Tài liệu hướng dẫn soạn bài Chiếu dời đô với nội dung kiến thức cơ bản về văn bản Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn và gợi ý trả lời câu hỏi bài tập trang 51 SGK Ngữ văn 8 tập 2.
Với những hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi sách giáo khoa dưới đây các em không chỉ soạn bài tốt mà còn nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm này.
Cùng tham khảo…
Bạn đang xem : Soạn bài Chiếu dời đô hay nhất – Soạn văn 8
Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
– Lí Công Uẩn ( 974 – 1028 ) tức Lí Thái Tổ, người châu Cổ Pháp, lộ Bắc Giang ( nay là xã Đình Bảng, huyện Từ Sơn, tỉnh Thành Phố Bắc Ninh ). Ông là người mưu trí, nhân ái, có chí lớn và lập được nhiều chiến công. Dưới thời Tiền Lê, ông làm đến chức Tả thân vệ Điện tiền chỉ huy sứ. Khi Lê Ngọa Triều mất, ông được triều thần tôn lên làm vua, lấy niên hiệu là Thuận Thiên .
2. Tác phẩm
– Chiếu là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. Chiếu hoàn toàn có thể viết bằng văn vần, văn biền ngẫu hoặc văn xuôi ; được công bố và tiếp đón một cách sang trọng và quý phái. Một số bài chiếu bộc lộ tư tưởng chính trị lớn lao, có tác động ảnh hưởng đến vận mệnh của cả triều đại, quốc gia .
– Năm Canh Tuất niên hiệu Thuận Thiên thứ nhất ( 1010 ), Lí Công Uẩn viết bài chiếu bày tỏ dự tính dời đô từ Hoa Lư ( nay thuộc tỉnh Tỉnh Ninh Bình ) ra thành Đại La ( tức Thành Phố Hà Nội thời nay ) .
– Chiếu dời đô phản ánh khát vọng của nhân dân về một đất nước độc lập, thống nhất, đồng thời phản ánh ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh. Bài chiếu có sức thuyết phục mạnh mẽ vì nói đúng được ý nguyện của nhân dân, có sự kết hợp hài hoà giữa lí và tình.
– Bố cục : 3 phần
+ Phần 1 : Từ đầu đến “ … phong tục phồn thịnh “ : Dời đô là hợp với mệnh trời .
+ Phần 2 : Từ “ Thế mà … không hề không dời đổi “ : Phê phán hai nhà Đinh, Lê không theo mệnh trời .
+ Phần 3 : Còn lại : Thành Đại La có đủ lợi thế để trở thành kinh đô quốc gia .
Hướng dẫn soạn bài Chiếu dời đô cụ thể
Gợi ý trả lời câu hỏi đọc hiểu và luyện tập soạn bài Chiếu dời đô trang 51 SGK Ngữ văn 8 tập 2.
Đọc – hiểu
1 – Trang 51 SGK
Mở đầu Chiếu dời đô, Lí Công Uẩn viện dẫn sử sách Trung Quốc nói về việc các vua đời xưa bên Trung Quốc cũng từng có những cuộc dời đô. Sự viện dẫn đó nhằm mục đích gì?
Trả lời
Trong Chiếu dời đô, Lí Công Uẩn viện dẫn sử sách Trung Quốc nói về việc những vua đời xưa bên Trung Quốc :
▪ Nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô .
▪ Nhà Chu ba lần dời đô .
→ Các triều đại lớn trước đó dời đô nhằm mục đích mục tích mưu toan nghiệp lớn, kiến thiết xây dựng vương triều thịnh vượng, mở tương lai lâu bền cho thế hệ sau .
– Kết quả những cuộc dời đô mang lại sự vững chắc, hưng thịnh cho vương quốc .
→ Lý Thái Tổ dẫn ra dẫn chứng đơn cử về triều đại Thương Chu để làm cứ liệu chứng minh và khẳng định việc ông dời đô là điều tất yếu hợp đạo lý .
2 – Trang 51 SGK
Theo Lí Công Uẩn, kinh đô cũ ở cùng Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) của hai triều Đinh, Lê là không còn thích hợp, vì sao ?
Trả lời
Theo Lý Công Uẩn, kinh đô cũ ở vùng Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) của hai triều Đinh, Lê không còn tương thích với :
▪ Hai nhà Đinh, Lê tự làm theo ý mình, khinh thường mệnh trời, không theo dấu cũ nhà Thương Chu .
▪ Triều đại không hưng thịnh, vận nước ngắn ngủi, nhân dân khổ cực, vạn vật không thích nghi .
▪ Việc đóng đô của hai triều Đinh, Lê vẫn cứ đóng đô ở Hoa Lư chứng tỏ thế và lực của cả hai triều chưa đủ mạnh ( vẫn còn dựa vào thế núi sông ) .
=> Thể hiện tầm nhìn sâu rộng của vua Lý Thái Tổ .
3 – Trang 51 SGK
Theo tác giả, vị trí thành Đại La có những thuận tiện gì để hoàn toàn có thể chọn làm nơi đóng đô ?
Trả lời
Theo vua Lý Công Uẩn, vị trí của thành Đại La có những lợi thế để đóng đô :
▪ Từng là kinh đô cũ của Cao Vương .
▪ Thuận lợi địa hình : thoáng đãng, phẳng phiu, cao ráo, thoáng đãng, không bị lụt, muôn vật nhiều mẫu mã .
▪ Thuận lợi chính trị, văn hóa truyền thống : chốn quy tụ bốn phương trời, mảnh đất muôn vật tốt tươi .
▪ Thuận lợi tử vi & phong thủy : TT trời đất, thế rồng cuộn hổ ngồi .
=> Thành Đại La quy tụ đủ những lợi thế tiêu biểu vượt trội của vùng đất xứng danh kinh đô của quốc gia .
4 – Trang 51 SGK
Chứng minh Chiếu dời đô có sức thuyết phục lớn bởi có sự kết hợp giữa lí và tình.
Trả lời
Lấy sử sách làm chỗ dựa cho lí lẽ, lại lấy lí lẽ khuôn thước ấy mà soi vào trong thực tiễn của hai triều Đinh, Lê để thấy rằng việc dời đô là tất yếu và sau cuối đưa ra sự lựa chọn, khẳng định chắc chắn Đại La làm nơi đóng đô mới tốt nhất, tác giả của bài chiếu đã thiết lập một lập luận ngặt nghèo, sáng rõ. Hình thức văn xuôi có xen kẽ những câu mang sắc thái biểu cảm và những câu văn biền ngẫu giàu nhạc điệu, phù hợp, uyển chuyển ( cặp đoạn câu phù hợp, sóng đôi : “ Đã đúng ngôi … ; lại tiện hướng … “, Địa thế … ; đất đai … ) góp thêm phần tích cực tạo nên sức mê hoặc của bài chiếu .
Văn mẫu tìm hiểu thêm : Phân tích Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn
5 * – Trang 51 SGK
Vì sao nói việc Chiếu dời đô sinh ra phản ảnh ý chí độc lập, tự cường và sự tăng trưởng vững mạnh của dân tộc bản địa Đại Việt ?
Trả lời
Việc dời đô phản ánh ý chí độc lập, tự cường và sự tăng trưởng vững mạnh của dân tộc bản địa Đại Việt vì :
▪ Khi từ bỏ vùng núi hiểm trở Tỉnh Ninh Bình ra thành Đại La, nơi giao lưu trọng điểm có nghĩa là nhà Lý đủ sức mạnh phòng thủ quốc gia, chống lại sự xâm lược phương Bắc .
▪ Đại La là nơi trung tâm, có địa thế thuận lợi, để đất nước phát triển về kinh tế, dân có cơ hội phát triển.
Xem thêm: Giới Thiệu – Vcafe
▪ Dời đô là dám đưa kinh đô ra đồng bằng chính là phản ánh sự vững mạnh về thế lực, sự bản lĩnh khi dám đương đầu với thử thách .
▪ Dời đô còn bộc lộ tầm nhìn kế hoạch, sự hiểu biết sâu rộng của người đứng đầu quốc gia .
→ Việc dời đô chứng minh và khẳng định ý chí độc lập, tự cường, sự tăng trưởng vững mạnh của dân tộc bản địa Đại Việt hoàn toàn có thể tự dựa vào sức mạnh của mình để đương đầu với thử thách mới .
Soạn bài Chiếu dời đô phần Luyện tập
Câu hỏi : Chứng minh Chiếu dời đô có cấu trúc ngặt nghèo, lập luận giàu sức thuyết phục .
Gợi ý
▪ Đầu tiên, dẫn chứng lịch sử vẻ vang về những triều đại dời đô và trở nên hưng thịnh – do tương thích với mệnh trời và lòng dân .
▪ Dẫn ra nhà Đinh, Lê tiền triều tự làm theo ý mình vẫn đóng đô ở Hoa Lư khiến có cho vận mệnh suy, dân không tăng trưởng .
▪ Khẳng định và ngợi ca vị thế của thành Đại La : vị trí địa lý, thế đất, thuận tiện giao thương mua bán tăng trưởng kinh tế tài chính .
▪ Vua Lý nhìn nhận Đại La là chốn quy tụ trọng điểm của bốn phương trời, là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn .
→ Chiếu dời đô có sức thuyết phục do nhà vua có tầm nhìn đúng đắn, thâm thúy về thành Đại La – Thăng Long. Lời dụ chiếu được trình diễn qua lối văn biền ngẫu, đối thoại mở với bề tôi → hài hòa và hợp lý hợp tình .
Văn mẫu: Chiếu dời đô có kết cấu chặt chẽ, lập luật giàu sức thuyết phục
Soạn bài Chiếu dời đô ngắn nhất
Đọc – hiểu
Câu 1
Sự viện dẫn sử sách Trung Quốc nói về việc những đời vua xưa bên Trung Quốc cũng từng có những cuộc dời đô nhằm mục đích mục tiêu :
– Minh chứng cho việc dời đô là theo mệnh trời nên những quốc gia ấy đều hưng thịnh .
– Tiền đề cho lí lẽ ở phần sau, khi những đời vua không dời đô và quốc gia, nhân dân phải gánh chịu nhiều hậu quả .
Câu 2
– Theo Lí Công Uẩn, kinh đô cũ ở vùng núi Hoa Lư của hai triều Đinh, Lê không còn tương thích, vì :
▪ Hai nhà Đinh, Lê tự làm theo ý mình, khinh thường mệnh trời, không theo dấu cũ nhà Thương Chu .
▪ Triều đại không lâu bền, số vận ngắn ngủi, nhân dân khổ cực .
▪ Việc đóng đô của hai triều Đinh, Lê vẫn cứ đóng đô ở Hoa Lư chứng tỏ thế và lực của cả hai triều chưa đủ mạnh, vẫn phải dựa vào vị trí núi sông hiểm trở. Đến thời Lí, quốc gia tăng trưởng, việc đóng đô ở đây đã không còn tương thích nữa .
Câu 3
– Những thuận tiện để Đại La được chọn làm nơi đóng đô :
▪ Về lịch sử vẻ vang : Kinh đô cũ của Cao Vương
▪ Về vị trí địa lý : ở nơi TT đất trời, ở thế rồng cuộn hổ ngồi, mở ra bốn phương Nam Bắc Đông Tây, có núi lại có sông : đất rộng mà phẳng phiu, cao mà thoáng, tránh được nạn lụt lội .
▪ Về vị trí chính trị văn hóa truyền thống : là đầu mối giao lưu “ chốn tụ hội trọng điểm của bốn phương trời ” .
⇒ Thành Đại La có đủ mọi điều kiện kèm theo để trở thành kinh đô của quốc gia .
Câu 4
Chiếu dời đô có sức thuyết phục lớn bởi sự kết hợp giữa lí và tình:
– Trình tự lí lẽ mà Lí Công Uẩn đưa ra để khẳng định chắc chắn sự thiết yếu của việc dời đô :
▪ Viện dẫn sử sách những triều đại lớn ở Trung Quốc đã có nhiều cuộc dời đô và trở nên hưng thịnh, bền vững và kiên cố .
▪ So sánh với sự tàn lụi của nhà Đinh Lê khi không chịu dời đô .
▪ Đưa ra những thuận tiện về vị trí địa lí, hình thế núi sông, sự thuận tiện trong giao lưu, tăng trưởng về mọi mặt của thành Đại La .
– Ngôn từ mang đặc thù đối thoại, tâm tình ở hai câu cuối bài chiếu có tính năng :
▪ Thể hiện sự thương xót của nhà vua trước triều Đinh, Lê ngắn ngủi .
▪ Tạo sự đồng cảm giữa vua và thần dân .
▪ Sự tôn trọng bề tôi của nhà vua : “ Các khanh nghĩ thế nào ” ?
Câu 5
– “Chiếu dời đô” ra đời phản ánh ý chí độc lập, tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc Đại Việt:
▪ Quyết định dời đô từ Hoa Lư về Đại La chứng tỏ quốc gia ta đã có đủ tiềm lực để bảo vệ và tăng trưởng quốc gia, không cần phải thu mình nhờ núi sông chốn Hoa Lư bảo vệ .
▪ Thể hiện nguyện vọng giang sơn thống nhất, đời sống yên bình, phồn thịnh của nhân dân .
▪ Dời đô còn biểu lộ tầm nhìn kế hoạch, sự hiểu biết sâu rộng của người đứng đầu quốc gia .
Luyện tập
– Chiếu dời đô có kết cấu chặt chẽ, lập luận giàu sức thuyết phục
▪ Viện dẫn sử sách những triều đại lớn ở Trung Quốc đã có nhiều cuộc dời đô và trở nên hưng thịnh, vững chắc. Do đó, tạo sự tin yêu, thuyết phục cho người đọc .
▪ So sánh với sự tàn lụi của nhà Đinh Lê khi không chịu dời đô, từ đó biểu lộ được sự thiết yếu của việc dời đô .
▪ Đưa ra những thuận tiện về vị trí địa lí, hình thế núi sông, sự thuận tiện trong giao lưu, tăng trưởng về mọi mặt của thành Đại La. Từ đó khẳng định chắc chắn được Đại La là vị trí tốt nhất để dời đô .
Xem thêm các bài soạn khác:
- Soạn bài Câu phủ định
- Soạn văn 8 bài Ngắm trăng
Trên đây là nội dung chi tiết hướng dẫn soạn văn 8 bài Chiếu dời đô được biên soạn với mục đích giúp các em học sinh tham khảo và chuẩn bị bài tốt hơn trước khi đến lớp. Để hiểu sâu và nhớ lâu hơn, các em nên kết hợp tự soạn bài theo những kiến thức của bản thân. Chúc các em luôn đạt kết quả cao trong học tập.
[ĐỪNG SAO CHÉP] – Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Chiếu dời đô một cách tốt nhất. “Trong cách học, phải lấy tự học làm cố” – Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.
Hướng dẫn soạn bài Chiếu dời đô được biên soạn chi tiết giúp em nắm vững kiến thức và trả lời các câu hỏi bài tập trang 51 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 2
Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục : Giáo dục đào tạo
Source: https://futurelink.edu.vn
Category: Tin tổng hợp