GIÁO DỤC ÂM NHẠC CHO TRẺ TRONG TRƯỜNG MẦM NON

Bởi

GIÁO DỤC ÂM NHẠC CHO TRẺ TRONG TRƯỜNG MẦM NON

Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ cho trẻ. Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương con người. Không chỉ vậy, giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, phát triển thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như học hát, nghe hát, vận động theo nhạc, chơi trò chơi âm nhạc… sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực. Chính vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng.

Chúng ta đã biết, ở mọi thời đại, giáo dục chiếm một vị trí rất quan trọng. Cùng với 1 số ít ngành khác, giáo dục góp thêm phần nâng cao nhận thức và đời sống xã hội của con người. Tuy nhiên, ở mỗi quy trình tiến độ, giáo dục lại được tổ chức triển khai theo những phương pháp khác nhau. Do đặc thù lứa tuổi, việc giáo dục cho trẻ mầm non được tiến hành theo mục tiêu “ Chơi mà học ”. Và giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi này góp thêm phần không nhỏ vào việc giáo dục tổng lực cho trẻ .

Thực tế cho thấy, trẻ em ở tuổi mầm non rất nhạy cảm với âm nhạc. Trẻ thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ cho trẻ. Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương con người; hình thành và phát triển ở trẻ những thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể như: Tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người. Giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, phát triển thể chất, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như học hát, nghe hát, vận động theo nhạc, chơi trò chơi âm nhạc… sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực. Chính vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng.

Âm nhạc tác động ảnh hưởng đến quy trình triển khai xong khung hình trẻ. Trước hết, âm nhạc được coi là phương tiện đi lại hữu hiệu để tăng trưởng tai nghe cho trẻ. Tính chất phong phú của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự đổi khác nhịp tim mạch, sự trao đổi máu. Vì vậy, giáo dục âm nhạc so với trẻ mầm non là vô cùng thiết yếu, yên cầu người giáo viên phải có trình độ trình độ, yêu nghề. Trong quy trình dạy và học cần cho trẻ làm quen với âm nhạc trong tổng thể những hoạt động giải trí .

1. Giáo dục âm nhạc mọi lúc mọi nơi

Thực tế giáo dục âm nhạc ở độ tuổi mầm non cho thấy, khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ không thể tự phát triển, mà cần phải trải phải qua một quá trình: Học – chơi – tiếp xúc thường xuyên, liên tục. Giáo viên cần cho trẻ làm quen với âm nhạc mọi lúc mọi nơi. Ví dụ, vào buổi sáng giờ đón trẻ, cho trẻ nghe nhạc, nghe những bài hát trong và ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi. Trẻ nghe nhiều lần sẽ cảm nhận được giai điệu của bài hát, thích nghe hát và hát được như bạn. Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc, hát những bài có nội dung theo chủ đề, chủ điểm qua đó giáo dục cho trẻ thông qua nội dung của các bài hát đó. Ví dụ, giờ hoạt động ngoài trời: Quan sát cây bàng  Sau khi trẻ quan sát xong, giáo viên cho trẻ hát bài Em yêu cây xanh. Qua đó trẻ được củng cố lại bài hát đã học. Giáo dục cho trẻ biết thế nào là trồng cây, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây xanh, hình thành ở trẻ tình yêu thiên nhiên, môi trường xung quanh…

2. Giáo dục âm nhạc thông qua các giờ học khác

Trong mọi hoạt động giải trí, giáo viên đều hoàn toàn có thể tích hợp với giáo dục âm nhạc, địa thế căn cứ vào những bài đã học, những bài chưa học theo từng chủ đề, chủ điểm của bài dạy để có hướng tích hợp tương thích nhất .

Ví dụ, dạy trẻ đọc thơ “Làm anh”, phần tích hợp cho trẻ hát bài: “Cả nhà thương nhau”, cô hát cho trẻ nghe bài: “Ba ngọn nến lung linh” . Qua đó giúp trẻ làm quen một số bài hát mới hoặc củng cố những bài hát đã học, không những giúp trẻ làm quen âm nhạc mà còn làm cho trẻ hứng thú hơn trong giờ học.

Hoặc dạy trẻ giờ Khám phá khoa học, tìm hiểu “Vật nuôi trong gia đình” giáo viên có thể tích hợp hát bài “Gà trống, mèo con và cún con, ai cũng yêu chú mèo, con gà trống...”. Qua đó hình thành cho trẻ tình cảm đối với các con vật, giáo dục trẻ biết ích lợi của vật nuôi đối với đời sống con người, cách chăm sóc và bảo vệ các con vật nuôi…

Mọi tiết học đều hoàn toàn có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, ngoài việc ôn lại kiến thức và kỹ năng cũ, làm quen kỹ năng và kiến thức mới còn giúp cho giờ học nhẹ nhàng, mê hoặc giúp trẻ tự do ham thích học hơn .

3. Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc

Do đặc điểm của lứa tuổi mầm non nên khi giáo dục, dạy học cho trẻ, giáo viên cần tiến hành theo phương châm “Học mà chơi – chơi mà học” theo chương trình giáo dục mầm non mới. Một giờ học âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động.

Nếu trọng tâm là học hát, giáo viên cần tập trung chuyên sâu vào nội dung chính là tập cho trẻ hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc. Nếu trọng tâm là nghe hát, giáo viên cần chú ý quan tâm phần nghe hát phải lê dài hơn, hầu hết là trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được đặc thù, tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng với những trạng thái xúc cảm có trong tác phẩm .

Giờ học âm nhạc lớp 4 tuổi A1Nếu trọng tâm là hoạt động theo nhạc, cô hướng dẫn trẻ cách hoạt động theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ hoạt động uyển chuyển theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp những động tác đi lại vững vàng mà nhờ đó, tổng thể những hoạt động của tay chân, thân mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên đúng chuẩn, uyển chuyển hơn. Vận động theo nhạc tạo cho trẻ sự linh động, nhanh gọn, có tư thế đẹp, duyên dáng .Nếu trọng tâm là game show âm nhạc, giáo viên xác lập tiềm năng tăng trưởng năng lực âm nhạc, ôn luyện kỹ năng và kiến thức, kiến thức và kỹ năng cho trẻ. Tạo sự phản ứng âm thanh khác nhau để tăng trưởng năng lực nghe nhạc của trẻ. Cô cần hướng dẫn trẻ cách chơi rõ ràng, đơn cử, từ từ nâng cao nhu yếu của game show, nên cho tổng thể trẻ được tham gia chơi. Trò chơi âm nhạc giúp trẻ tự do, hoạt động chạy nhảy … trẻ sẽ linh động nhanh gọn và hứng thú trong giờ học .Vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó ngặt nghèo với sự tăng trưởng nhận thức, nên giáo viên phải khuynh hướng cho trẻ quan tâm, quan sát, tập trung chuyên sâu nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh đó, ghi nhớ những đặc thù, đặc thù của hình tượng âm nhạc. Để lôi cuốn trẻ vào giờ học, giúp trẻ làm quen với hoạt động giải trí âm nhạc tốt hơn, giáo viên cần góp vốn đầu tư, nghiên cứu và điều tra, phát minh sáng tạo trong nội dung, giải pháp dạy học để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, bài học kinh nghiệm một cách nhẹ nhàng, tự tin không gò bó trẻ .

Các giờ học, hoạt động làm quen âm nhạc nên có phần nghe hát và trò chơi âm nhạc. Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao, đòi hỏi giáo viên phải hát đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc thái bài hát, cô giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung, khuyến khích trẻ hát cùng cô cả bài. Cô chuẩn bị nhạc cụ cho trẻ: Phách tre, trống lắc, các loại nhạc cụ gõ…. Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ, cần dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc với nhịp điệu. Trẻ vừa hát vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc. Hầu hết các bài hát đều có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt động nghệ thuật, dùng hình thể để biểu hiện tư tưởng, tình cảm của một tác phẩm. Múa và âm nhạc có tương quan mật thiết với nhau. Với mỗi bài hát nên cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không nhàm chán. Có thể cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số vùng miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát giáo viên cần lựa chọn những tác phẩm có nội dung phù hợp, thể hiện được nội dung chính của bài dạy hát.

Theo chương trình giáo dục mầm non mới, hoạt động giải trí âm nhạc cho trẻ cần bảo vệ những nội dung : Ca hát, hoạt động theo nhạc, nghe nhạc và game show âm nhạc. Cách thức tổ chức triển khai những hoạt động giải trí âm nhạc phải biểu lộ sự mềm dẻo, linh động dựa trên thực tiễn nhóm lớp, và đặc thù tâm ý trẻ, để trẻ được tự do hoạt động, nhanh gọn, tự tin hơn. Trong giờ hoạt động giải trí âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số ít bài hát khác, tương thích với nội dung bài dạy và lứa tuổi, bài hát hoàn toàn có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm .Trong giờ học, giáo viên quan tâm khen những trẻ hát đúng, hát hay, hoạt động thành thạo theo lời ca nhằm mục đích khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối không chê trẻ mà phải tôn trọng trẻ, nhẹ nhàng sửa sai so với những trẻ thực thi chưa đúng. Hoạt động dạy học là một bộ phận của quy trình giáo dục. Do đó, nội dung những bài dạy không chỉ đơn thuần là triển khai xong nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là phương tiện đi lại giáo dục. Vì vậy giáo viên phải quan tâm quan sát, nhận xét xem trong quy trình học tập trẻ có hoạt động giải trí không ? Có thú vị không ? Tìm hiểu nguyên do vì sao trẻ không hoà đồng cùng bạn để có hướng xử lý trường hợp, tìm cách đưa trẻ hoà nhập với bạn hữu, dần cho trẻ chăm sóc, thú vị với những hoạt động giải trí âm nhạc .

4. Giáo dục âm nhạc thông qua giờ hoạt động góc

Trong một giờ hoạt động giải trí chung, trẻ không hề hát thuộc và hoạt động thành thạo bài hát, vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ nhưng mau quên. Cần cho trẻ làm quen âm nhạc mọi lúc, mọi nơi đặc biệt quan trọng là hoạt động giải trí ở góc. Trong giờ hoạt động giải trí góc, trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài đã học và thích phản ảnh lại những việc làm của người lớn .

Ví dụ: Sau giờ âm nhạc. Học hát Cô giáo miền xuôi là hoạt động góc – ở góc phân vai cho trẻ chơi trò chơi: Tập làm cô giáo, cô dạy hát bài: Cô giáo miền xuôi, Cô và mẹ… Trẻ rất thích thú chơi và đóng vai cô giáo, học sinh, dạy hát và làm theo các cử chỉ của cô như thể trẻ là cô giáo thật.

5. Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động biểu diễn

Giáo viên nên tổ chức triển khai những cuộc thi âm nhạc tại lớp. Có đàn, dụng cụ âm nhạc cho những cháu màn biểu diễn giống như một chương trình văn nghệ, cho trẻ đóng những vai : Ban nhạc, nhạc công, ca sĩ … giáo viên chuẩn bị sẵn sàng phần quà cho những trẻ đạt giải. Trẻ sẽ rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin tham gia vào những hoạt động giải trí âm nhạc, thích màn biểu diễn và mê hồn với âm nhạc .

Trẻ hứng thú màn biểu diễn khi được sử dụng những dụng cụ âm nhạcSự cảm thụ tích cực của trẻ với âm nhạc không riêng gì ở việc cho trẻ hát lại những bài hát được cô giáo truyền thụ. Những tri thức, kiến thức và kỹ năng âm nhạc ở trẻ sẽ được hình thành và sống sót lâu bền hơn khi trẻ được rèn luyện liên tục và được tham gia màn biểu diễn …. Tất cả những hình thức màn biểu diễn tác phẩm âm nhạc như : Đồng ca, đơn ca, hát phối hợp múa, hát phối hợp game show, hoạt động theo nhạc … đều tạo cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu màn biểu diễn thành công xuất sắc sẽ có giá trị giáo dục thâm thúy. Đặc biệt, hoạt động giải trí trình diễn âm nhạc giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trước mọi người, trẻ sẽ thích tham gia trình diễn trong những ngày liên hoan, thích được nghe nhạc … giúp trẻ từng bước cảm nhận và biết nhìn nhận âm nhạc cũng như số lượng tác phẩm mà trẻ được nghe, được học. Hình thành những cơ sở tiên phong cho thị hiếu âm nhạc ở trẻ .Tóm lại, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non đóng vai trò quan trọng trong quy trình hình thành nhân cách, âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào đời cho đến khi giã từ đời sống. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ thuở bé thường để lại những dấu ấn rất thâm thúy và khá lâu dài hơn trong tình cảm, nhận thức của con người. Âm nhạc có sức mạnh vô cùng to lớn, bộc lộ một cách tinh xảo quốc tế nội tâm của con người. / .

Giáo viên: Đào Thị Xuyên