I – So sánh là gì
Khái niệm: So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng
Bạn đang đọc: Hướng dẫn Soạn bài So sánh sgk Ngữ văn 6 tập 2
Mục đích :
– Làm điển hình nổi bật được cảm nhận của người viết, người nói .
– Làm tăng sức gợi hình, quyến rũ cho sự diễn đạt .
1. Trả lời câu hỏi 1 trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2
Tìm những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh trong những câu sau :
a ) Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ, biết học tập là ngoan .
( Hồ Chí Minh )
b ) [ … ] trông hai bên bờ, rừng đước đựng lên cao ngất như hao dãy trường thành vô tận .
( Đoàn Giỏi )
Trả lời:
Những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh :
a) Búp trên cành.
b) Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
2. Trả lời câu hỏi 2 trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2
Trong mỗi phép so sánh trên, những sự vật, vấn đề nào được so sánh với nhau ? Vì sao hoàn toàn có thể so sánh như vậy ? So sánh những sự vật, vấn đề với nhau như vậy để làm gì ?
Trả lời:
Câu a) Trẻ em được so sánh với búp trên cành.
Câu b) Rừng đước được so sánh với hai dãy trường thành vô tận.
Chúng hoàn toàn có thể so sánh với nhau bởi giữa hai sự vật có nét tương đương nào đó. Mục đích là tạo sức gợi hình, quyến rũ cho hình ảnh được so sánh .
3. Trả lời câu hỏi 3 trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2
Sự so sánh trong những câu trên có gì khác với sự so sánh trong câu sau :
Con mèo vằn vào tranh to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến .
Trả lời:
Sự so sánh trong câu Con mèo vằn vào tranh to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến khác với sự so sánh trong những câu trên ờ chỗ nó là so sánh lý luận, thiên về công dụng nhận thức hơn biểu cảm .
– Hình thức : cả mèo và hổ đều có lông vằn .
– Tính chất : mèo hiền, hổ dữ .
II – Cấu tạo của phép so sánh
Mô hình cấu trúc không thiếu của một phép so sánh gồm :
– Vế A : Nêu tên sự vật, vấn đề được so sánh .
– Vế B : Nêu tên sự vật, vấn đề dùng để so sánh ở vế A .
– Từ ngữ chỉ phương diện so sánh .
– Từ so sánh .
Trong trong thực tiễn, quy mô cấu trúc trên hoàn toàn có thể đổi khác không ít .
– Trong so sánh, phương diện so sánh và từ so sánh hoàn toàn có thể được lượt bớt .
– Vế B hoàn toàn có thể hòn đảo lên trước vế A cùng với từ so sánh .
Các kiểu so sánh thường gặp :
– So sánh đồng loại :
+ So sánh người với người .
+ So sánh vật với vật .
– So sánh khác loại :
+ So sánh Người với vật .
+ So sánh cái đơn cử với cái trừu tượng .
1. Trả lời câu hỏi 1 trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2
Điền những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh trong những câu đã dẫn ở phần I vào quy mô phép so sánh theo mẫu dưới đây :
Trả lời:
| Vế A (sự vật được so sánh) |
Phương diện so sánh | Từ so sánh | Vế B (sự vật dùng để so sánh) |
| trẻ em | nhỏ, non trẻ | như | búp trên cành |
| rừng đước | cao ngất | như | hai dãy trường thành |
| con mèo vằn | to | hơn cả | con hổ |
2. Trả lời câu hỏi 2 trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2
Nêu thêm những từ so sánh mà em biết .
Trả lời:
– Từ hô ứng : bao nhiêu …. bấy nhiêu .
– Từ : là, tựa như, bằng, hơn, kém, ngang, chẳng bằng, …
3. Trả lời câu hỏi 3 trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2
Cấu tạo của phép so sánh dưới đây có gì đặc biệt quan trọng ?
a ) Trường Sơn : chí lớn ông cha
Cửu Long lòng mẹ bát ngát sóng trào
( Lê Anh Xuân )
b ) Như tre mọc thẳng con người không chịu quật cường .
( Thép Mới )
Trả lời:
Các phép so sánh có điểm đặc biệt quan trọng sau :
a) Vắng mặt từ ngữ chỉ phương diện so sánh, từ so sánh. Dùng dấu hai chấm thay cho từ so sánh.
b) Đảo vị trí của hai vế so sánh.
III – Luyện tập
1. Trả lời câu hỏi 1 trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2
Với mỗi mẫu so sánh gợi ý dưới đây, hãy tìm thêm một ví dụ :
a) So sánh đồng loại
– So sánh người với người :
Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo
Khi đến trường, cô giáo như mẹ hiền .
( Lời bài hát )
– So sánh vật với vật :
Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ [ … ] ( Vũ Tú Nam )
b ) So sánh khác loại
– So sánh vật với người :
Ngôi nhà như trẻ nhỏ
Lớn lên với trời xanh .
( Đồng Xuân Lan )
Bà như quả đã chín rồi
Càng thêm tuổi tác, càng tươi lòng vàng .
( Võ Thanh An )
– So sánh cái đơn cử với cái trừu tượng :
Trường Sơn : chí lớn ông cha
Cửu Long : lòng mẹ bát ngát sóng trào .
( Lê Anh Xuân )
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra .
( Ca dao )
Trả lời:
a) So sánh đồng loại:
– So sánh người với người :
Thầy thuốc như mẹ hiền .
– So sánh vật với vật :
Sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện rác rưởi .
Những đống gỗ cao như núi chất dựa bờ ( Đoàn Giỏi ) .
b) So sánh khác loại:
– So sánh vật với người :
Trẻ em như búp trên cành ,
Biết ăn ngủ, biết học tập là ngoan .
( Bác Hồ )
Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng .
– So sánh cái đơn cử với cái trìu tượng :
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra .
( Ca dao )
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng .
2. Trả lời câu hỏi 2 trang 26 sgk Ngữ văn 6 tập 2
Dựa vào những thành ngữ đã biết, hãy viết tiếp vế B vào những chỗ trống sau đây để tạo thành phép so sánh :
– khoẻ như …
– đen như …
– trắng như …
– cao như …
Trả lời:
– khoẻ như voi, khoẻ như trâu, khoẻ như Trương Phi …
– đen như cột nhà cháy, đen như củ súng, đen như củ tam thất …
– trắng như bông, trắng như cước, trắng như ngà …
– cao như cây sào, cao như núi …
3. Trả lời câu hỏi 3 trang 26 sgk Ngữ văn 6 tập 2
Hãy tìm những câu văn có sử dụng phép so sánh trong những bài Bài học đường đời tiên phong và Sông nước Cà Mau .
Trả lời:
Những câu văn có sử dụng phép so sánh trong Bài học đường đời tiên phong :
| Vế A (cái được so sánh) |
Phương diện so sánh | Từ so sánh | Vế B (cái dùng để so sánh – cái so sánh) |
| những ngọn cỏ | gẫy rạp | y như | có nhát dao vừa lia qua |
| hai cái răng đen nhánh | lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp | như | hai lưỡi liềm máy làm việc |
| cái chàng Dế Choắt | người gầy gò và dài lêu nghêu | như | một gã nghiện thuốc phiện |
| cánh | chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn | như | người cởi trần mặc áo gi-lê |
| chị | trợn tròn mắt, giương cánh lên | như | sắp đánh nhau |
| mỏ Cốc | như | cái dùi sắt |
Những câu văn có sử dụng phép so sánh trong Sông nước Cà Mau :
| Vế A (cái được so sánh) |
Phương diện so sánh | Từ so sánh | Vế B (cái dùng để so sánh – cái so sánh) |
| sông ngòi, kênh rạch | càng bủa giăng chi chít | như | mạng nhện |
| bọ mắt | đen | như | hạt vừng |
| chúng | cứ bay theo thuyền từng bầy | như | những đám mây nhỏ |
| cá nước | bơi hàng đàn đen trũi nhô lên ngụp xuống | như | người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng |
| rừng đước | dựng lên cao ngất | như | hai dãy trường thành vô tận |
| những ngôi nhà bè | ban đêm ánh đèn măng-sông chiếu rực trên mặt nước | như | những khu phố nổi |
4. Câu 4 trang 27 sgk Ngữ văn 6 tập 2
Chính tả ( nghe – viết ) : Sông nước Cà Mau ( từ Dòng sông Năm Căn bát ngát đến khói sóng ban mai ) .
Áp dụng
Viết đoạn văn tả cảnh ngày hè có sử dụng phép so sánh và đưa vào mô hình cấu tạo của phép so sánh
Trả lời:
Quê em vào những ngày hè thật là sinh động .
Mới sáng sớm tinh mơ, khi ông mặt trời còn chưa kịp mở mắt, bà con trong thôn đã thức dậy đổ ra đồng gặt hái. Tiếng cười nói léo nhéo, tiếng gọi nhau í ới, tiếng xe bò kéo cậm cạch, tiếng giục trâu đi cày rậm rịch làm rộn ràng cả xóm làng .
Mặt trời lên, màn sương tan dần. Ánh nắng ban mai chiếu rọi khắp không gian, tràn ngập cả đường làng, trải rộng trên khắp các cánh đồng. Những giọt sương đêm còn sót lại trên vạt cỏ ven đường lấp lánh như những hạt ngọc. Đâu đó, trong các lùm cây, tiếng chim ríu ran đón chào ngày mới như nâng nhẹ bước chân chúng em đến trường. Trên nền trời xanh thẳm, mấy sợi mây trắng mỏng manh in bóng xuống mặt nước, vắt ngang qua con mương nhỏ uốn lượn. Xa xa, dưới các thửa ruộng lúa chín, những chiếc nón trắng nhấp nhô như đàn cò đang lặn ngụp trên biển lúa vàng tươi. Dọc theo con đường đất đỏ quen thuộc này, trên khắp cánh đồng làng, khí thế ngày mùa mỗi lúc một tấp nập, đông vui. Mùi hương lúa mới thơm nồng cũng đã lan toả phảng phất trong gió thu nhè nhẹ.
Khi nắng ngày một nóng bức, người làm ở đồng cũng thưa thớt dần. Đường làng lũ lượt người và xe qua lại. Nào người gánh lúa kĩu kịt trên vai, nào người vác cày dong trâu thư thả, nào những chiếc xe bò chất đầy lúa quay quồng trở về nhà. Mấy cụ già thì lại tranh thủ quét nhặt những hạt thóc rơi vãi trên đường. Người nào người nấy ớt đẫm mồi hôi vì thấm mệt nhưng chuyện trò vẫn còn rôm rả. Ai cũng đều mừng vui vì lúa năm nay được mùa, hứa hẹn một đời sống no ấm hơn .
Những ngày mùa ở quê em thật bận rộn, quay quồng. Em tự nhủ phải chịu khó học tập để sau này giúp người nông dân bớt đi nỗi khó khăn vất vả, cực nhọc và góp phần kiến thiết xây dựng quê nhà thêm giàu đẹp .
Đưa vào mô hình cấu tạo:
| Vế A (cái được so sánh) |
Phương diện so sánh | Từ so sánh | Vế B (cái dùng để so sánh – cái so sánh) |
| những giọt sương đêm còn sót lại trên vạt cỏ ven đường | lấp lánh | như | những hạt ngọc |
| tiếng chim | ríu ran đón chào ngày mới | như | nâng nhẹ bước chân chúng em đến trường |
| những chiếc nón trắng | nhấp nhô | như | đàn cò đang lặn ngụp trên biển lúa vàng tươi |
Bài trước:
Bài tiếp theo:
Xem thêm:
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài So sánh sgk Ngữ văn 6 tập 2 không thiếu và ngắn gọn nhất. Chúc những bạn làm bài Ngữ văn tốt !
“ Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com “
Source: https://futurelink.edu.vn
Category: Tin tổng hợp