Văn bản
1. Tác giả
– Thạch Lam (1910 – 1942)
– Sinh tại Thành Phố Hà Nội, tên thật là Nguyễn Tường Lân
– Ông có sở trường về truyện ngắn và thành công xuất sắc trong tuỳ bút
– Văn của Thạch Lam nhẹ nhàng tinh xảo, giàu chất thơ, nhân ái .
2. Tác phẩm
– Xuất xứ : “ Một thứ quà của lúa non : Cốm ” in trong tập tuỳ bút “ TP. Hà Nội Băm sáu phố phường ” ( 1943 )
– Thể loại : Tuỳ bút : Là thể văn, ghi chép về những hình ảnh và vấn đề có thực mà nhà văn quan sát được từ đó thể hiện xúc cảm, tâm lý của mình trước những hiện tượng kỳ lạ và yếu tố của đời sống .
– Đặc điểm :
+ Tuỳ bút thường thiên về biểu cảm, nên gần với thơ .
+ Bên cạnh đó nó còn có yếu tố nghị luận, suy tư, triết lí .
+ Mặc dù tuỳ bút không có diễn biến nhưng đều có cảm hứng chủ yếu .
– Phương thức diễn đạt : Kết hợp nhiều phương pháp miêu tả, biểu cảm, phản hồi trên nền biểu cảm .
Dưới đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Một thứ quà của lúa non : Cốm sgk Ngữ văn 7 tập 1. Các bạn cùng tìm hiểu thêm nhé !
Đọc – Hiểu văn bản
Giaibaisgk. com ra mắt với những bạn vừa đủ giải pháp, lời hướng dẫn, câu vấn đáp những câu hỏi có trong phần Đọc – Hiểu văn bản của Bài 14 trong sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập một cho những bạn tìm hiểu thêm. Nội dung cụ thể câu vấn đáp từng câu hỏi những bạn xem dưới đây :
1. Trả lời câu hỏi 1 trang 162 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Bài tùy bút này nói về cái gì ? Để nói về đối tượng người tiêu dùng ấy, tác giả đã sử dụng những phương pháp diễn đạt nào ( miêu tả, thuyết minh, biểu cảm, phản hồi ) ? Phương thức nào là đa phần ? Bài văn có mấy đoạn ? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì ?
Trả lời:
Bài tùy bút này nói về một thứ quà của lúa non chính là cốm. Để nói về đối tượng người dùng ấy, tác giả đã sử dụng những phương pháp diễn đạt : miêu tả, thuyết minh, biểu cảm và phản hồi trong đó phương pháp biểu cảm được sử dụng là hầu hết .
Bài văn có 3 đoạn :– Đoạn 1 : Từ đầu đến “ thuyền rồng ” : nguồn gốc của cốm .
– Đoạn 2 : Tiếp đến “ nhũn nhặn ” : giá trị của cốm .
– Đoạn 3 : Còn lại : chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm. Ý nghĩa sâu xa trong việc tận hưởng một thứ mẫu sản phẩm của vạn vật thiên nhiên, trời đất, của con người. Lời đề xuất PDF EPUB PRC AZW không tính tiền đọc trên điện thoại cảm ứng – máy tính, ứng dụng đọc file epub, prc reader, azw reader của tác giả với người mua và chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm .
2. Trả lời câu hỏi 2 trang 162 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Đọc đoạn văn từ đầu đến “ trong sáng của Trời ” và cho biết :
– Tác giả đã mở đầu bài viết về cốm bằng những hình ảnh và chi tiết cụ thể nào ?
– Những cảm xúc, ấn tượng nào PDF EPUB PRC AZW không tính tiền đọc trên điện thoại thông minh – máy tính, ứng dụng đọc file epub, prc reader, azw reader của tác giả đã tạo nên tính biểu cảm của đoạn văn ?
Trả lời:
Tác giả đã mở đầu bài viết về cốm bằng những hình ảnh : hương thơm của lá sen trên hồ. Hương thơm ấy gợi nhớ đến cốm – một thức quà thanh nhã và tinh khiết. Tiếp đến, tác giả miêu tả những những bông lúa non – nguyên vật liệu làm ra cốm. Trong những bông lúa ấy chất chứa cái chất quý trong sáng của Trời .
Những cảm xúc, ấn tượng PDF EPUB PRC AZW không lấy phí đọc trên điện thoại thông minh – máy tính, ứng dụng đọc file epub, prc reader, azw reader của tác giả đã tạo nên tính biểu cảm của đoạn văn : cảm xúc về hương thơm của lá sen, cảm xúc về cánh đồng xanh, mùi thơm mát của những bông lúa non, giọt sữa trắng phảng phất .
3. Trả lời câu hỏi 3 trang 162 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Tác giả đã nhận xét như thế nào về tục lệ dùng hồng, cốm làm đồ sêu tết của nhân dân ta ? Sự hòa hợp, tương ứng của hai thứ ấy đã được nghiên cứu và phân tích trên những phương diện nào ?
Trả lời:
– Tác giả đã nhận xét về tục lệ dùng hồng, cốm làm đồ sêu tết của nhân dân ta là nó rất tương thích. Cốm là thức dâng của trời đất, là quà Tặng của đồng quê, nó mang mùi vị vừa thanh nhã, tinh khiết vừa đậm đà của đồng nội .
– Sự hòa hợp, tương ứng của hai thứ ấy được nghiên cứu và phân tích trên những phương diện :
+ Màu sắc : màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già .
+ Hương vị : một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc .
4. Trả lời câu hỏi 4 trang 163 sgk Ngữ văn 7 tập 1
“ Cốm là thức quà riêng không liên quan gì đến nhau của quốc gia, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong mùi vị toàn bộ cái mộc mạc, giản dị và đơn giản và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam ”. Em cảm nhận như thế nào về nhận xét ấy của tác giả ?
Trả lời:
“ Cốm là thức quà riêng không liên quan gì đến nhau … An Nam ”. Em thấy, nhận xét PDF EPUB PRC AZW không lấy phí đọc trên điện thoại thông minh – máy tính, ứng dụng đọc file epub, prc reader, azw reader của tác giả rất tinh xảo và đúng chuẩn. Cốm quả thực là một món quà độc lạ, cốm được làm từ lúa, nó là một lễ phẩm mà trời đất đã ban tặng cho tất cả chúng ta. Hương cốm là hương của của lúa, một thứ hương mộc mạc, đơn giản và giản dị, thanh khiết .
5. Trả lời câu hỏi 5 trang 163 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Đoạn sau của bài văn ( từ “ Cốm không phải thức quà của người vội ” đến hết ) bàn về sự chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm. Sự tinh xảo và thái độ trân trọng PDF EPUB PRC AZW không tính tiền đọc trên điện thoại cảm ứng – máy tính, ứng dụng đọc file epub, prc reader, azw reader của tác giả so với việc chiêm ngưỡng và thưởng thức một món quà bình dị đã được biểu lộ như thế nào ?
Trả lời:
– Sự tinh xảo và thái độ trân trọng PDF EPUB PRC AZW không tính tiền đọc trên điện thoại thông minh – máy tính, ứng dụng đọc file epub, prc reader, azw reader của tác giả so với việc chiêm ngưỡng và thưởng thức một món quà bình dị :
+ Ăn cốm phải ăn chút ít, từ tốn và ngẫm nghĩ, không ăn vội thì mới cảm hết được mùi vị của nó : sự tươi mát của lá non, cái dịu dàng êm ả thanh đạm của thảo mộc, mùi thơm phức của cốm và vị ngọt của nó .
+ Mua cốm phải nhẹ nhàng nâng đỡ không phải thọc tay hay mân mê món quà thần tiên ấy .
+ Cuối cùng, cốm là một giá trị niềm tin thiêng liêng đáng được trân trọng, giữ gìn .
– Sự tinh xảo khi chiêm ngưỡng và thưởng thức món quà bình dị này bộc lộ ở chỗ : ăn cốm không thể nào ăn vội, vừa ăn thư thả, vừa ngẫm nghĩ thì mới cảm hết được hương thơm, vị ngon, sự tươi mát của lá non, cái êm ả dịu dàng thanh đạm của thảo mộc. Mua cốm là nâng đỡ, vuốt ve, kính trọng lộc trời, công sức của con người của con người. Mua cốm một cách có văn hoá thì chiêm ngưỡng và thưởng thức sẽ lịch sự và trang nhã, ngon hơn và đẹp hơn .
6. Trả lời câu hỏi 6* trang 163 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Bài văn bộc lộ nét rực rỡ của ngòi bút Thạch Lam là thiên về cảm xúc tinh xảo, nhẹ nhàng mà thâm thúy. Em hãy tìm và nghiên cứu và phân tích một số ít ví dụ đơn cử trong bài văn để chứng tỏ nhận xét đó .
Trả lời:
– Sự tinh xảo biểu lộ rõ nhất ở đoạn mua cốm và chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm :
+ “ Hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu mà vuốt ve. Phải nên kính trọng cái lộc của Trời, cái khôn khéo của người và sự cố sức tiềm tàng và nhẫn nại của thần Lúa. Sự chiêm ngưỡng và thưởng thức của những bà sẽ được nhã nhặn và xinh xắn hơn, và cái vui cũng sẽ tươi đẹp hơn nhiều ” .
+ Sự chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm là chiêm ngưỡng và thưởng thức những giá trị kết tinh ở đó, vì vậy : “ Ăn cốm phải ăn từng chút ít, … loài thảo mộc ” .
⟹ Ngòi bút Thanh Lam tỏ ra rất tỉ mỉ, chi li và cặn kẽ .
– Có thể thấy sự tinh xảo của ngòi bút Thạch Lam trải qua đoạn miêu tả và thể hiện xúc cảm khi sữa lúa hình thành tạo ra sự hạt lúa non. Từ đó mà làm ra hạt cốm. Sự tinh xảo còn bộc lộ rõ khi tác giả thể hiện cảm hứng về sự hòa giải giữa hồng và cốm, trong đoạn bàn về cách chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm. Phải là người tinh xảo lắm, am hiểu và nhạy cảm lắm mới hoàn toàn có thể biểu lộ giá trị của một thứ quà bình dị mà thanh khiết, độc lạ như vậy .
Luyện tập
1. Câu 1 trang 163 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Chọn học thuộc một đoạn văn trong bài khoảng chừng 5 – 6 dòng .
2. Trả lời câu hỏi 2 trang 163 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Sưu tầm và chép lại 1 số ít câu thơ, ca dao có nói đến cốm .
Trả lời:
Một số câu thơ, ca dao nói đến cốm :
– Hỡi cô thắt lưng bao xanh
Có về làm cốm với anh thì về
– Cốm Vòng, gạo tám Mễ Trì
Tương Bần, húng Láng có gì ngon hơn ?
– Nếu em lòng dạ đối thay
Cốm này bị mốc, hồng này long tai.
Xem thêm: Giới Thiệu – Vcafe
( Ca dao )
– Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng chớm lạnh trong lòng TP.HN
Những phố dài xao xác hơi may
( Đất nước – Nguyễn Đình Thi )
Các bài văn hay
1. Cảm nhận về tác phẩm Một thức quà của lúa non: Cốm (Thạch Lam)
Hà Nội mảnh đất văn hóa, với nhiều sản vật quý hiếm làm nên hồn cốt ngàn năm của mảnh đất này. Với Hà Nội ta có thể nhắc đến Phở, chả cá Lã Vọng,… và không thể không nhắc đến cốm làng Vòng. Đây là giá trị văn hóa truyền thống được chắt lọc qua sản vật và con người, là niềm tự hào của mỗi địa phương. Vẻ đẹp, sự tinh túy của cốm cũng như con người Hà Thành đã được phản ánh một cách đầy tinh tế qua tùy bút “Một thứ quà của lúa non: cốm” của nhà văn Thạch Lam.
Bằng vốn hiểu biết phong phú, sâu sắc, Thạch Lam đã nói về nguồn gốc của Cốm. Cảm xúc được khơi gợi từ hương sen thanh nhã trên hồ, hương lá sen như báo trước một thứ quà “thanh nhã và tinh khiết” – cốm.
Cốm được làm bằng thứ thóc nếp còn non, tức là trong vỏ xanh có “một giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị của cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa dần dần đông lại” và khi bông lúa non ấy chính là nguyên liệu làm nên những hạt cốm thơm ngon.
Cốm chính là sự kết tinh những gì thanh nhã và tinh khiết nhất của đất trời. Đoạn văn nói về nguồn gốc của cốm sử dụng ngôn từ rất là tinh xảo, giàu sức biểu cảm, thấm đượm xúc cảm trữ tình. Đọc từng câu văn của Thạch Lam ta có cảm tưởng như đang được hít hà mùi hương tinh khiết của cốm .
Cách chế biến cốm cũng thật cầu kì, khe khắt. Để làm ra những hạt cốm thơm ngon, dẻo mềm phải đợi đến “lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được người ta gặt mang về”, cùng với những bí kíp gia truyền để tạo ra cốm. Một thức ăn dân dã những tưởng được chế biến đơn giản mà hóa ra lại cầu kì, công phu đến như vậy. Và cốm chỉ ngon nhất khi làm ở làng Vòng, cốm ở đây nổi tiếng gần xa:
Kẻ Đô làm kẹo mạch nha
Làng Vòng làm cốm để mà tiến vua.
Cách thức cốm đến với mọi người cũng thật duyên dáng, lịch thiệp, gắn liền với những “cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, với cái dấu hiệu đặc biệt là cái đòn gánh hai đầu cong vút lên như chiếc thuyền rồng…”. Vẻ đẹp của con người đã tôn lên vẻ đẹp của cốm.
Bởi vậy mà phương pháp chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm cũng thật đặc biệt quan trọng. Ăn cốm phải cảm thụ bằng nhiều giác quan, phải ăn thư thả mà ngẫm nghĩ để cảm nhận được mùi thơm phức của lúa ( thính giác ), chất ngọt dịu dàng, thanh khiết của cốm ( vị giác ) và màu xanh non của cốm ( thị giác ). Cốm là thức ăn chơi không giành cho những người vội vã. Cốm vốn là thứ quà bình dị, không có gì cầu kì, ấy vậy mà bằng cái nhìn thấu đáo, tác giả có thái độ văn hóa truyền thống khi chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm .
Cốm không chỉ là một thức quà đơn thuần mà qua những dòng phản hồi của Thạch Lam ta còn thấy được những giá trị, ý nghĩa thâm thúy của cốm trong văn hóa truyền thống dân tộc bản địa .
Cốm làm quà sêu tết, làm đồ lễ trong các lễ cưới. Sự hài hòa màu sắc giữa cốm và màu đỏ của hồng còn gì đẹp đẽ và ý nghĩa hơn trong những ngày này: “màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già” “không bao giờ có hai màu lại hoài hợp hơn được nữa”.
Cốm góp thêm phần tạo ra sự nhân duyên tốt đẹp cho con người. Cốm là một món quà thiêng liêng, một điểm rất độc lạ của quê nhà, quốc gia, mang giá trị văn hóa truyền thống, ý thức của dân tộc bản địa Nước Ta .
Trong bài tùy bút Thạch Lam đã sử dụng linh động những giải pháp tu từ : nhân hóa, ẩn dụ, so sánh. Lời văn giàu chất thơ, nhẹ nhàng, êm ái mà thâm thúy, tinh xảo, nhạy cảm và trân trọng .
Bài tùy bút đã cho thấy cốm là đặc sản nổi tiếng của dân tộc bản địa, là món quà của đồng quê mà trời đất ban tặng cho con người. Qua đó ta còn thấy được tấm lòng trân trọng, đau đáu giữ gìn những nét văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử của dân tộc bản địa của Thạch Lam .
2. Em hãy phát biểu cảm nghĩ về bài văn Một thứ quà của lúa non: Cốm (Thạch Lam)
Nhà văn Thạch Lam tên thật là Nguyễn Tường Lân, sinh năm 1910 trong một mái ấm gia đình công chức khá giả. Ông là một trong những cây bút chủ chốt của Tự Lực văn đoàn vào những năm ba mươi của thế kỉ XX. Sự nghiệp văn chương đang trên đà tăng trưởng thì ông bị bệnh nặng và mất sớm vào năm 1942, khi mới ngoài ba mươi tuổi .
Thông qua đề tài về những số phận xấu số trong xã hội đương thời, nhà văn bộ lộ lòng nhân ái sâu xa trước cảnh sống cơ cực của nguười nghèo. Truyện ngắn và tùy bút của Thạch Lam mang phong thái nhẹ nhàng, trong sáng và tinh xảo. Ông đã có những góp phần đáng quý cho sự nghiệp tăng trưởng của văn xuôi Nước Ta tân tiến .
Bài Một thứ quà của lúa non: Cốm, trích trong tập tùy bút Hà Nội băm sáu phố phường, xuất bản năm 1943, viết về cảnh sắc và phong vị Hà Nội, đặc biệt là những thứ quà, những món ăn dân dã, bình dị mà đậm đà hương vị, thể hiện sự khéo léo trong bản sắc văn hóa lâu đời của người dân đất kinh kì.
Nhà văn đưa ra nhận xét tinh xảo về món cốm, một đặc sản nổi tiếng truyền kiếp của TP.HN : Cốm là thức quà riêng không liên quan gì đến nhau của quốc gia, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong mùi vị toàn bộ cái mộc mạc, giản dị và đơn giản và thanh khiết của đồng quê nội cỏ … Bằng tình cảm trân trọng, tác giả đã phát hiện ra nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc bản địa chứa đựng trong thứ quà quen thuộc ấy .
Đọc kĩ bài văn ta mới thấy được cái hay cái đẹp của nó. Bao trùm toàn bài là giọng điệu trữ tình, vốn là thế mạnh của Thạch Lam. Cảm xúc dạt dào có vẻ như tuôn chảy trong từng chữ, từng câu, khiến cho bài tùy bút giống như một bài thơ lãng mạn bay bổng .
Mở đầu, tác giả không vội trưng ra vẻ đẹp, vẻ thanh của cốm mà từ từ dẫn dắt người đọc đến với thứ quà đặc biệt quan trọng này khởi đầu từ nguồn gốc của nó :
Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên hồ, nhuần thấm cái hương thơm của lá, như báo trước mùa về của thức quà thanh nhã và tinh khiết. Các bạn có ngửi thấy khô đi qua cánh đồng xanh, mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa còn tươi, ngửi thấy cái mùi thơm mát của bông lúa non không ? Trong cái vỏ xanh kia, có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng giọt sữa dần đông lại, bông lúa càng ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch của Trời.
Ngòi bút tài hoa của Thạch Lam đã biến một câu lý giải rất là giản đơn là cốm được làm từ lúa nếp non thành cả một đoạn văn giàu tính nghệ thuật và thẩm mỹ được dệt nên bởi những hình ảnh và từ ngữ xinh xắn, trau chuốt có sức mê hoặc lạ lùng !
Chúng ta hãy thử đặt mình vào vị trí và tâm trạng của nhà văn để cùng cảm nhận tổng thể những gì có tương quan đến cốm : cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên hồ … nhuần thấm cái hương thơm của lá, như báo trước mùa về của một thức quà thanh nhã và tinh khiết. Lá sen được dùng để gói cốm, tạo cho cốm một mùi thơm đặc biệt quan trọng, khó quên. Đó là mùi thơm mát của lúa non cùng mùi vị ngàn hoa trên những cánh đồng xanh bát ngát .
Cách mở bài như vậy rất tự nhiên, sinh động và hấp dẫn. Dường như tác giả đã vận dụng tối đa những giác quan để cảm nhận nguồn gốc vạn vật thiên nhiên trong sáng, thuần khiết của cốm .
Thạch Lam không đi sâu giới thiệu cách thức làm ra cốm mà chỉ viết vắn tắt: Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về. Rồi đến một loạt cách chế biến, những cách thức làm truyền từ đời này sang đời khác, một sự bí mật trân trọng và khe khắt giữ gìn, các cô gái làng Vòng làm ra thứ cốm dẻo và thơm ấy…
Ở ngoài thành phố TP. Hà Nội, có tới mấy làng nghề làm cốm nhưng cốm làng Vòng vẫn nổi tiếng là dẻo và thơm nhất. Thời xưa, cốm Vòng được dùng để tiến vua. Hằng năm, cứ đến độ thu sang là người TP. Hà Nội lại nhớ đến cốm Vòng, lại ngóng trông những cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, với cái tín hiệu đặc biệt quan trọng là gánh hai đầu cong vút lên như chiếc thuyền rồng và dáng đi uyển chuyển, uyển chuyển .
Có lẽ tất cả sự trân trọng và tình cảm mến yêu PDF EPUB PRC AZW miễn phí đọc trên điện thoại – máy tính, ứng dụng đọc file epub, prc reader, azw reader của tác giả đối với món cốm được thể hiện tập trung nhất ở lời nhận xét trân trọng sau đây: Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiêt của đồng quê nội cỏ… Cốm vốn được làm từ hạt lúa non của giống nếp cái hoa vàng nổi tiếng. Một ngày đầu tháng tám, đi dạo ở những vùng trồng lúa, ta sẽ thấy ngạt ngào mùi lúa chín xen lẫn mùi cỏ, mùi đất của quê hương, làm cho lòng nhẹ nhõm và phơi phới.
Cốm gắn liền với phong tục tập quán của dân tộc bản địa ta – một dân tộc bản địa hầu hết sống bằng nghề trồng lúa nước. Cũng như bánh chưng, bánh giầy, cốm là mẫu sản phẩm được làm ra từ hạt lúa. Vượt lên giá trị vật chất, cốm đã trở thành một loại sản phẩm tiềm ẩn giá trị ý thức của đời sống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa Việt. Ta hoàn toàn có thể thấy rõ sự kinh ngạc thú vị của Thạch Lam khi ông viết :
Ai đã nghĩ đầu tiên dùng đến cốm để làm quà sêu tết. Không còn gì hợp hơn với sự vương vít của tơ hồng, thức quà trong sạch, trung thành như các việc lễ nghi. Hồng cốm tốt đôi… Và không bao giờ có hai màu lại hòa hợp hơn được nữa : màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu bền…
Nhà văn đã nhận ra ý nghĩa sâu xa trong việc dùng hồng và cốm làm quà tặng sêu tết. Nhà trai đem lễ vật đến nhà gái, còn gì quý hơn là hồng với cốm ? ! Cốm là thức dâng của đất trời, có mùi vị vừa thanh nhã vừa đậm đà, là sự kết tinh của nhiều giá trị ( vạn vật thiên nhiên và công sức của con người con người ). Cốm màu xanh ngọc, hồng màu đỏ thắm. Hai màu tương phản đi với nhau thật hợp tác ăn ý, tượng trưng cho sự hòa hợp âm dương, cho gái trai xứng đôi vừa lứa và cũng là hy vọng vào mối nhân duyên tốt đẹp, vững chắc .
Sự chuyển mạch của cảm xúc trong bài văn rất tự nhiên. Tác giả luận bàn từ nguồn gốc, giá trị của cốm rồi đến cách thưởng thức cốm. Bởi cốm là món quà thanh nhã nên nó không phải thức quà của người vội ; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thông thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ : trong màu xanh của cốm, cái tươi mát của lá non, và trong chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc. Thêm vào cái mùi hơi ngát của lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm một còn giữ lại cái ấm áp của những ngày ạ trên hồ. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh ra lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh ra cốm nằm ủ trong lá sen… Cũng bởi cốm là món quà trang nahx của Thần Nông đem đến cho ta từ những cánh đồng bát ngát nên nó không chấp nhận được những gì phàm tục.
Ăn cốm ta phải ăn từng chút một, vừa nhai nhỏ nehj vừa ngẫm nghĩ đến hương thơm của cốm thoang thoảng mùi lúa làm đòng, vị ngọt của cốm phiêu phiêu như khí trời trong sáng. Ta sẽ thấy ăn một miếng cốm là nuốt cả hương thơm của đồn quê vào lòng .
Quả không thừa khi tác giả đưa ra lời khuyên những người mua cốm : Hỡi các bà mua hàng ! Chớ có thọc tay hay mân mê thức quà thần tiên ấy, hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu mà vuốt ve. Phải nên kính trọng cái lộc của Trời, cái khéo léo của người, và sự cố sức tiềm tàng và nhẫn nại của thần Lúa. Sự thưởng thức của các bà sẽ được trang nhã và đẹp đẽ hơn, và cái vui cũng sẽ tươi sáng hơn nhiều lắm.
Để viết được những câu văn xinh xắn và hay như vậy, chắc như đinh Thạch Lam đã rung cảm thực sự. Bài văn chính là lời nói của lòng yêu dấu chân thành của nhà văn so với những sản vật bình dị mang đậm hồn quê nhà, quốc gia .
Bài văn trên đây xứng danh được xem như một bài thơ trữ tình xuất sắc. Từ một món ăn dân giã là cốm, tác giả đã đề cập đến nhiều điều có ý nghĩa sâu xa trong cuôc sống. Có một cái gì đó thật thân mật giữa mùi vị thanh đạm của cốm với phẩm chất thuần hậu, chất phác của những người nông dân một nắng hai sương, gắn bó với mảnh đất của tổ tiên, ông cha để lại ; đổ bao mồ hôi, công sức của con người để làm ra hạt lúa nuôi đời .
3. Cảm nhận khi đọc bài Một thứ quà của lúa non: Cốm (Thạch Lam)
Trong những năm 30 của thế kỉ XX, trên văn đàn Việt Nam Open một hiện tượng kỳ lạ mới lạ của văn học : Thạch Lam. Là thành viên của Tự sự văn đoàn nhưng khác với những người anh của mình, Thạch Lam không khai thác đề tài từ những tình yêu trai gái lãng mạn, mà hướng ngòi bút của mình vào quốc tế của những điều bình dị, mộc mạc, thân mật với đời sống con người. Là một cây bút tinh xảo, nhạy cảm, văn Thạch Lam đem đến cho người đọc những rung cảm đẹp về đời sống và con người .
Từ một cây bút sở trường về truyện ngắn, vốn đã nổi tiếng trên văn đàn bởi những truyện ngắn giàu chất thơ, Thạch Lam đặt chân lên một miền đất mới của văn chương và gặt hái được nhiều thành công xuất sắc vang dội bằng tập tuỳ bút TP.HN băm sáu phố phường .
Tập tuỳ bút TP.HN băm sáu phố phường viết về những nét hoạt động và sinh hoạt, những thứ quà bình dị, những phố phường, cửa hiệu, ở TP.HN trước năm 1945. Đây là một sáng tác có giá trị rất lớn về văn hoá, phong tục và tiềm ẩn cả tấm lòng thương mến quê nhà quốc gia, những ý niệm cần trân trọng. “ Một thứ quà của lúa non : Cốm ” là một sáng tác trong tập tuỳ bút ấy .
Cốm là một thứ quà thông thường và thông dụng trong dân dã. Nhưng đã mấy ai như Thạch Lam, lại có con mắt tinh tường và sự cảm nhận thâm thúy đến thế .
Mạch xúc cảm của bài văn mở màn từ hương thơm của lá sen, trong làn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên mặt hồ. Hương thơm ấy gợi nhắc đến mùi vị của cốm, thứ quà đặc biệt quan trọng của lúa non. Một cảm xúc thật tinh xảo. Cảm giác ấy càng tinh xảo hơn khi nhà văn mở rộng lòng mình để tiếp đón toàn bộ mùi vị nồng nàn và thanh khiết của cánh đồng lúa, của lúa non :
Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên mặt hồ, nhuần thấm cái hương thơm của lá, nhủ báo trước mùa về của một thức quà thanh nhã và tinh khiết. Các bạn có ngửi thấy khi đi qua những cánh đồng xanh, mà hạt thóc tiên phong làm trĩu thân lúa non tươi, ngửi thấy cái mùi thơm mát của lúa non không .
Trong cái vỏ xanh kín, có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất mùi vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa từ từ đông lại, bông lúa ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sáng của trời .
Một đoạn văn thật hay và thấm đượm xúc cảm trữ tình, gợi lên cho người đọc cái tình quê bâng khuâng, man mác .
Cốm là một thứ quà thanh nhã và tinh khiết. Nhưng để có thứ quà ấy, còn nhờ đến bàn tay khôn khéo của con người. Ngòi bút Thạch Lam đã khéo dẫn dắt người đọc đến chiêm ngưỡng và thưởng thức tài hoa của những người làm cốm. Nhà văn không đi sâu miêu tả công việc làm cốm, mà chỉ quan tâm rằng đó là một nghệ thuật và thẩm mỹ với một loạt cách chế biến, những phương pháp làm truyền từ đời này sang đời khác, một sự bí hiểm trân trọng và khe khắt giữ gìn. Trong cảm hứng của Thạch Lam, hình ảnh những cô gái hàng cốm làng Vòng hiện ra xiết bao thân thương, trìu mến .
Từ cái cảm nhận về hương cốm và sự hình thành hạt cốm từ những gì tinh tuý của vạn vật thiên nhiên và sự khôn khéo của con người, mạch xúc cảm của Thạch Lam chuyển sang ca tụng giá trị của Cốm :
Cốm là thức quà riêng không liên quan gì đến nhau của quốc gia, là thức dăng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong mùi vị tổng thể cái mộc mạc, đơn giản và giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam .
Một giá trị rực rỡ tiềm ẩn trong những hạt cốm bình dị, khiêm nhường mà không phải ai cũng nhận thấy. Phải yêu quê nhà quốc gia, yêu những sản vật của quê nhà quốc gia nhiều như Thạch Lam mới hoàn toàn có thể phát hiện ra cái chân giá trị ấy của cốm .
Những dòng phản hồi của Thạch Lam về giá trị của việc dùng cốm làm lễ vật sêu tết đem đến cho người đọc một cảm nhận mới mẻ và lạ mắt, giúp ta hiểu ra được cái ý nghĩa sâu xa chứa đựng trong tục lệ giản dị và đơn giản này. Một nét đẹp văn hoá cần phải giữ gìn. Chỉ tiếc cho những kẻ không có học, học đòi bắt chước người ngoài. Một sự phê phán nhẹ nhàng mà thấm thía .
Ở đoạn sau cuối của bài tuỳ bút, Thạch Lam chuyển sang bàn luận về sự chiêm ngưỡng và thưởng thức cốm. Trong tất cả chúng ta mấy ai đã nghĩ tới việc phải ăn món quà bình dị đó như thế nào ? Với Thạch Lam, ăn Cốm vốn là chiêm ngưỡng và thưởng thức những giá trị kết tinh ở đó, do đó : Ăn cốm phải ăn từng chút ít, từ tốn và ngẫm nghĩ .
Lúc bấy giờ ta mới thấy thu cả lại trong mùi vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ : trong màu xanh của cốm, cái tươi mát của lá non, và trong chất ngọt của cốm, cái dịu dàng êm ả thanh đạm của loài thảo mộc .
Chao ôi, cảm quan nghệ thuật và thẩm mỹ của Thạch Lam mới tinh nhạy làm thế nào, khiến ta không hề không ngẫm suy .
Bài tuỳ bút kết thúc bằng một lời đề xuất hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chắt chiu mà vuốt ve. Phải, nên trân trọng cái lộc của Trời, cái khéo của người và sự cố sức tiềm tàng và nhẫn nại của thần Lúa. Sự chiêm ngưỡng và thưởng thức … sẽ được nhã nhặn và xinh xắn hơn, và cái vui cũng sẽ được tươi tắn hơn nhiều lắm .
Một lời ý kiến đề nghị thật đẹp, thật thiết tha của một ân tình sâu nặng với thứ quà của lúa non .
Để miêu tả ý tưởng sáng tạo và xúc cảm, Thạch Lam rất chú ý quan tâm tới việc sử dụng những từ ngữ tinh lọc tinh xảo, những câu văn giàu nhịp điệu, những hình ảnh giàu chất thơ. Vì thế bài tuỳ bút trở thành một sáng tác nghệ thuật và thẩm mỹ khá rực rỡ, thấm đượm chất trữ tình .
Văn Thạch Lam quả là làm cho tâm hồn người ta đa dạng và phong phú và thanh sạch hơn .
Bài trước:
Bài tiếp theo:
Xem thêm :
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Một thứ quà của lúa non : Cốm sgk Ngữ văn 7 tập 1 không thiếu và ngắn gọn nhất. Chúc những bạn làm bài Ngữ văn tốt !
“ Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com “
Source: https://futurelink.edu.vn
Category: Tin tổng hợp