Soạn bài tìm hiểu chung về vă biểu cảm lớp 7 dưới đây sẽ giúp các em chuẩn bị bài tập ở nhà được tốt hơn trước khi tới lớp.
Soạn bài Tìm hiểu chung về văn biểu cảm
I.Nhu câu biểu cảm và văn biểu cảm
1 – Trang 71 SGK
Nhu cầu biểu cảm của con người
Bạn đang xem : Soạn bài Tìm hiểu chung về văn biểu cảm
Những câu ca dao sau :
1 .
Thương thay con cuốc giữa trời
Dầu kêu ra máu có người nào nghe .
2 .
Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, bát ngát bát ngát
Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng, bát ngát bát ngát .
3 .
Thân em như chẽn lúa đòng đòng
Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai .
Mỗi câu ca dao trên thổ lộ tình cảm, xúc cảm gì ? Người ta thổ lộ tình cảm làm gì ? Theo em, khi nào thì con người cảm thấy cần phải làm văn biểu cảm ? Trong thư gửi cho người thân trong gia đình, bạn hữu có cần thổ lộ tình cảm không ?
Trả lời
– Câu ca dao thứ nhất bộc lộ nỗi khổ đau bất lực của những con người thấp cổ bé họng trong xã hội .
– Câu ca dao thứ hai bộc lộ xúc về một niềm niềm hạnh phúc bát ngát, êm ái và tự hào .
– Thông thường, người ta thổ lộ tình cảm để mong được san sẻ được đồng cảm. Khi vui mà được san sẻ thì niềm vui sẽ nhân lên, khi mà được san sẻ thì nỗi buồn sẽ vơi bớt đi .
– Thư gửi cho người thân trong gia đình bạn hữu là nơi thể hiện tình cảm nhiều nhất, chính bới thư là biểu lộ nhu yếu bộc lộ tình cảm .
2 – Trang 72 SGK
Đặc điểm chung của văn biểu cảm
Hai đoạn văn sau :
( 1 ) Thảo thương nhớ ơi ! Mới ngày nào Thảo còn ngồi chung bàn với Hồng, Minh, Ngọc, thế mà nay Thảo đã theo cha mẹ thành phố Hồ Chí Minh, để cho bọn mình xiết bao mong nhớ. Thảo có nhớ những lần chúng mình cùng dạo Hồ Tây, cung chơi Thủ Lệ, thăm quan Ao Vua ? Thảo có nhớ một lần mình ốm dài, Thảo chép cho mình ?
( Bài làm của học viên )
( 2 ) Trên đài, một người con gái nào đó vừa hát một bài dân ca của quốc gia trong đêm khuya. Bây giờ tổng thể yên lặng rồi, giọt sao khung cửa đọng lại, đứng im, không nhảy nữa, đêm đã đi vào chiều sâu, mà vẫn còn nghe âm vang mỗi giọng hát của người con gái nãy. Một giọng hái dân ca, ngân nga bát ngát như cánh cò trên đồng lúa miền Nam chạy tới chân trời, có lúc ngần ngại, e thẹn như khoe tình nhân mới gặp, có lúc tinh nghịch, duyên dáng như những chán nhỏ thoăn thoắt gánh lúa chạy trên những con đường làng lẫn bóng tre và bóng nắng … Có lẽ không phải là một người con gái đã hát trên đài. Đó chính là quê nhà ta đang lên tiếng hát. Tiếng nga lên từ lòng đất, ở trong đó một góc vườn có đôi cây sầu đông và giàn bầu dong đưa quả nặng, một ngày đã xa, mẹ ta đã chôn nhúm rau của ta thuở ta mới lọt lòng. Đó là tiếng ngân của mặt của dòng sông, của những xóm làng và những cánh đồng sau ngày lao động và chiến đấu .
( Nguyên Ngọc )
a. Hai đoạn văn trên miêu tả nội dung gì ? Nội dung ấy có đặc thù gì khác so với nội dung của văn bản tự sự và miêu tả ?
b. Có quan điểm cho rằng tình cảm, cảm hứng trong văn biểu cảm phải là tình cảm, xúc cảm thấm nhuần tư tưởng nhân văn. Qua hai đoạn văn trên, em có ưng ý với quan điểm đó không ?
c. Em có nhận xét gì về phương pháp diễn đạt tình cảm, xúc cảm ở hai đoạn văn trên ?
Trả lời
a .
– Đoạn văn ( 1 ) nói lên nỗi thương nhớ người bạn cùng học chung ngày nào .
– Đoạn ( 2 ) miêu tả nỗi nhớ cùng tình yêu quê nhà của tác giả được gợi lên từ bài dân ca .
Nếu so với nội dung của văn bản tự sự miêu tả thì nội dung của hai đoạn văn trên hầu hết nhằm mục đích thể hiện cảm của người viết .
b ) Tình cảm, xúc cảm trong văn biểu cảm phải mang giá trị nhân văn, có tính năng hướng con người vươn tới cái đẹp tươi, trong sáng, được mọi người thừa nhận. Nếu có nội dung tình cảm xấu đi, xấu xa thì chỉ hoàn toàn có thể là đối tượng người dùng để người viết lên án, phê phán, để đời sống đẹp hơn, người đối xử với người tốt hơn, …
c. Phương thức diễn đạt tình cảm, cảm hứng ở đoạn một là thể hiện trực bằng ngôn từ ( “ Thảo thương nhớ ơi ! ” ). Đoạn văn ( 2 ), tác giả dùng giải pháp tự sự, miêu tả để gợi tình cảm. Như vậy, bên cạnh những từ ngữ trực tiếp thể hiện tình cảm như thương nhớ ơi, mới ngày nào … thế mà, xiết bao mong nhớ, … còn là những kỉ niệm, những hình ảnh gợi liên tưởng như giọng hát dân ca trong đêm, cánh cò, con đường làng, … cũng bộc lộ thâm thúy những cung bậc xúc cảm, lay động lòng người, …
II. Soạn bài tìm hiểu chung về văn biểu cảm phần Luyện tập
1 – Trang 73 SGK
So sánh hai đoạn văn sau và cho biết đoạn nào là biểu cảm. Vì sao ? Hãy chỉ ra nội dung biểu cảm của đoạn văn ấy .
a. Hải đường : Loài cây nhỡ, họ chè, lá dài, dày, mặt trên bóng, mép có răng cưa. Hoa mọc từ 1 tới 3 đóa ở gần ngọn cây, ngọn cành, có cuống dài, tràng hoa màu đỏ tía, nhị đực rất nhiều. Hoa nở ở Nước Ta vào dịp Tết âm lịch, đẹp, không thơm. Thường trồng làm cảnh .
( Theo Từ điển Bách khoa Nông nghiệp )
b. Từ cổng vào, lần nào tôi cũng phải dừng lại ngắm những cây hải đường trong mùa hoa của nó, hai cây đứng đối nhau trước tấm bình phong cổ, rộ lên hàng trăm đóa ở đầu cành phơi phới như một lời chào niềm hạnh phúc. Nhìn gần, hải đường có một màu đỏ thắm rất quý, hân hoan, say đắm. Tôi vốn không thích cái lối văn hoa của những nhà nho cứ muốn tôn xứng hoa hải đường bằng hình ảnh của những người đẹp vương giả. Sự thực ở nước ta, hải đường đâu phải chỉ mọc nơi sân nhà quyền quý và cao sang, nó sống khắp những vườn dân, cả đình, chùa, nhà thời thánh họ. Dáng cây cũng vậy, lá to thật khỏe, sống lâu nên cội cành thường sần lên những lớp rêu da rắn màu rỉ đồng, trông dân dã như cây chè đất đỏ. Hoa hải đường rạng rỡ, nồng nàn, nhưng không có vẻ như gì là yểu điệu thục nữ, cánh hoa khum khum như muốn phong lại cái nụ cười má lúm đồng xu tiền. Bỗng nhớ năm xưa, lần đầu từ miền Nam ra Bắc lên thăm Đền Hùng, tôi đã ngẩn ngơ đứng ngắm hoa hải đường nở đỏ núi Nghĩa Linh .
( Theo Hoàng Phủ Ngọc Tường )
Trả lời
– Hai đoạn văn, đoạn 1 không phải là văn biểu cảm, chỉ miêu tra hoa hải đường dưới góc nhìn sinh học .
– Đoạn 2 có giá trị biểu cảm vì :
- Nhà văn bộc lộ sự yêu thích của mình đối với hoa hải đường “từ cổng vào, lần nào tôi cũng phải dừng lại ngắm những cây hải đường”, “Tôi đã ngẩn ngơ đứng ngắm”.
- Nhà văn sử dụng rất nhiều sự liên tưởng so sánh, ẩn dụ, hồi ức… miêu tả sự lộng lẫy, kiều diễm của hoa để khơi gợi tình cảm yêu hoa ở bạn đọc: “Hàng trăm đóa hoa ở đầu cành phơi phới như một loài chào hạnh phúc”… “Màu đỏ thắm rất quý, hân hoan say đắm” “Những cánh hoa khum khum như muốn phong lại nụ cười má lúm đồng tiền”.
- Tác giả vừa sử dụng biểu cảm trực tiếp và sử dụng biểu cảm gián tiếp (thông qua sự tự sự, miêu tả).
- Văn bản này được viết theo thể loại tùy bút, thể loại đặc trưng của văn biểu cảm.
2 – Trang 74 SGK
Hãy chỉ ra nội dung biểu cảm ở hai bài Sông núi nước Nam và Phò giá về kinh .
Trả lời
Nội dung biểu cảm của bài thơ không được bộc lộ một cách trực tiếp mà ẩn kín vào bên trong câu chữ. Qua nội dung biểu ý của bài thơ ta hoàn toàn có thể cảm nhận nội dung biểu cảm sau :
– Bài “Nam quốc sơn hà”:
- Bài Sông núi nước Nam ở đây tác giả đã sử dụng yếu tố biểu cảm trong đó để làm nổi bật lên tình yêu quê hương đất nước và tinh thần tự lực dũng cảm về một nền độc lập cho dân tộc.
- Niềm tự hào về chủ quyền và cương vực lãnh thổ của đất nước.
- Lòng căm thù giặc sâu sắc, những ý chí kiên cường chống giặc ngoại xâm.
- Thể hiện lòng yêu nước nồng nàn đối với một dân tộc.
– Bài “Phò giá về kinh”:
- Thể hiện tình cảm trung quân ái quốc, tình cảm về một người anh hùng một lòng trung với dân với nước.
- Cảm hứng tự hào, kiêu hãnh trước những chiến công của dân tộc.
- Niềm tin và những lo lắng cho tương lai của vận mệnh dân tộc.
3 – Trang 74 SGK
Kể tên một số bài văn biểu cảm (trữ tình) hay mà em biết
Trả lời
Một số bài văn biểu cảm ( trữ tình ) hay mà em biết :
“ Bức thư của thủ lĩnh da đỏ ” của Xi-át-tơn, “ Lòng yêu nước ” của I-li-a Ê-ren-bua. “ Mẹ tôi ” của A-mi-xi, những câu hát về tình cảm mái ấm gia đình, về tình yêu quê nhà, quốc gia, con người, Cổng trường mở ra, Viếng lăng Bác, Cuộc chia tay của những con búp bê ( Khánh Hoài ), Cây tre Nước Ta ( Thép Mới ), Đảo Cô Tô ( Nguyễn Tuân ), Khóc Dương Khuê ( Nguyễn Khuyến ), Bánh trôi nước ( Hồ Xuân Hương ), …
4 – Trang 74 SGK
Sưu tầm và chép ra giấy một số ít đoạn văn xuôi biểu cảm .
Trả lời
Các em hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm 1 số ít đoạn văn xuôi biểu cảm sau đây :
CÂY TRE
Cành lá tre này cũng như cành lá tre khác, không có gì đặc biệt quan trọng, tôi không khi nào nhìn ngắm một cành tre mà không thấy nổi lên lòng những ý nghĩ và những-cảm giác khi nào cũng giông nhau .
Khi thấy những lá tre gió thổi vút một chiều, tôi cảm thấy một vang bí mật và kín kẽ trong tâm hồn. Hình như một cảm xúc gì thanh và lạnh lẽo, một cái gì vừa cứng cỏi lại vừa chua xót, vừa tha thiết lại thanh đạm, như tâm hồn một nhà ẩn dật thời xưa, chán những điều thế đem giấu cái tài nâng không được ai biết trong rừng núi … Vài lá tre nhọn vắt qua trăng sáng trông thật giống một bức tranh phóng bút của Tàu .
( Thạch Lam )
GIÃ TỪ TUỔI NHỎ
Trái sáp đậu thì hoa phải tàn, nếu hạt thóc không chết đi thì cây cũng không sống, em cũng biết rằng ta muốn ôm em lại mãi, nhưng có như thế được đâu. Thế là em đi, còn ta thui thủi về một mình, con đường mộng đã thành con đường đời, ta bước từng bước đau thương, vì lòng ta và cả em. Ta không muốn quay đầu lại nhìn ; em đi rồi ta phải thành một người lớn, phải siêng nâng chứ, nào là việc làm, nào là cuộc sống, nào là cái đời, …
Còn em, tuổi nhỏ ơi ! Ta không cầm thì em cũng không ở ; em đi chầm chậm, sống lưng quay lại cho ta. Em mang theo mặt đẹp của em, hai má trai tơ, đậm, như mặt trời sắp, trán em tinh khiết, chưa hề oán hận, lòng thơ ngây, chỉ thích đùa cười. Từ bấy đến nay, em vào trong thời hạn, đường u ám và sầm uất không em ?
Thôi, đường của em chỉ là khói sương thôi, chẳng bao lâu em sẽ lẫn với chân trời, anh chỉ nhìn đằng xa, tưởng em là mộng. Anh không dám giơ tay đón bắt sao được, mà dám bắt em sao ? Em sẽ không đến với một khuôn mặt tạc trong thịt đời, khắc khổ, gồ ghề, chín khô như một trái mùa hạ .
( Xuân Diệu – Ngày nay )
NGÔI TRƯỜNG CŨ
Tôi rảo bước đến trước trường và tần ngần đưa mắt nhìn vào. Tuy đã bao năm trời xa cách, ngôi trường vẫn không khác mấy khi xưa : vẫn mái rong rêu, vẫn bốn bức tường chớn chở, mấy chậu ti-gôn đã mở màn khoe mấy khóm cỗi cũng đang độ khai hoa. Cây điệp trước sân đã báo mùa thi với nghìn cánh hoa hồng tả tơi trên vệ cỏ. Một niềm xúc cảm xâm lăng tâm hồn tôi. Mỗi cảnh vật đều khêu gợi ở tôi những bóng xưa, tăm tiếng cũ. Tôi thấy như sống lại trong khoảnh khắc quãng đời ấy, mà ngôi trường yêu dấu kia đã phong kín của tôi bao nhiêu kỉ niệm buồn, vui. Tôi nhớ lại tổng thể. Cái gì tôi cũng nhớ và cái gì cũng gieo vào 1 tôi một niềm lưu luyến cách vời .
( Thẩm Thệ Hà )
Trên đây là phần soạn bài Tìm hiểu chung về văn biểu cảm ngữ văn lớp 7 chọn lọc, các em cũng đừng quên tham khảo các bài tập liên quan trong phần soạn văn 7 để chuẩn bị tốt bài trước khi đến lớp nhé!
Để giúp những em tối ưu bài soạn của mình được tốt hơn, THPT Sóc Trăng gửi đến những em soạn bài Tìm hiểu chung về văn biểu cảm ngắn nhất dưới đây
Soạn bài tìm hiểu chung về văn biểu cảm ngắn nhất
I. Nhu cầu biểu cảm và văn biểu cảm
Bài 1 trang 71 SGK Ngữ văn 7 tập 1
– Hai câu ca dao tiên phong bộc lộ nỗi thương cảm với những thân phận người nhỏ bé, kêu vô vọng nhưng không ai thấu, không ai thương xót
– Bốn câu ca dao tiếp theo : Niềm vui phơi phới của người con gái trước cánh đồng và tuổi xuân thì của mình. Cũng như sự lo ngại về thân phận của mình trước muôn nẻo đường đời .
→ Con người khi có nhu yếu thể hiện tình cảm, cảm hứng sẽ làm văn biểu cảm .
– Thư gửi bạn hữu sẽ thể hiện tình cảm nhiều nhất, chính bới thư bộc lộ nhu yếu tình cảm của con người .
Bài 2 trang 72 SGK Ngữ văn 7 tập 1
a. – Hai đoạn văn biểu đạt :
- Đoạn(1): nỗi nhớ qua việc nhắc lại một số kỉ niệm.
- Đoạn(2) : biểu hiện tình cảm thiết tha gắn bó với quê hương.
– Sự độc lạ so với nội dung văn bản tự sự, miêu tả : không trọn vẹn là kể hay tả mà, chưa có nội dung thật hoàn hảo, tuy nhiên đều bộc lộ rõ tâm trạng, tình cảm .
b. Ý kiến đó là đúng. Bởi nếu không là tình cảm, cảm xúc thấm nhuần tư tưởng nhân văn thì không đạt mục đích biểu cảm thực sự.
c. Phương thức biểu đạt tình cảm, cảm xúc ở hai đoạn văn trên :
- Đoạn (1) bộc bạch trực tiếp qua từ ngữ.
- Đoạn (2) thông qua miêu tả. Sử dụng các hình ảnh gợi liên tưởng sâu sắc.
II. Luyện tập
Bài 1 trang 73 SGK Ngữ văn 7 tập 1
Đoạn văn ( a ) là văn miêu tả, đoạn văn ( b ) là văn biểu cảm. Ở đoạn văn ( b ), tác giả sử dụng những chi tiết cụ thể liên tưởng, lời văn khơi gợi thể hiện gián tiếp tình cảm của mình : niềm thương mến vẻ đẹp dân dã, sức sống tiềm tàng và khỏe mạnh của hoa hải đường .
Bài 2 trang 74 SGK Ngữ văn 7 tập 1
Nội dung biểu cảm :
– Sông núi nước Nam : niềm tự hào chủ quyền lãnh thổ chủ quyền lãnh thổ quốc gia, ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ .
– Phò giá về kinh : hào khí thắng lợi và khát vọng thái bình của dân tộc bản địa .
Bài 3 trang 74 SGK Ngữ văn 7 tập 1
– “ Cuộc chia tay của những con búp bê ” – Khánh Hoài, “ Lao xao ” – Duy Khán, “ Cây tre Nước Ta “ – Thép Mới …
Bài 4 trang 74 SGK Ngữ văn 7 tập 1
Cứ mỗi lần có ai đi qua rao lên : “ Ai đổi kẹo ”, tôi lại tưởng như thấy mẹ tôi ngồi đầu hè gỡ tóc bằng cái lược gỗ màu vàng vàng, đầu mẹ nghiêng nghiêng, sóng tóc đổ dài một bên vai, và rồi mẹ vuốt cái lược, vo vo nắm tóc, giắt nó lên mái hiên nhà …
Que kẹo mầm tuổi thơ … Mẹ ơi … Còn có khi nào con được trông thấy mẹ ngồi gỡ tóc như vậy nữa .
Kẹo mầm ( Băng Sơn )
Kiến thức cần ghi nhớ
– Văn biểu cảm là văn bản viết ra nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con người đối với thế giới xung quanh và khêu gợi lòng đồng cảm nơi người đọc.
– Văn biểu cảm còn gọi là văn trữ tình ; gồm có những thể loại văn học như thơ trữ tình, ca dao trữ tình, tuỳ bút, …
– Tình cảm trong văn biểu cảm thường là những tình cảm đẹp, thẩm nhuần tư tưởng nhân văn ( như yêu con người, yêu vạn vật thiên nhiên, yêu Tổ quốc, ghét những thói tầm thường gian ác, … )
– Ngoài cách biểu cảm trực tiếp như tiếng kêu, lời than, văn biểu cảm còn sử dụng những giải pháp tự sự, miêu tả để khêu gợi tình cảm .
>> Tham khảo nội dung tương tự: Soạn bài Tìm hiểu chung về văn tự sự
Xem thêm:
- Bài trước: Soạn bài Từ hán việt
- Bài sau: Soạn bài Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra
Soạn bài Tìm hiểu chung về văn biểu cảm lớp 7, hướng dẫn trả lời câu hỏi soạn văn 7 bài Tìm hiểu chung về văn biểu cảm trang 73, 74 SGK Ngữ văn 7 tập 1.
Đăng bởi : trung học phổ thông Sóc Trăng
Chuyên mục : Giáo dục đào tạo
Source: https://futurelink.edu.vn
Category: Tin tổng hợp