Phụ huynh nhặt “sạn” Tiếng Việt lớp 2 Bộ Kết nối tri thức với cuộc sống – Giáo dục Việt Nam

GDVN – Trong tiếng Việt lớp 2 ( Bộ sách Kết nối tri thức với đời sống ) có nhiều yếu tố ” sạn ” cơ bản được cha mẹ chỉ ra .Con tôi năm nay học lớp 2 ở một trường tư thục tại TP.HN. Năm ngoái, khi con học lớp 1, chúng tôi cũng đã khá đau đầu với câu truyện chương trình, nội dung dạy với vận tốc ” nhanh ” khó hiểu .
Vợ chồng chúng tôi hay nói vui, con mình là thế hệ “ chuột bạch ”, là lứa học viên tiên phong vận dụng thay đổi chương trình giáo dục phổ thông, sách giáo khoa .

Bên cạnh việc học sách mới với chương trình mới, các con cũng đầy thiệt thòi khi 2 năm bắt đầu học kiến thức thì lại bị Covid-19 ảnh hưởng. Thế hệ “tiên phong” được thụ hưởng cái mới nhưng đi kèm với nhiều cái được như những gì Bộ Giáo dục và Đào tạo, ban làm chương trình giáo dục phổ thông mới thông tin thì cũng không ít vấn đề khiến phụ huynh chúng tôi đau đầu. Và một trong những vấn đề đó là sách giáo khoa.

Năm học này, trường con tôi chọn học sách Tiếng Việt lớp 2 bộ sách Kết nối tri thức với đời sống ( Chủ biên Bùi Mạnh Hùng, Nhà xuất bản Giáo dục đào tạo Nước Ta ). Bắt đầu năm học, con tôi và học viên ở Thành Phố Hà Nội đã học gần 1 tháng trực tuyến khi Thành Phố Hà Nội triển khai giãn cách xã hội, nên gần như buổi học nào của con tôi cũng có thời cơ theo dõi. Vì thế, tôi cũng chịu khó xem vừa đủ, tổng lực cuốn sách giáo khoa Tiếng Việt này hơn .
Tôi hơi giật mình khi thấy cuốn sách Tiếng Việt lớp 2 ( tập 1 ) đang vấp phải 1 số ít lỗi cơ bản. Trong bài này, cá thể tôi xin đưa ra và nghiên cứu và phân tích sâu để những người có trình độ, những thầy cô giáo và bậc cha mẹ cùng xem xét và luận bàn .

Bối rối khi giải thích về cách gieo vần trong bài thơ lục bát

Xem kĩ cuốn sách Tiếng Việt tập 1 của con, tôi đọc được một bài thơ lục bát “ Mẹ ” của tác giả Trần Quốc Minh ( trang 116 và 117 ). Chúng ta hãy cùng đọc kĩ bài thơ và xem những vần ở vị trí chữ thứ 6 và thứ 8 được gạch chân ở những dòng xem chúng đã khớp nhau theo đúng luật chưa :

Mẹ

Lặng rồi cả tiếng con ve
Con ve cũng mệt vì hè nắng oi
Nhà em vẫn tiếng ạ ời
Kẽo cà tiếng võng mẹ ngồi mẹ ru
Lời ru có gió mùa thu
Bàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió về
Những ngôi sao 5 cánh thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời .
( Trần Quốc Minh )

Theo luật thơ lục bát, vần ở chữ thứ 6 của câu lục trước sẽ phải trùng với vần ở chữ thứ 6 của câu bát phía sau, vần ở chữ thứ 8 của câu bát sẽ phải trùng với vần ở chữ thứ 6 của câu lục kế tiếp. Chỉ có thể khác dấu chứ không được khác vần.

Ta sẽ có những cặp chữ được gieo vần trong bài thơ trên như sau : Ve – hè, oi – ời, ời – ngồi, ru – thu, thu – đưa, về – kia, kia – vì, con – tròn, tròn – con. Sau liệt kê, ta trọn vẹn hoàn toàn có thể thấy được có tận 5 cặp đã bị gieo vần sai luật. Đó là : oi – ời, ời – ngồi, thu – đưa, về – kia, kia – vì .

Có thể trong nhu yếu bài học kinh nghiệm này không bắt giáo viên nói về thể thơ, nhưng khi đưa một bài thơ làm ngữ liệu trong sách giáo khoa thì không ít giáo viên cũng phải chỉ ra được đặc thù của thể thơ trong bài dạy. Nhưng tôi tin, giáo viên cũng giống cha mẹ sẽ bồn chồn khi lý giải về cách gieo vần của thể thơ lục bát của bài này .
Các con mới chập chững tiếp xúc với thể giới văn thơ thì sách giáo khoa lại đưa vào một bài lục bát không theo quy tắc gieo vần có hài hòa và hợp lý ?

Ra đề bài lủng củng, thiếu chú thích, không viết hoa tên riêng

Một trong những yếu tố rất “ hại não ” khi tôi đọc những câu hỏi trong những cuốn sách giáo khoa không riêng gì ở môn Toán mà cả Tiếng Việt. Không biết, tôi “ kém ” hay những tác giả viết sách giáo khoa biết cách làm cho những yếu tố đơn thuần trở nên phức tạp .
Quả thực, nhiều phần câu hỏi trong một số ít cuốn sách giáo khoa, tôi thực sự không hiểu người viết muốn hỏi gì ? Và con tôi cũng nhiều lần đọc xong và nói : ” Con không biết hỏi gì ” .
Đơn cử như ở trang 67, bài số 3 trong phần vấn đáp thắc mắc tương quan đến bài thơ, sách có nêu ra nhu yếu như sau : “ Theo em, khổ thơ cuối ý nói gì ? ”. Nếu nghe thoáng qua, tất cả chúng ta đều cho rằng đó là câu nói quen thuộc, không có gì sai .
Nhưng thực ra, câu nói này chỉ dùng trong văn nói, còn theo văn viết thì là trọn vẹn bị sai ngữ pháp tiếng Việt. Đây là một câu bị viết sai ngữ pháp, diễn đạt tối ý. Nếu viết đúng, chưa cần viết hay thì sẽ phải là : “ Theo em, ý của khổ thơ này nói gì ? ”. Nhưng vì là đề bài trên sách giáo khoa cần tính chuẩn mực và viết học viên lớp 2, tác giả nên viết là : “ Theo em, ý nghĩa của khổ thơ này là gì ? ” để thầy cô và học trò dễ hiểu hơn .
Hay ví dụ khác như tại trang 84, bài số 3, mục a, đề bài cho đoạn văn sau và nhu yếu học viên chọn tiếng iêu hay ươu thích hợp điền vào ô trống : “ Sóc hái rất … hoa để khuyến mãi ngay bè bạn. Nó khuyến mãi … cao cổ một bó hoa thiên điểu tỏa nắng rực rỡ. Còn chim … và chim liếu điếu được sóc Tặng Kèm một bó hoa bồ công anh nhẹ như bông ” .
Đọc đến bài này, tôi trôm nghĩ “ hoa thiên điểu ”, “ hoa bồ công anh ” tôi còn nhìn thấy trên ti vi, máy tính và không ít được nghe đến rồi. Còn “ chim liếu điếu ” thú thực nhờ đọc cuốn sách mà tôi mới biết có loài chim tên được gọi như vậy .
Tuy nhiên, những tác giả viết sách lại không hề có một dòng chú thích nào về loài chim này. Phải chăng những tác giả mặc nhiên nghĩ trẻ biết hết về loài chim này rồi chăng ?

Tại trang 33, mục 1 là chuyện tranh “ Chú đỗ con ” của tác giả Nhật Linh. Trong bài, có nhiều sự vật được “ nhân cách hóa ”, có năng lực chuyện trò, hành vi và có cảm hứng như con người .
Theo chính tả thì những sự vật, hiện tượng kỳ lạ … khi được “ nhân cách hóa ” như vậy sẽ đều được coi như con người và tên riêng đều được viết hoa. Vì thế, những nhân vật được nhắc đến trong bài như chú Đỗ con, cô Mưa Xuân, chị Gió Xuân, bác Mặt Trời đều phải viết hoa .
Và tên những hành tinh là tên riêng, danh từ riêng nên phải viết hoa ngay cả khi không được “ nhân cách hóa ”. Ví dụ như sao Thổ, sao Hỏa, Mặt Trăng …
Tuy nhiên, cuốn sách không hề viết hoa những tên nhân vật, điều này có tương thích với quy tắc chính tả ?

Trẻ con như một tờ giấy trắng, chúng ta cho các con xem và học cái gì thì chúng sẽ làm theo và tạo thành thói quen. Lớp 2 là thời điểm các em học sinh bắt đầu học về ngữ pháp, chính tả nên câu chữ, văn phong chính tả, ngữ liệu chọn đưa vào sách giáo khoa cần phải đạt được chuẩn mực.

Qua đây, tôi cũng ý kiến đề nghị Nhà Xuất bản Giáo dục đào tạo Việt Namnghiêm túc xem xét lại sách giáo khoa của mình xem còn lỗi gì không và sớm đính chính, chỉnh sửa. Để những lỗi nếu có không bị lặp lại cho học viên những năm tiếp theo .

* Bài viết thể hiện quan điểm, văn phong của tác giả.

Lê An