– Thứ hai, Ngân sách nhà nước là công cụ kinh tế tài chính của Nhà nước góp thêm phần thôi thúc sự tăng trưởng của nền kinh tế tài chính, kiểm soát và điều chỉnh kinh tế tài chính vĩ mô. Nhà nước sử dụng Ngân sách nhà nước như thể công cụ kinh tế tài chính để kiềm chế lạm phát kinh tế, không thay đổi thị trường, giá thành cũng như xử lý những rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn về bất ổn định KT-XH .
Muốn thực thi tốt vai trò này Ngân sách nhà nước phải có quy mô đủ lớn để Nhà nước triển khai những chủ trương tài khóa tương thích ( thả lỏng hay thắt chặt ) kích thích sản xuất, kích thích để góp thêm phần thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính, không thay đổi xã hội .
– Thứ ba, Ngân sách nhà nước là công cụ kinh tế tài chính góp thêm phần bù đắp những khiếm khuyết của KTTT, bảo vệ công minh xã hội, bảo vệ môi trường tự nhiên, thôi thúc tăng trưởng vững chắc. KTTT phân phối nguồn lực theo phương pháp riêng của nó, quản lý và vận hành theo những quy luật riêng của nó .
Mặt trái của nó là phân hóa giàu nghèo ngày càng tăng trong xã hội, tạo ra sự bất bình đằng trong phân phối thu nhập, tiềm ẩn rủi ro tiềm ẩn bất ổn định xã hội. Bên cạnh đó do tiềm năng tối đa hóa doanh thu nên những chủ sở hữu nguồn lực thường khai thác tối đa mọi nguồn tài nguyên, môi trường sinh thái bị hủy hoại, nhiều loại sản phẩm & hàng hóa và dịch vụ mà xã hội cần nhưng khu vực tư nhân không cung ứng như sản phẩm & hàng hóa công cộng .

Do đó nếu để KTTT tự điều chỉnh mà không có vai trò của Nhà nước thì sẽ phát triển thiếu bền vững. Vì vậy Nhà nước sử dụng Ngân sách nhà nước  thông qua công cụ là chính sách thuế khóa và chi tiêu công để phân phối lại thu nhập giữa các tầng lớp dân cư trong xã hội, cung cấp hàng hóa dịch vụ công cho xã hội, chú ý phát triển cân đối giữa các vùng, miền đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái.

Vai trò của ngân sách nhà nước vô cùng quan trọng trong việc điều tiết và quản trị mọi nghành nghề dịch vụ của đời sống xã hội. Vì vậy, cần phải có sự cân đối trong thu chi ngân sách .

Nếu bạn gặp khó khăn không biết cách thực hiện 1 bài luận văn thế nào? Tham khảo ngay bài viết kinh nghiệm LÀM LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC từ A-Z giúp bạn giải quyết mọi khó khăn từ khi bắt đầu chọn đề tài đến khi bảo vệ luận văn, khóa luận. 

3. Đặc điểm của Ngân sách nhà nước

Ngân sách nhà nước vừa là nguồn lực để nuôi dưỡng cỗ máy Nhà nước vừa là công cụ hữu dụng để Nhà nước quản trị, điều tiết nền kinh tế tài chính quốc dân và xử lý những yếu tố xã hội .

Ngân sách nhà nước có 5 đặc điểm:

– Thứ nhất, việc tạo lập và sử dụng quỹ Ngân sách nhà nước vừa luôn gắn liền với quyền lực tối cao kinh tế tài chính – chính trị của Nhà nước, được Nhà nước thực thi trên cơ sở những luật lệ nhất định. Ngân sách nhà nước vừa là một bộ luật kinh tế tài chính đặc biệt quan trọng, bởi lẽ trong Ngân sách nhà nước vừa, những chủ thể của nó được thiết lập dựa vào mạng lưới hệ thống những pháp lý có tương quan như hiến pháp, những luật thuế, … nhưng mặt khác, bản thân Ngân sách nhà nước vừa cũng là một bộ luật do Quốc hội quyết định hành động và trải qua hằng năm, mang đặc thù áp đặt và bắt buộc những chủ thể kinh tế tài chính – xã hội có tương quan phải tuân thủ .
– Thứ hai, Ngân sách nhà nước vừa luôn gắn chặt với sở hữu Nhà nước và luôn tiềm ẩn quyền lợi chung, quyền lợi công cộng. Nhà nước là chủ thể duy nhất có quyền quyết định hành động đến những khoản thu – chi của Ngân sách nhà nước vừa và hoạt động giải trí thu – chi này nhằm mục đích tiềm năng giúp Nhà nước xử lý những quan hệ quyền lợi trong xã hội khi Nhà nước tham gia phân phối những nguồn kinh tế tài chính vương quốc giữa Nhà nước với những tổ chức triển khai kinh tế tài chính – xã hội, những những tầng lớp dân cư …
– Thứ ba, Ngân sách nhà nước vừa là một bản dự trù thu chi. Các cơ quan, đơn vị chức năng có nghĩa vụ và trách nhiệm lập NSNN và đề ra những thông số kỹ thuật quan trọng có tương quan đến chủ trương mà nhà nước phải triển khai trong năm tài khóa tiếp theo. Thu, chi Ngân sách nhà nước vừa là cơ sở để triển khai những chủ trương của nhà nước. Chính sách nào mà không được dự kiến trong Ngân sách nhà nước vừa thì sẽ không được triển khai. Chính vì như vậy mà, việc trải qua Ngân sách nhà nước vừa là một sự kiện chính trị quan trọng, nó biểu lộ sự nhất trí trong Quốc hội về chủ trương của Nhà nước. Quốc hội mà không trải qua Ngân sách nhà nước vừa thì điều đó biểu lộ sự thất bại của nhà nước trong việc đề xuất kiến nghị chủ trương đó, và hoàn toàn có thể gây ra xích míc về chính trị .

– Thứ tư, Ngân sách nhà nước vừa là một bộ phận chủ yếu của hệ thống tài chính quốc gia. Hệ thống tài chính quốc gia bao gồm: tài chính nhà nước, tài chính doanh nghiệp, trung gian tài chính và tài chính cá nhân hoặc hộ gia đình. Trong đó tài chính nhà nước là khâu chủ đạo trong hệ thống tài chính quốc gia.

Tài chính nhà nước tác động ảnh hưởng đến sự hoạt động giải trí và tăng trưởng của hàng loạt nền kinh tế tài chính – xã hội. Tài chính nhà nước thực thi kêu gọi và tập trung chuyên sâu một bộ phận nguồn lực kinh tế tài chính từ những định chế kinh tế tài chính khác đa phần qua thuế và những khoản thu mang đặc thù thuế. Trên cơ sở nguồn lực kêu gọi được, nhà nước sử dụng quỹ ngân sách để triển khai cấp phép kinh phí đầu tư, hỗ trợ vốn vốn cho những tổ chức triển khai kinh tế tài chính, những đơn vị chức năng thuộc khu vực công nhằm mục đích triển khai những trách nhiệm tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội .
– Thứ năm, đặc điểm của Ngân sách nhà nước vừa luôn gắn liền với tính giai cấp. Trong thời kỳ phong kiến, quy mô ngân sách sơ khai và tuỳ tiện, lẫn lộn giữa ngân khố của Nhà vua với ngân sách của Nhà nước phong kiến. Hoạt động thu – chi lúc này mang tính cống nạp – ban phát giữa Nhà vua và những những tầng lớp dân cư, quan lại, thương nhân, thợ thuyền và những nước chư hầu ( nếu có ) .
Quyền quyết định hành động những khoản thu – chi của ngân sách đa phần là do người đứng đầu một nước ( nhà vua ) quyết định hành động. Trong thời kỳ lúc bấy giờ ( Nhà nước TBCN hoặc Nhà nước XHCN ), ngân sách được dự trù, được đàm đạo và phê chuẩn bởi cơ quan pháp quyền, quyền quyết định hành động là của toàn dân được thực thi trải qua Quốc hội. Ngân sách nhà nước vừa được số lượng giới hạn thời hạn sử dụng, được pháp luật nội dung thu – chi, được trấn áp bởi mạng lưới hệ thống thể chế, báo chí truyền thông và nhân dân .