Nhà nước pháp quyền XHCN vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc: Nhà nước phải đặt mình dưới pháp luật, chịu sự ràng buộc của pháp luật. Ảnh: VGP/Lê Sơn.

Phát biểu Tóm lại Hội thảo, quản trị nước Nguyễn Xuân Phúc nhìn nhận cao sự tham gia rất đầy đủ, nghĩa vụ và trách nhiệm của những thành viên Ban Chỉ đạo, chỉ huy những ban, bộ, ngành, những chuyên viên, nhà khoa học đã dành thời hạn, tận tâm điều tra và nghiên cứu, tranh luận tại Hội thảo .
quản trị nước nhấn mạnh vấn đề nhà nước pháp quyền là một yếu tố không mới, đây là tri thức, giá trị tân tiến của quả đât đã được đúc rút và khẳng định chắc chắn qua lịch sử dân tộc hàng trăm năm. Ở Nước Ta đã có nhiều khu công trình điều tra và nghiên cứu rất thâm thúy của những nhà khoa học được công bố, giúp tất cả chúng ta hình thành được một mạng lưới hệ thống tư liệu khá đa dạng và phong phú, tổng lực về nhà nước pháp quyền và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ( XHCN ) Nước Ta. Đây là cơ sở rất thuận tiện cho việc điều tra và nghiên cứu kiến thiết xây dựng Đề án .
Theo quản trị nước, “ Pháp quyền ”, “ Nhà nước pháp quyền ” là những giá trị có tính phổ quát trên quốc tế, cả trong nghiên cứu và điều tra lý luận và thực tiễn chính trị – pháp lý. Những tư tưởng, giá trị phổ cập và tân tiến của nhà nước pháp quyền đó là tôn vinh vai trò của pháp lý trong đối sánh tương quan của nó với quyền lực tối cao của nhà nước. Theo đó, nhà nước phải đặt mình dưới pháp lý, chịu sự ràng buộc của pháp lý ; tư tưởng về chủ quyền lãnh thổ nhân dân với tính cách là nguồn gốc tính chính đáng, tính hợp pháp của nhà nước ; tôn vinh những giá trị công minh, công lý, quyền con người. Để biến những sáng tạo độc đáo, tư tưởng, giá trị phổ cập, được thừa nhận chung của nhà nước pháp quyền vào thực tiễn tổ chức triển khai và hoạt động giải trí của nhà nước và xã hội, yên cầu phải có hiến pháp và sự thượng tôn hiến pháp ; tính minh bạch của pháp lý và của việc thực thi pháp lý ; pháp lý phải dễ tiếp cận và được triển khai kịp thời, phải có sự phân quyền, phân công, phối hợp quyền lực tối cao nhà nước, trong đó phải bảo vệ sự độc lập của quyền tư pháp .

Ở Việt Nam, những giá trị cốt lõi của nhà nước pháp quyền về chủ quyền nhân dân, về tư tưởng đề cao giá trị công bằng, công lý, quyền con người đã được Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh hướng tới từ những ngày đầu lập nước; trở thành tư tưởng xuyên suốt của cách mạng Việt Nam; thể hiện trong nhiều bài viết, bài nói chuyện của Hồ Chí Minh, trong Cương lĩnh của Đảng và Hiến pháp của đất nước.

quản trị nước Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại lời của Bác Hồ về tính dân chủ : “ Bao nhiêu quyền lợi đều vì dân. Bao nhiêu quyền hạn đều của dân … Chính quyền từ xã đến nhà nước Trung ương đều do dân cử ra ”. Hiến pháp tiên phong của Nước Nước Ta Dân chủ cộng hòa xác lập : “ Tất cả quyền bính trong nước là của toàn thể nhân dân Nước Ta, không phân biệt nòi giống, gái trai, giàu nghèo, giai cấp, tôn giáo ” và “ Tất cả công dân Nước Ta đều bình đẳng trước pháp lý ”. Bằng chứng rõ ràng, không thiếu nhất về quan điểm nhà nước pháp quyền của Đảng, Nhà nước ta biểu lộ trong Cương lĩnh 1991 ( bổ trợ và tăng trưởng năm 2011 ) và những văn kiện của Đảng và Hiến pháp đều khẳng định chắc chắn, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Đây vừa là tiềm năng, vừa là động lực, giúp tất cả chúng ta đạt được những thành tựu to lớn trong 30 năm qua và sẽ liên tục là tiềm năng, động lực quan trọng để tất cả chúng ta kiến thiết xây dựng thành công xuất sắc chủ nghĩa xã hội, đưa quốc gia vươn tới tự do, niềm hạnh phúc, văn minh .
“ Nhà nước pháp quyền XHCN Nước Ta mà tất cả chúng ta đang nỗ lực thiết kế xây dựng và triển khai xong có vừa đủ cơ sở khoa học lý luận và thực tiễn, là sự vận dụng phát minh sáng tạo, hài hòa và hợp lý tri thức về nhà nước pháp quyền của quốc tế vào thực tiễn Nước Ta, vừa mang rất đầy đủ những giá trị phổ quát, chuẩn mực của một nhà nước pháp quyền, vừa mang những nét đặc trưng chính trị, kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống của Nước Ta. Đó là sự thay đổi tư duy lý luận về nhà nước của Đảng ta, từ tư duy lý luận về nhà nước chuyên chính vô sản sang tư duy lý luận về nhà nước pháp quyền XHCN ”, quản trị nước khẳng định chắc chắn .
Theo đó, những đặc trưng của Nhà nước pháp quyền XHCN Nước Ta xác lập nhân dân là nguồn gốc, là chủ thể quyền lực tối cao của Nhà nước, tổng thể quyền lực tối cao thuộc về nhân dân, triển khai dân chủ xã hội chủ nghĩa. Hiến pháp và pháp lý có vị trí, hiệu lực hiện hành cao nhất không chỉ so với xã hội, mà ngay cả trong tổ chức triển khai hoạt động giải trí của cỗ máy nhà nước, là cơ sở của quyền lực tối cao nhà nước .
Quyền lực nhà nước là thống nhất có sự phân công, phối hợp và trấn áp quyền lực tối cao giữa những cơ quan trong cỗ máy nhà nước trong thực thi những quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp .
Nhà nước tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền công dân, tôn trọng những cam kết quốc tế với tư cách là một thành viên. Nâng cao nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý trong mối quan hệ giữa nhà nước và công dân. Quyền lợi song song với nghĩa vụ và trách nhiệm ; dân chủ gắn liền với kỷ cương .
Thực hiện khá đầy đủ những điều ước quốc tế mà Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký kết hoặc tham gia. Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng chỉ huy Nhà nước và xã hội .

Chủ tịch nước chỉ rõ, các đặc trưng cơ bản đó của Đảng về nhà nước pháp quyền xã hội  chủ nghĩa được cụ thể hoá và từng bước được làm rõ hơn, sâu sắc hơn trong quá trình xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền ở nước ta và được bổ sung, phát triển qua các kỳ Đại hội, đặc biệt được thể chế hoá đầy đủ, hệ thống trong Hiến pháp 2013.

Xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN là quy luật phát triển tất yếu. Ảnh: VGP/ Lê Sơn.

“ Có thể chứng minh và khẳng định, kiến thiết xây dựng và hoàn thành xong Nhà nước pháp quyền XHCN Nước Ta là quy luật tăng trưởng tất yếu của Nhà nước Nước Ta, là tham vọng, khát vọng và sự lựa chọn của nhân dân, tương thích với những khuynh hướng tăng trưởng nhà nước trên quốc tế, đã được Đảng ta xem xét kỹ lưỡng. Trong điều kiện kèm theo toàn cảnh quốc tế, khu vực và trong nước có những biến hóa to lớn, tổng lực và thâm thúy lúc bấy giờ, tất cả chúng ta tập trung chuyên sâu kiến thiết xây dựng và hoàn thành xong Nhà nước pháp quyền XHCN Nước Ta để phát huy những giá trị văn minh, Giao hàng tăng trưởng quốc gia là nhu yếu cấp thiết ”, quản trị nước nhấn mạnh vấn đề .
“ Nội dung của Hội thảo thời điểm ngày hôm nay có ý nghĩa rất thiết thực, giúp nhận diện rõ hơn về cấu trúc, những thành tố và mối quan hệ giữa chúng của quy mô Nhà nước pháp quyền XHCN Nước Ta, từ đó khuynh hướng, xác lập những bước tiến, tiến trình tương thích cho quy trình kiến thiết xây dựng và hoàn thành xong Nhà nước pháp quyền XHCN Nước Ta trong thời hạn tới ”, quản trị nước nêu rõ .
Trước đó, phát biểu khai mạc Hội thảo, Thủ tướng nhà nước Phạm Minh Chính, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Đề án “ Chiến lược thiết kế xây dựng và hoàn thành xong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam ” nhấn mạnh vấn đề : Đây là những yếu tố cốt lõi đang đặt ra so với trách nhiệm kiến thiết xây dựng, triển khai xong Nhà nước pháp quyền XHCN Nước Ta .
Theo Thủ tướng, từ những giá trị thông dụng, phổ quát về nhà nước pháp quyền trong lịch sử dân tộc tư tưởng quả đât, được kiểm chứng trong quy trình tăng trưởng của những nhà nước trên quốc tế, nhất là xuất phát từ thực tiễn và nhu yếu khách quan của sự nghiệp thay đổi, Cương lĩnh kiến thiết xây dựng quốc gia trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ( bổ trợ, tăng trưởng năm 2011 ) đã chính thức xác lập Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, do Đảng Cộng sản chỉ huy là một trong 8 đặc trưng của xã hội XHCN mà tất cả chúng ta thiết kế xây dựng. Hiến pháp năm 2013 ( Điều 2 ) chứng minh và khẳng định : “ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân ” .
Mới đây nhất, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng liên tục chứng minh và khẳng định : “ Bản chất của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân ”. Nghị quyết Đại hội XIII cũng xác lập rất rõ việc phát huy giá trị con người Nước Ta, con người vừa là TT, vừa là chủ thể, vừa là tiềm năng, vừa là động lực cho sự tăng trưởng .

Đại hội lần thứ XIII của Đảng cũng đã chỉ rõ xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN có mặt chưa đáp ứng tốt yêu cầu phát triển kinh tế xã hội và quản lý đất nước trong tình hình mới. Biểu hiện cụ thể là hệ thống pháp luật còn một số quy định chưa thống nhất, đồng bộ, chưa đáp ứng kịp thời yêu cầu thực tiễn; cơ chế kiểm soát quyền lực chưa hoàn thiện; vai trò giám sát của nhân dân chưa được phát huy mạnh mẽ.

Thủ tướng ý kiến đề nghị những đại biểu cùng trao đổi, luận bàn thẳng thắn, làm rõ, thâm thúy hơn những yếu tố lý luận và thực tiễn đang đặt ra so với trách nhiệm kiến thiết xây dựng, hoàn thành xong Nhà nước pháp quyền XHCN Nước Ta, yêu cầu được những giải pháp mới có tính nâng tầm, giúp Ban Chỉ đạo nghiên cứu và điều tra, tiếp thu đưa vào đề án trình Ban Chấp hành Trung ương Đảng vào cuối năm 2022 .
Tại Hội thảo, những đại biểu đã tập trung chuyên sâu bàn luận nhiều quan điểm tận tâm, thâm thúy về vào những yếu tố về Nhà nước pháp quyền XHCN Nước Ta, những khó khăn vất vả, vướng mắc, chưa ổn trong triển khai chủ trương, quan điểm của Đảng về kiến thiết xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN thời hạn qua, nhất là những yếu tố về Đảng cầm quyền trong thiết chế nhà nước pháp quyền ; về quyền con người, quyền công dân ; về bảo vệ chủ quyền lãnh thổ nhân dân ; về chính sách Đảng chỉ huy, Nhà nước quản trị, nhân dân làm chủ ; về trấn áp quyền lực tối cao nhà nước ; về bảo vệ Hiến pháp ; về mối quan hệ giữa Nhà nước pháp quyền XHCN Nước Ta với nền kinh tế thị trường xu thế XHCN, dân chủ XHCN …

Lê Sơn