Tài liệu hướng dẫn soạn bài Hịch tướng sĩ được biên soạn bao gồm nội dung kiến thức cơ bản về văn bản Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn và gợi ý trả lời câu hỏi bài tập trang 61 SGK Ngữ văn 8 tập 2.
Với những hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi sách giáo khoa dưới đây các em không chỉ soạn bài tốt mà còn nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm này.
Cùng tìm hiểu thêm …
Hướng dẫn soạn bài Hịch tướng sĩ chi tiết cụ thể
Sau khi học xong bài học kinh nghiệm này, những em cảm nhận được ý thức yêu nước của tác giả Trần Quốc Tuấn biểu lộ qua lòng căm thù giặc thâm thúy và ý chí quyết chiến, quyết thắng quân địch xâm lược, thấy được rực rỡ nghệ thuật và thẩm mỹ văn chính luận của bài Hịch tướng sĩ .
Đọc – hiểu
Hướng dẫn trả lời câu hỏi đọc hiểu bài Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn) trang 61 sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 2
1 – Trang 61 SGK
Bài hịch hoàn toàn có thể chia làm mấy đoạn ? Nêu ý chính của từng đoạn .
Trả lời
Bố cục của toàn văn bản Hịch tướng sĩ chia làm 4 phần :
+ Phần 1 ( từ đầu … đến nay còn lưu tiếng tốt ) : Tác giả dẫn ra những gương trung thần nghĩa sĩ, bỏ mình vì nước lưu truyền trong sử sách .
+ Phần 2 ( tiếp … ta cũng sung sướng ) : Bộc lộ sự phẫn nộ trước sự hống hách của giặc .
+ Phần 3 ( tiếp … không muốn vui tươi cùng ta có được không ) : Phân tích phải trái, đúng sai khuynh hướng hàng ngũ quân sĩ .
+ Phần 4 ( còn lại ) : Lời khuyến khích, hiệu dụ tướng lĩnh .
2 – Trang 61 SGK
Sự ngang ngược và tội ác của giặc được lột tả như thế nào ? Đoạn văn tố cáo tội ác giặc đã khơi gợi được điều gì ở tướng sĩ ?
Trả lời
Tác giả vạch ra tội ác và sự hống hách, ngang ngược của giặc :
– Bộ mặt của giặc được trình diện bằng những việc trong trong thực tiễn :
+ Đi lại nghênh ngang, sỉ mắng triều đình .
+ Bắt nạt tể phụ, đòi lụa ngọc, thu vàng bạc, vét của kho .
=> Lột tả bộ mặt ngang ngược, thói tham lam, sự gian ác của những quân giặc, đồng thời bày tỏ sự phẫn nộ, thái độ khinh bỉ cực độ của tác giả .
– Sử dụng lối nói so sánh, ẩn dụ :
+ So sánh quân giặc với thân dê chó, lưỡi cú diều .
+ Hình ảnh được đặt trong thế đối sánh tương quan để tỏ rõ sự căm thù, khinh bỉ cực độ : uốn lưỡi cú diều – sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó – bắt nạt tể phụ .
=> Tố cáo tội ác của giặc, tác giả đã khơi gợi lòng tự tôn, tự trọng dân tộc bản địa, khơi gợi lòng tướng sĩ thái độ phẫn nộ trước quân địch và nghĩa vụ và trách nhiệm với quốc gia .3 – Trang 61 SGK
Phân tích lòng yêu nước, căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn qua đoạn văn tác giả tự nói lên nỗi lòng mình .
Trả lời
Sau khi tố cáo tội ác của giặc, Trần Quốc Tuấn trực tiếp bày tỏ lòng yêu nước, căm thù giặc của mình .
– Nỗi đau nước mất nhà tan được diễn đạt thống thiết :
+ Quên ăn, mất ngủ, lòng đau như dao cắt, nước mắt đầm đìa .
– Uất hận lên tới đỉnh điểm khi tác giả thể hiện thái độ phẫn nộ, muốn tàn phá quân địch :
+ Căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân địch .
– Vị tướng nguyện một lòng lao vào vì sự nghiệp bảo vệ quốc gia :
+ Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, … ta cũng vui mắt .
=> Nổi bật hình tượng người anh hùng yêu nước, khảng khái, sẵn sàng chuẩn bị lao vào vì nước. Dốc hết những lời gan ruột để lay động quân sĩ tình yêu nước, thái độ căm thù giặc .
4 – Trang 61 SGK
Sau khi nêu mối ân tình giữa tướng soái và tướng sĩ, Trần Quốc Tuấn phê phán những hành vi sai của tướng sĩ, đồng thời chứng minh và khẳng định những hành vi đúng nên làm là có dụng ý gì ? Khi phê phán hay chứng minh và khẳng định, tác giả tập trung chuyên sâu vào yếu tố gì ? Tại sao phải như vậy ?
Trả lời
Trần Quốc Tuấn phê phán hành vi sai lầm của tướng sĩ, đồng thời khẳng định chắc chắn những hành vi đúng nên làm là có dụng ý :
+ Trần Quốc Tuấn nghiêm khắc phê phán thái độ lạnh nhạt, vô trách nhiệm của tướng sĩ khi quốc gia bị làm nhục .
+ Tập trung phê phán những nụ cười tầm thường, hành vi sai lầm : thích rượu ngon, mê gái đẹp, ưa săn bắn .
+ Thức tỉnh sự tự ý thức, nghĩa vụ và trách nhiệm, tự nhìn nhận
+ Chấn chỉnh tâm lý, hành vi của tướng sĩ cho đúng đắn :
– Khi phê phán hoặc chứng minh và khẳng định tác giả đều tập trung chuyên sâu vào yếu tố nêu cao niềm tin cẩn trọng, chăm sóc rèn luyện để thắng lợi quân địch xâm lược .
– Lời nói đanh thép như trách mắng tướng sĩ ” không biết lo “, ” không biết thẹn “, ” không biết căm tức ” .
=> Khi chỉ ra những điều sai trái nghĩa quân, tướng sĩ phạm để thức tỉnh ý thức tự tôn dân tộc bản địa, qua đó vạch ra hướng đi đúng đắn, quyết tâm hủy hoại quân địch là mục tiêu cốt yếu .
5 – Trang 61 SGK
Giọng văn là lời vị tướng soái nói với tướng sĩ dưới quyền hay là lời người cùng cảnh ngộ ? Là lời khuyên răn bày tỏ thiệt hơn hay là lời nghiêm khắc cảnh cáo ? Cách viết của tác giả có tác động ảnh hưởng tới tướng sĩ như thế nào ?
Trả lời
– Giọng văn linh động :
+ Lúc của chủ tướng nói với tướng sĩ, binh lính .
+ Lúc là người cùng cảnh ngộ ( suy cho cùng khi nước bị giặc xâm lược .
– Dùng giọng ân tình, thân thiện để khuyên răn thiệt hơn : ” những ngươi ở cùng ta … lúc vui cười ” .
– Giọng nghiêm khắc trách cứ, cảnh cáo những hành vi sai lầm đáng tiếc, thái độ lãnh đạm, tác trách của quân sĩ khi quốc gia lâm nguy .
– Thẳng thắn đưa ra những lời lẽ nóng bức để khích tướng, thức tỉnh quân sĩ : ” không biết lo “, ” không biết thẹn ” .
=> Dù Trần Quốc Tuấn có sử dụng giọng ân cần khuyên răn hay giọng nghiêm nghị trách giận thì tổng thể đều nhằm mục đích gợi lên ý thức, nghĩa vụ và trách nhiệm của tướng sĩ với nước nhà, xã tắc, lôi kéo sự đồng tâm hiệp lực .
6 – Trang 61 SGK
Hãy nêu 1 số ít rực rỡ nghệ thuật và thẩm mỹ đã tạo nên sức thuyết phục người đọc bằng cả nhận thức và tình cảm ở bài Hịch tướng sĩ .
Trả lời
Đặc sắc thẩm mỹ và nghệ thuật góp thêm phần tạo nên sức thuyết phục cho văn bản :
– Thủ pháp so sánh tương phản : Làm điển hình nổi bật hình ảnh đau thương người dân mất nước > < hình ảnh ngang ngược, hung tàn của giặc Nguyên - Mông .
- Thủ pháp trùng điệp - tăng tiến được tích hợp với thủ pháp so sánh - tương phản nhằm mục đích tạo giọng điệu hùng hồn, trùng điệp, khắc vào tâm lý người đọc .
- Lập luận ngặt nghèo, sắc bén với lời văn đanh thép .
- Sử dụng những giải pháp tu từ : so sánh, điệp từ, điệp ngữ, điệp ý …
- Linh hoạt trong cách sử dụng giọng điệu trong văn bản .
=> Nghệ thuật lập luận sắc bén, linh động phối hợp với những thủ pháp tiêu biểu vượt trội, lời lẽ khi tha thiết, khi nghiêm nghị nhằm mục đích tạo ra áng văn chính luận đanh thép, có sức thuyết phục cao .
7 * – Trang 61 SGK
Khích lệ nhiều mặt để tập trung vào một hướng, đó là cách triển khai lập luận của bài Hịch tướng sĩ. Hãy làm sáng tỏ điều này bằng một lược đồ về kết cấu của bài hịch.
Trả lời
Hịch tướng sĩ là một áng văn chính luận đặc sắc, với phong cách văn biền ngẫu có sức lay động lòng người. Với kết cấu chặt chẽ, bài hịch cho thấy sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ với tình cảm, giữa lập luận với hình ảnh, dẫn chứng giàu sức thuyết phục.
Có thể thấy được cách tiến hành lập luận của bài hịch qua lược đồ cấu trúc sau :
Soạn bài Hịch tướng sĩ phần Luyện tập
Câu 1
Phát biểu cảm nhận về lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn được bộc lộ qua bài hịch .
Trả lời
Hịch tướng sĩ là áng văn bất hủ mọi thời đại phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của vị tướng tài hết lòng vì dân tộc trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Lòng căm thù giặc thể hiện qua việc quên ăn, quên ngủ, “ruột đau như cắt” căm phẫn tội ác và sự hống hách của giặc Thanh. Nỗi đau mất nước được tác giả diễn tả thống thiết, cùng với niềm uất hận trào dâng khi tác giả bộc lộ sự căm phẫn của mình với kẻ thù. Vị tướng đã tự xác định tinh thần đấu tranh hi sinh, xả thân vì nước được khắc họa rõ nét. Những lời tâm huyết của Trần Quốc Tuấn cho thấy đây là vị tướng tài có sức lay động mạnh mẽ, truyền được lòng yêu nước nồng nàn, ý chí căm thù giặc sôi sục và một thái độ sẵn sàng hi sinh vì đất nước.
Câu 2
Chứng minh bài Hịch tướng sĩ vừa có lập luận ngặt nghèo, sắc bén vừa giàu hình tượng, cảm hứng, do đó có sức thuyết phục cao .
Trả lời
Hịch tướng sĩ có lập luận ngặt nghèo, sắc bén, giàu hình tượng cảm hứng, do đó có sức thuyết phục cao .
Để khuyến khích niềm tin yêu nước, quyết chiến thắng quân địch xâm lược được biểu lộ trải qua những lập luận .
– Khích lệ lòng căm thù ngoại xâm, nỗi nhục của kẻ mất nước .
– Khích lệ niềm tin trung quân ái quốc, ý thức ân tình thủy chung .
– Khích lệ ý chí lập công danh sự nghiệp, vì quốc gia cũng là vì chính mình .
– Khích lệ ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm, lòng tự trọng trước điều hơn lẽ thiệt .
=> Những lời tận tâm, gan ruột của vị tướng có sức lay động can đảm và mạnh mẽ, truyền cho tướng sĩ, đồng thời chứng minh và khẳng định tình yêu nước tha thiết .
Ghi nhớ :
Bài Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, thể hiện qua lòng căm thù giặc, ý chí quyết chiến, quyết thắng kẻ thù xâm lược. Đây là một áng văn chính luận xuất sắc, có sự kết hợp giữa lập luận chặt chẽ, sắc bén với lời văn thống thiết, có sức lôi cuốn mạnh mẽ.
Soạn bài Hịch tướng sĩ ngắn nhất
Soạn bài Hịch tướng sĩ ngắn gọn nhất phần Đọc – hiểu
Câu 1:
Bài hịch hoàn toàn có thể chia thành 4 đoạn :
– Đoạn 1 ( từ đầu đến ” còn lưu tiếng tốt ” ) : Nêu những gương trung thần nghĩa sĩ trong sử sách để khuyến khích ý chí lập sự nghiệp, lao vào vì nước .
– Đoạn 2 ( từ ” Huống chi ” đến ” cũng vui mừng ” ) : Tố cáo sự hống hách và tội ác của quân địch, đồng thời nói lên lòng căm thù giặc .
– Đoạn 3 ( từ ” Các ngươi ” đến ” không muốn vui tươi phỏng có được không ? ” ) : Phân tích phải trái, làm rõ đúng sai trong lối sống, trong hành vi của những tướng sĩ .
– Đoạn 4 ( đoạn còn lại ) : Nêu trách nhiệm đơn cử, cấp bách, khích lộ ý thức chiến đấu của tướng sĩ .
Câu 2
– Sự ngang ngược và tội ác của giặc :
▪ Đi lại nghênh ngang ngoài đường
▪ Sỉ mắng triều đình, bắt nạt tể phụ
▪ Đòi ngọc lụa, thu bạc vàng
⇒ Chúng chà đạp lên lòng tự tôn dân tộc bản địa, tham lam, hống hách .
– Tác giả đã sử dụng giải pháp ẩn dụ, so sánh để lột tả bộ mặt của chúng :
▪ Hình ảnh ẩn dụ chỉ quân giặc : lưỡi cú diều, thân dê chó, hổ đói, …
▪ Hình ảnh được đặt trong thế đối sánh tương quan để tỏ rõ sự căm thù, khinh bỉ cực độ : uốn lưỡi cú diều – sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó – bắt nạt tể phụ .
– Đoạn văn tố cáo tội ác của giặc đã khơi gợi lòng tự tôn dân tộc bản địa, lòng căm hận quân địch và ý chí quyết tâm đánh giặc cứu nước .
Câu 3
Lòng yêu nước, căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn qua đoạn văn tác giả tự nói lên nỗi lòng mình :
– Nỗi đau thống thiết khi tận mắt chứng kiến cảnh quốc gia bị giặc giày xéo : “ tới bữa quên ăn ”, “ nửa đêm vỗ gối ”, “ ruột đau như cắt ”, “ nước mắt đầm đìa ” .
– Lòng căm thù giặc tột độ, quyết tâm vượt mặt quân địch : xả thịt lột da, nuốt gan, uống máu quân địch .
– Sẵn sàng hi sinh nơi mặt trận để giữ yên bờ cõi : Dẫu trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui vẻ .
⇒ Tác giả sử dụng biệp pháp nói quá, so sánh để bộc lộ một cách thâm thúy lòng yêu nước và căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn .
Câu 4
– Trần Quốc Tuấn phê phán hành vi sai lầm của tướng sĩ, đồng thời khẳng định chắc chắn những hành vi đúng nên làm là có dụng ý :
▪ Thức tỉnh quân sĩ trước tình hình ba quân có thái độ lãnh đạm, chìm đắm trong những nụ cười tầm thường mà không lo nghĩ việc nước .
▪ Xốc lại niềm tin cho tướng sĩ, kiểm soát và chấn chỉnh tác phong, tâm lý để sẵn sàng chuẩn bị tốt nhất cho đại chiến .
▪ Khẳng định những hành vi đúng, vạch ra đường hướng để quân sĩ có động lực, mục tiêu phấn đấu .
– Khi phê phán hay khẳng định chắc chắn, tác giả tập trung chuyên sâu vào yếu tố nêu cao ý thức cẩn trọng, chăm sóc rèn luyện để thắng lợi quân địch xâm lược. Vì : Tình hình quốc gia đang nguy hại, mục tiêu cao nhất giờ đây là đồng lòng giết giặc, cứu nước .
Câu 5
– Giọng văn linh động :
▪ Lúc là lời của chủ tướng nói với tướng sĩ, binh lính .
▪ Lúc là người cùng cảnh ngộ ( suy cho cùng khi nước bị giặc xâm lược )
– Bài hịch vừa là lời khuyên răn bày tỏ thiệt hơn vừa là lời nghiêm khắc cảnh cáo. Khi khuyên răn, dùng lời lẽ chân tình, thiết tha. Khi nghiêm khắc, không ngại đưa ra những lời lẽ nóng bức .
– Cách viết của tác giả ảnh hưởng tác động tới tướng sĩ : Thức tỉnh sai lầm đáng tiếc của tướng sĩ, khơi dậy lòng căm thù giặc, ý chí quyết tâm đồng lòng giết giặc cứu nước .
Câu 6
– Một số rực rỡ thẩm mỹ và nghệ thuật thuyết phục người đọc bằng cả nhận thức và tình cảm :
▪ Thủ pháp so sánh tương phản .
▪ Thủ pháp trùng điệp – tăng tiến .
▪ Lập luận ngặt nghèo, sắc bén với lời văn đanh thép .
▪ Sử dụng những giải pháp tu từ : so sánh, điệp từ, điệp ngữ, điệp ý …
▪ Giọng điệu phong phú, có sức thuyết phục cao .
Soạn bài Hịch tướng sĩ ngắn gọn nhất phần Luyện tập
Câu 1
Trong bài “ Hịch tướng sĩ ” của Trần Quốc Tuấn, tác giả đã bộc lộ lòng yêu nước thâm thúy của mình. Một vị tướng soái đã “ ruột đau như cắt ”, “ nước mắt đầm đìa ” trước cảnh quốc gia bị giày xéo. Ngài sẵn sàng chuẩn bị quyết tử để bảo vệ quốc gia dẫu cho thân phơi nội cỏ, xác gói da ngựa cũng cam lòng. Trần Quốc Tuấn còn gánh trên mình nghĩa vụ và trách nhiệm chỉ huy quân sĩ. Ông chỉ ra đúng sai, chỉ ra con đường cần đi cho quân sĩ, khơi dậy lòng quyết tâm đánh giặc cứu nước của họ. Ngài không chỉ có tấm lòng yêu nước thâm thúy mà còn là vị chủ tướng có nghĩa vụ và trách nhiệm, nghĩa tình .
Câu 2
” Hịch tướng sĩ ” vừa có lập luận ngặt nghèo, sắc bén vừa giàu hình tượng, cảm hứng :
– Lập luận ngặt nghèo sắc bén
▪ Khích lệ lòng căm thù ngoại xâm, nỗi nhục của kẻ mất nước .
▪ Khích lệ ý thức trung quân ái quốc, ý thức ơn nghĩa thủy chung .
▪ Khích lệ ý chí lập sự nghiệp, vì quốc gia cũng là vì chính mình .
▪ Khích lệ ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm, lòng tự trọng trước điều hơn lẽ thiệt .
– Dẫn chứng giàu sức thuyết phục : Viện dẫn sử sách Trung Quốc từ thời xưa, đời Tống – Nguyên
– Giọng điệu khi thống thiết, khi sục sôi, khi nghiêm khắc, lúc lại ân tình…
Xem thêm các bài soạn khác:
Trên đây là nội dung tài liệu hướng dẫn soạn văn lớp 8 bài Hịch tướng sĩ nằm trong chương trình học môn Ngữ Văn lớp 8 đã được doctailieu.com biên soạn với mục đích giúp các em học sinh tham khảo. Để học tốt hơn, các em nên tự soạn bài theo những kiến thức của bản thân. Chúc các em luôn đạt kết quả cao trong học tập.
[ĐỪNG SAO CHÉP] – Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài Hịch tướng sĩ một cách tốt nhất. “Trong cách học, phải lấy tự học làm cố” – Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.
Source: https://futurelink.edu.vn
Category: Tin tổng hợp