Thực hành quan sát trẻ theo quá trình giúp hoạt động giảng dạy mầm non hiệu quả hơn

“ Quan sát trẻ theo quy trình ” là kỹ thuật giúp giáo viên mầm non hiểu được nhu yếu, sở trường thích nghi và năng lực của trẻ trong hoạt động giải trí học tập và đi dạo, từ đó kịp thời kiểm soát và điều chỉnh hoạt động giải trí học tập tương thích với trẻ và cải tổ hiệu suất cao hoạt động giải trí giảng dạy .

Quảng Nam là một trong ba địa phương tại Việt Nam đồng hành cùng Tổ chức Hợp tác Phát triển và Hỗ trợ kỹ thuật vùng Fla-măng, vương quốc Bỉ (VVOB) trong dự án “Giảm thiểu rào cản đối với hoạt động học tập của trẻ mầm non tại các huyện khó khăn và có nhiều dân tộc thiểu số cùng sinh sống” (BAMI) hướng đến cải thiện chất lượng giáo dục mầm non thông qua việc phá bỏ các rào cản trong tiếp cận giáo dục như ngôn ngữ, môi trường, giới tính. Đồng hành cùng dự án, giáo viên tại các trường mầm non trên địa bàn 9 huyện miền núi của Quảng Nam được tập huấn nhiều nội dung và phương pháp giáo dục tiên tiến như phương pháp giáo dục lấy trẻ lầm trung tâm, phương pháp quan sát trẻ theo quá trình, học thông qua chơi, giáo dục có đáp ứng giới,… Các phương pháp này đã và đang góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy tại địa phương, đặc biệt là giúp các trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số được tiếp cận giáo dục bình đẳng, có chất lượng, và không bị bỏ lại phía sau.

Thực hành “quan sát trẻ theo quá trình” để tìm hiểu sở thích của trẻ

Trường mẫu giáo Hoa Mai (huyện Hiệp Đức, Quảng Nam) là một trong những nơi áp dụng phương pháp “quan sát trẻ theo quá trình” ngay từ những ngày đầu năm học mới và được đội ngũ giáo viên duy trì trong mọi hoạt động học tập và vui chơi của trẻ trong suốt cả năm. Cô Mai Anh, giáo viên trường mẫu giáo Hoa Mai, chia sẻ: “Trẻ lớp tôi rất đa dạng về mặt văn hoá vì có nhiều nhóm dân tộc khác nhau, vì vậy thực hành quan sát mức độ thoải mái và tham gia của trẻ trong các hoạt động hàng ngày giúp tôi rất nhiều trong việc thấu hiểu từng em, để biết các em thích gì, muốn gì, từ đó mới có thể giúp các em hòa nhập, vượt qua các rào cản khi đến lớp. Và như vậy thì mình đã giúp trẻ đến lớp thoải mái, vui vẻ hơn, tham gia tốt hơn và học tập hiệu quả hơn. ”

Thực hành quan sát trẻ theo quá trình giúp hoạt động giảng dạy mầm non hiệu quả hơn ảnh 1

Trong suốt năm học, cô Mai Anh và đồng nghiệp đã tổ chức triển khai những buổi trò chuyện hàng tuần cùng trẻ với nhiều chủ đề phong phú như sở trường thích nghi của em, vật nuôi, nghề nghiệp, mái ấm gia đình, … Các buổi trò chuyện được tổ chức triển khai trong không khí cởi mở và vui tươi, hình thức tổ chức triển khai quen thuộc với trẻ như những buổi hoạt động và sinh hoạt trong mái ấm gia đình, buôn làng. Các cô đưa ra những câu hỏi đơn thuần và dẫn dắt, gợi mở để giúp trẻ san sẻ về tham vọng, sở trường thích nghi, năng lực của mình hoặc về một chủ đề bất kể. Quá trình diễn ra những hoạt động giải trí này là thời cơ để những giáo viên quan sát năng lực ngôn từ của trẻ, sự tự tin, sự tự do và mức độ tham gia của những em.

Thực hành quan sát trẻ theo quá trình giúp hoạt động giảng dạy mầm non hiệu quả hơn ảnh 2

“ Hiểu được sở trường thích nghi của trẻ là một trong những yếu tố quan trọng giúp giáo viên hoàn toàn có thể liên kết với trẻ. Đây cũng là nền tảng để giúp giáo viên hoàn toàn có thể lựa chọn vận dụng cách tổ chức triển khai hoạt động giải trí cho tương thích với trẻ, giáo viên cũng hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm Khung 8 điểm hành vi của Phương pháp quan sát trẻ theo quy trình vào trong lớp học. Chính vì lý do đó, nên tôi và những giáo viên đã vận dụng rất nhiều cách khác nhau để qua đó quan sát và tìm hiểu và khám phá sở trường thích nghi của trẻ như : thử nghiệm vật dụng học tập mới, game show mới, thay đổi những câu truyện – bài hát, sử dụng sơ đồ tư duy để trò chuyện sâu với trẻ, đổi khác khoảng trống học và chơi, … ” – Cô Phương Thúy, Hiệu trưởng trường mầm non Hoa Mai ( Quảng Nam ) san sẻ.

Nhân rộng phương pháp “quan sát trẻ theo quá trình” trên cả nước

Sau 5 năm đồng hành cùng dự án BAMI (từ 2017 đến nay), “quan sát trẻ theo quá trình” trở thành một phương pháp mang lại nhiều kết quả tích cực cho cả giáo viên và học sinh tại các trường mầm non tại Quảng Nam. Thông qua hoạt động quan sát trẻ, giáo viên liên tục được thực hành và bồi đắp các kỹ năng, suy ngẫm và cải tiến các hoạt động giảng dạy để đạt hiệu quả cao nhất. Bên cạnh đó, nhờ quan sát trẻ mà giáo viên và trẻ trở nên gắn kết hơn. Trẻ được thấu hiểu và đáp ứng đúng sở thích, nhu cầu khi đến trường và trở nên chủ động hơn, tham gia tốt các hoạt động vui chơi, học tập hơn so với trước đây.

Trong hội thảo chiến lược trực tuyến tổng kết 5 năm dự án Bất Động Sản BAMI, PGS.TS Nguyễn Bá Minh – Vụ trưởng Vụ GDMN ( Bộ GD&ĐT ) nhìn nhận : “ quan sát trẻ theo quy trình ” là chiêu thức khoa học tuyệt vời mà VVOB đã góp sức cho ngành giáo dục Nước Ta. Trong quá trình mà ngành giáo dục mầm non Nước Ta có nhiều thay đổi, chiêu thức này hứa hẹn sẽ góp thêm phần quan trọng trong việc hiện thực hóa những tiềm năng của ngành trong tương lai, hướng tới thiết kế xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm TT trên khắp cả nước.

Thực hành quan sát trẻ theo quá trình giúp hoạt động giảng dạy mầm non hiệu quả hơn ảnh 3

Bên cạnh đó, bộ tài liệu “ Thực hành Quan sát trẻ theo quy trình trong cơ sở giáo dục mầm non ” do những chuyên viên VVOB và Bộ Giáo dục đào tạo và Đào tạo Nước Ta biên soạn được kỳ vọng sẽ vận dụng tại tổng thể những trường mầm non trên cả nước trong thời hạn tới. Đọc thêm về tài liệu “ Thực hành Quan sát trẻ theo quy trình trong cơ sở giáo dục mầm non ” tại : https://vietnam.vvob.org/vi/resources/

*Ảnh chỉ mang tính minh họa để đảm bảo tính bảo mật

* Tên nhân vật và tên trường trong bài đã được đổi khác để bảo vệ tính bảo mật thông tin