Sau khi ếch đẻ trứng, giai đoạn tiếp theo cực kì quan trọng đó là chăm sóc thế nào để trứng trở thành những con ếch con, mời bạn đọc theo dõi phương pháp nuôi nòng nọc trong bài sau.
Trứng ếch
Trứng ếch được thụ tinh trong nước, diễn biến bên ngoài cơ thể của ếch cái.
Trứng được thụ tinh sẽ nở trễ lắm là 2 ngày. Sự việc trứng nở sớm hay muộn tùy thuộc phần lớn vào nhiệt độ nước trong hồ ương có phù hợp hay không. Có nhiều trường hợp trứng chỉ ương 20 giờ sau đã nở, thậm chí còn sớm hơn một vài ngày.
Phôi lúc vừa mới nở chưa có hình dáng giống con nòng nọc: thân nó nhỏ và dài, bụng chưa phình to, mắt miệng cũng chưa mở. Nó nằm bất động sát đáy hồ. Nhưng, chỉ ba bốn giờ sau đó, con vật bé tí đó đã bắt đầu chuyển động, sức sống đã trỗi dậy trong nó. Nó biết trồi lên mặt nước để thở, sau đó đeo bám vào thành hồ, hoặc bám vào rễ lục bình, lá cỏ, nhánh cây chìm trong nước.
Nếu các trứng trong hồ ương đã nở hết, ta nên thay nước hồ để tạo môi trường sống tốt cho bầy nòng nọc. Việc này không tốn nhiều thời gian và công sức vì mực nước hồ lúc này chỉ cao khoảng 10cm mà thôi, hơn nữa lượng được thay cũng chỉ là phân nửa chứ không được tháo cạn kiệt.
Cần phải vớt bỏ hết những màng nhầy, những vỏ trứng vương vãi dưới đáy hồ, cùng những tạp chất khác nếu có. Việc thay một phần nước mới vào hồ nên làm cẩn thận, tránh gây thương tích cho nòng nọc sơ sinh. Nước thay vào hồ nếu là nước máy phải được hứng trước đó vài ngày, chứa tạm vào bể chứa chờ bay hết mùi clor mới sử dụng được. Nếu không sẵn nước máy thì thay bằng nước giếng, hoặc nước ao hồ sạch sẽ cũng được.
Trong ba ngày đầu mới nở, nòng nọc sơ sinh chưa biết ăn, chúng sống nhờ vào chất noãn hoàn còn dự trữ trong cơ thể nhỏ nhoi của chúng. Qua ngày tuổi thứ tư nòng nọc mới bắt đầu tập ăn.
Nếu nở trong ao đất, nòng nọc tìm thức ăn từ rong, cỏ lá mục, các động vật phù du nhỏ như bo bo, dọ đỏ, thủy trần… vốn là thức ăn lúc nào cũng có sẵn trong ao.
Còn nòng nọc nở trong hồ ương, trong giai đoạn đầu đời mới tập ăn này; ta cho chúng ăn lòng đỏ trứng luộc. Cách cho ăn là bóp nhuyễn lòng đỏ ra, rồi rắc dọc theo thành hồ. Nếu nuôi sẵn hoặc vớt được các động vật phù du kể trên cho nòng nọc nuôi hồ ăn thì càng tốt.
Chăm sóc nòng nọc
Có người còn tập cho nòng nọc ăn các thức ăn được xay nhuyễn ra. Đúng ra ngay từ ngày đầu ta tập cho nòng nọc ăn quen thức ăn nhân tạo như thế này mới tốt.
Vào tuổi này nòng nọc có một bộ ruột khá dài nên giúp chúng tiêu hóa dễ dàng mọi thức ăn dù động vật hay thực vật vào bụng nó.
Những ngày đầu nòng nọc ăn rất ít. Chỉ cần một lòng đỏ trứng gà luộc chín cũng đủ nuôi 5000 nòng nọc cả ngày (chia đều ra 5 bữa ăn).
Xin được lưu ý là chúng ta cho chúng ăn không đủ no, chúng sẽ đói nên gặp gì ăn nấy thậm chí còn cắn lầm đuôi nhau gây thương tích, dễ chết. Còn nếu mỗi bữa cung cấp thức ăn dư thừa sẽ làm ô nhiễm nước hồ, sẽ sinh bệnh cho nòng nọc.
Gần được hai tuần tuổi, nòng nọc trở nên phàm ăn, nhờ đó nên mau lớn. Cơ thể chúng phát triển từng ngày thấy rõ. Vì vậy qua hơn tuần tuổi chủ nuôi san sẻ một số cư dân ở đây sang nuôi ao khác. Vì một khi môi trường sống quá đông đúc, chúng sẽ tranh ăn với nhau và hung hăng cắn nhau. Con nào bị thương tích, thường là ở đuôi, rất dễ chết.
Lúc nòng nọc mới nở; mực nước trong hồ ương cao chừng 10cm, bây giờ nòng nọc được hơn tuần tuổi ta cho mực nước hồ cao lên 30cm. Mỗi ngày nên thay nước hồ một lần (cũng chừa lại 1/3 nước cũ). Việc thay nước nên thực hiện trước khi cho ăn.
Từ ngày nòng nọc bắt đầu biết ăn mồi cho đến 3 tuần tuổi trở thành ếch, cơ thể nó biến hóa rất nhiều đợt.
Khởi đầu là những con nòng nọc mang dáng hình tựa loài cá, rồi từ từ thay hình đổi dạng chuyển hóa sang động vật bốn chân (ếch) sống được trên cạn. Sự chuyển hóa đó được biến đổi dần phần nội tạng bên trong của nó, như:
– Trước chưa có mắt, sau đó mắt xuất hiện và đuôi dài ra.
– Bước kế tiếp là mang bị thoái hóa (trưóc đó nòng nọc thở bằng mang) và thay vào đó là phổi để sống được trên cạn.
– Bộ phận tiêu hóa co rút lại.
– Hình thành vòng xoắn, sau đó vòng xoắn biến mất để mọc ra hai chân sau, kế đó hai chân trước xuất hiện.
– Phần đầu và thân cũng biến dạng, ra hình dáng con ếch.
– Sau cùng là đuôi rụng và ếch nhảy lên bờ.
– Thế là chỉ sau gần ba tuần lễ, từ một con nòng nọc có chiều dài 5cm đến 8cm, tính từ đầu đến chót đuôi, trở thành một con ếch có kích thước từ 2cm đến 3cm tính từ miệng đến cuối thân.
– Thực tế cho thấy từ 20 ngày tuổi đến 1 tháng tuổi, số nòng nọc trở thành ếch thật sự mới chỉ chiếm được khoảng 80% là nhiều. Số 20% còn lại do nhiều lý do khiến chúng biến hóa chậm. Những con này thường yếu sức, chưa rụng đuôi thậm chí có con mới chỉ mọc được đôi chân sau.
– Việc cần làm lúc này là phải cách ly những con nòng nọc chậm phát triển này ra nuôi riêng, nếu không chúng sẽ gây thương tích cho những con ếch con. Sau này chúng lớn lên không nên để giống mà loại ra nuôi thịt.
– Trước thời gian nòng nọc rụng đuôi, hầu hết có hiện tượng biếng ăn, tới bữa ăn rất ít, điều đó làm nhiều chủ nuôi lo lắng không hiểu chúng đã vướng phải bệnh gì. Thật ra đó là hiện tượng tự nhiên xảy ra cho loài lưỡng cư này, những chất dinh dưỡng chứa trong phần đuôi giúp chúng sống, gần như khỏi ăn cũng không biết đói bụng. Cho đến khi chất dinh dưỡng này hết thì đuôi rụng, và từ đó nòng nọc mới ăn mạnh trở lại.
– Do lẽ đó, khi phát hiện nòng nọc đã phát triển hai chân hoặc bốn chân và trở nên ít ăn mồi, thì ta giảm bớt khẩu phần ăn của chúng lại trong vài ngày, vừa đỡ tốn thức ăn, vừa tránh làm ô nhiễm môi trường sống của chúng.
– Khi nòng nọc đã biến thành ếch, thời gian đó khoảng 3 tuần. Và lúc này ếch mẹ đã đến lứa đẻ thứ hai. Nếu không có sẵn hồ dự bị, ta nên chuyển ếch con sang nuôi hồ khác, để tổng vệ sinh hồ cũ hầu kịp thời chuyển những ổ trứng mới về ương.