Sách giáo khoa lớp 1 quá nhiều “sạn”!

Không chỉ gây tranh luận về chương trình giảng dạy vượt quá sức học sinh (HS), theo tìm hiểu của phóng viên Báo Người Lao Động, sách giáo khoa (SGK) Tiếng Việt lớp 1 ở một vài bộ sách mới, nhất là bộ sách Cánh Diều mắc rất nhiều sai sót khó có thể chấp nhận.

Khi gà trống… bị gọi là thú dữ

Trong bài tập đọc ” Chuột út ” trong SGK Tiếng Việt lớp 1, bộ sách Cánh Diều, đưa ví dụ : ” Mẹ bận làm bếp. Chuột út buồn, lũn cũn đi ra sân. Đến trưa, về nhà, nó ôm mẹ kể : Mẹ ạ, trên sân có một con thú dữ lắm. Mũ nó đỏ, mỏ nhọn, mắt thô lố. Nó quát rõ to. Con sợ quá. Chuột mẹ đáp : Con thú đó rất hiền. Nó chỉ muốn đùa con “. ( Theo Lép-Tôn-Xtôi ) “. Bên dưới ví dụ là phần : ” Đố em, con thú dữ chuột út gặp là con gì ? ” .Sách giáo khoa lớp 1 quá nhiều sạn! - Ảnh 1.

Nhiều câu chữ, hình ảnh trong bộ sách Cánh Diều của sách giáo khoa Tiếng Việt 1 đang bị phê phán Ảnh: NGUYÊN LÂM

Trên forum của giáo viên ( GV ) tiểu học, những GV bày tỏ không hề lý giải nổi vì sao gà trống vốn chỉ là một con vật thông thường lại hóa thành … thú dữ trong sách. Thậm chí, nếu trích dẫn theo nhà văn nổi tiếng Lép-Tôn-Xtôi thì cũng là trích dẫn sai. Bản gốc câu truyện khi được dịch ra trọn vẹn khác, người viết SGK đã làm mất hẳn ý nghĩa câu truyện, vừa làm cho lời văn thô, mất ý nghĩa vừa phản giáo dục, tạo sự liên tưởng sai cho trẻ nhỏ về sự vật, hiện tượng kỳ lạ .Cũng ở bộ sách Cánh Diều, nhiều chỗ sử dụng ngôn từ địa phương, không mang tính đại trà phổ thông, gây khó hiểu cho HS, thậm chí còn GV cũng thấy … choáng. Chẳng hạn, nhóm biên soạn thay vì viết ” nhai ” thì dùng những từ như ” nhá ” ( nhá cỏ, nhá dưa ), gà con viết thành ” gà nhiếp ” … Nhiều GV ở TP TP HCM khi tìm hiểu thêm những bộ sách cũng không thể nào hiểu được từ ” gà nhiếp “. Có vẻ nhóm biên soạn chỉ hướng đến một bộ phận HS vùng Bắc Bộ .Đáng nói hơn là bộ sách trên còn đưa những bài tập đọc thiếu tính giáo dục, thậm chí còn cổ xúy đấm đá bạo lực. Chẳng hạn, ở một bài tập đọc đưa ra ví dụ : ” Cá hết, cò tìm cua, cua nửa tin nửa ngờ, cò dỗ : Hồ kia to lắm cua sẽ mê tít. Cua để cò đưa đi, cò cắp cua đến gò đất nhỏ. Nó mổ cua. Cua bèn giơ gươm, kẹp cổ cò. Cò van xin, cua bắt cò đưa nó về hồ cũ ” .Sách giáo khoa lớp 1 quá nhiều sạn! - Ảnh 2.Một ví dụ khác : ” Cò kiếm ăn ở ven hồ. Gặp cá rô, nó ra vẻ ngay thật : Dăm hôm nữa, hồ bị tát cạn, cá tôm sẽ bị bắt hết. Đàn cá nhờ cò giúp. Cò hứa đưa đàn cá đến xóm bên. Lũ cá nghe cò. Thế là cò dần chén hết đàn cá ” .Sách giáo khoa lớp 1 quá nhiều sạn! - Ảnh 3.

Nhiều GV chỉ ra rằng viết SGK không những đòi hỏi kiến thức chuẩn, phù hợp tâm lý lứa tuổi mà còn phải đủ sự tinh tế, những bài học phải mang lại một giá trị, một ý nghĩa nào đó. SGK mà đưa những kiến thức cổ vũ bạo lực, lươn lẹo để dạy cho HS lớp 1 sẽ rất phản giáo dục”.

Vô nghĩa, nhảm nhí

Còn có khá nhiều ” hạt sạn ” ngớ ngẩn trong SGK khiến GV và cả cha mẹ ngao ngán .Chị Minh Anh – một cha mẹ tại Q. Quận Thủ Đức, TP TP HCM – nói rằng không thiếu những ví dụ tinh xảo, những câu truyện dễ hiểu, có ý nghĩa để đưa vào sách nhưng chẳng hiểu sao những nhà viết sách và những người thẩm định và đánh giá không hiểu gì về tâm ý của trẻ nhỏ lớp 1. Các em còn nhỏ, tâm hồn như tờ giấy trắng nhưng những bài học kinh nghiệm đầu đời lại được học những điều nhảm nhí, không có ý nghĩa. Nếu lấy nguyên do chỉ là tìm ví dụ để giúp những bé học vần thì đó là nguyên do khiên cưỡng, khó đồng ý. Đơn cử ở một bài tập đọc : ” Chị Thơm ra đề : Cặp của Bi có 3 quả cam. Bi đáp : Em chả đem cam ra lớp. Chị ví dụ mà … Chị tiếp nhé : Bi cho em Bốp 1 quả. Chị nhầm ạ. Em Bốp chỉ bú tí mẹ. Thì chị ví dụ mà … ” .Sách giáo khoa lớp 1 quá nhiều sạn! - Ảnh 4.Hoặc trong bài ” Hai con ngựa “, SGK viết như sau : ” Bác nông dân nọ có một con ngựa tía, một con ngựa ô. Ngựa tía biếng nhác, còn ngựa ô làm lụng khó khăn vất vả. Một đêm, ngựa tía vướng mắc : Chị làm hùng hục như vậy để làm gì ? Ngựa ô quá bất ngờ : Không làm thì ông chủ mắng. Chủ mà giục em làm, em sẽ trốn. Ngựa ô lẩm bẩm : Có lí lắm ” .Từ bao đời nay, tiếng kêu của con quạ gắn liền với hai từ : ” quạ, quạ ” nhưng trong sách, ở bài tập đọc, ” Thỏ thua rùa ” lại biến thành ” quà, quà “. Cụ thể như sau : ” Thỏ nghĩ rùa sẽ thua. Nó la cà nhá cỏ, nhá dưa, lơ mơ ngủ. Rùa tự nhủ : Ta sẽ cố. Giữa trưa, chị quạ ” quà quà ” : A, thỏ thua rùa ” .Sách giáo khoa lớp 1 quá nhiều sạn! - Ảnh 5.

Cô Hồ Minh Anh – GV tại Q. 3, TP Hồ Chí Minh – san sẻ rằng cảm xúc khi đọc SGK Tiếng Việt lớp 1 là có quá nhiều bài học kinh nghiệm mang tính ngụ ngôn, hàm ý. Thể loại ngụ ngôn thường mang tính hàn lâm, phải có sự liên tưởng và lý giải cặn kẽ. Hơn nữa, nếu đã là một câu truyện ngụ ngôn nhu yếu phải trích dẫn vừa đủ, nếu cắt xén, biến tấu thì ý nghĩa câu truyện bị đổi khác trọn vẹn, dễ phản cảm. Chưa kể độ tuổi HS lớp 1, làm thế nào những em hoàn toàn có thể đặt ngược yếu tố, hiểu ý nghĩa sâu xa của câu truyện. Ở độ tuổi những em, chỉ cần những bài tập đọc đơn thuần, bình dị, ngắn gọn, dễ hiểu .

Cần phải sửa đổi kịp thời

Theo bà Tô Thụy Diễm Quyên, chuyên gia giáo dục toàn thế giới của Microsoft, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần xây dựng ngay một hội đồng, có đại diện thay mặt của NXB để kịp thời sửa chữa thay thế, sửa chữa thay thế những nội dung, bài viết chưa tương thích, những ” hạt sạn ” trong SGK. Theo bà Quyên, SGK như là ” khuôn vàng thước ngọc ” nên phải mang tính định hình, tính giáo dục. Sách chỉ nên dùng ngữ liệu là những câu truyện đẹp, ngôn từ đẹp, khuynh hướng tốt, giáo dục lối sống, kỹ năng và kiến thức và hoàn toàn có thể lấy từ chính những câu truyện có thật trong đời sống hằng ngày để giáo dục HS .