Soạn bài Trong lòng mẹ (Cánh Diều) | Ngữ Văn 6

Soạn bài Trong lòng mẹ trang 51 Ngữ Văn 6 tập 1 sách Cánh Diều với hướng dẫn vấn đáp câu hỏi trong bài và tổng hợp phần kiến thức và kỹ năng cuối bài để những em tìm hiểu thêm .Chủ đề : Soạn văn 6 sách Cánh DiềuHướng dẫn soạn văn 6 bài Trong lòng mẹ trang 51 Ngữ Văn 6 tập 1 sách Cánh Diều được biên soạn theo chương trình thay đổi của Bộ giáo dục hi vong sẽ giúp những em nắm bài tốt hơn khi tới lớp .

Soạn bài Trong lòng mẹ sách Cánh Diều

Gợi ý cụ thể vấn đáp thắc mắc trong nội dung 3 phần của bài học kinh nghiệm :

1. Chuẩn bị – Soạn bài Trong lòng mẹ (Cánh Diều)

– Xem lại phần kỹ năng và kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này- Khi đọc hồi kí những em cần quan tâm :+ Tác giả viết về ai, về sự việc gì ? Viết như vậy nhằm mục đích mục tiêu gì ?+ Những yếu tố nào của văn bản cho biết tính xác nhận của điều được kể ?+ Cảm xúc thái độ của người kể chuyện so với vấn đề và những nhân vật trong đó như thế nào ?- Đọc trước đoạn trích Trong lòng mẹ khám phá thêm thông tin về tác giả Nguyên Hồng và hồi kí những ngày thơ ấu .- Đây là nội dung cần biết để hiểu đoạn trích : Hôn nhân của cha mẹ Nguyên Hồng là cuộc hôn nhân gia đình không có tình yêu. Bất chấp mọi thành kiến gian ác của xã hội và của những người trong mái ấm gia đình về mẹ, cậu bé Hồng sớm hiểu và cảm thông với nỗi đau khổ của người mẹ, hai mẹ con luôn giữ tình mẫu tử thâm thúy .Gợi ý vấn đáp câu hỏi trang 51 SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều- Tác giả viết về cậu bé Hồng về cuộc đối thoại giữa Hồng và bà cô và tích tắc em gặp lại mẹ+ Nhằm mục tiêu : thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng, những rung động mãnh liệt của một tâm hồn trẻ thơ nhạy cảm và vạch trần hiện thức xã hội phong kiến cổ hủ với những thói nhỏ nhen gian ác của đám thị dân tiểu tư sản .- Việc lựa chọn ngôi kể thứ nhất chứ không phải thứ ba khiến cho câu truyện xác nhận hơn do góc nhìn đặt ở những tâm lý tình cảm của nhân vật chính- Cảm xúc của những nhân vật trong truyện :+ Hồng với bà cô : ghét cay ghét đắng những lời nói xúc xỉa của bà cô khi nói xấu mẹ+ Bà cô với Hồng : luôn tìm cách hạ nhục người mẹ tốt đẹp trong lòng Hồng+ Hồng dành cho mẹ : tình cảm yêu thương, nhớ thương, tôn trọng mẹ mặc cho bà cô có nói xấu như thế nào chăng nữa+ Bà cô với mẹ Hồng : ghét, luôn tìm cách hạ nhục nói xấu

2. Đọc hiểu – Soạn bài Trong lòng mẹ (Cánh Diều)

*Câu hỏi giữa bài

Câu 1 trang 52, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều

Câu hỏi : Phần 1 cho biết thực trạng của nhân vật “ tôi ” như thế nào ?Gợi ý vấn đáp :Hồng là hiệu quả của một cuộc hôn nhân gia đình không niềm hạnh phúc. Cha mất sớm. Người mẹ vì cùng túng quá phải tha hương cầu thực. Chú phải sống xa mẹ, sống cùng họ hàng ở bên nội. Nhưng cậu lại không hề được yêu thương. Cậu phải sống trong sự hờ hững và cay nghiệt của những người được gọi là thân thích .

Câu 2 trang 52, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều. 

Câu hỏi : Phản ứng của nhân vật : ” tôi ” trước lời kể của người cô như thế nào ?Gợi ý vấn đáp :- Toan muốn vấn đáp là có khi bà cô hỏi : ” Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mợ mày không ? ” nhưng chợt ngân ra ngay ý nghĩa cay độc trong lời nói của bà cô lặng lẽ cúi đầu không đáp- Cười đáp lại người cô là không muốn vào vì cuối năm kiểu gì mẹ cũng về .

Câu 3 trang 53, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi : Phần 3 kể về việc gì ? Đây có phải là nội dung chính của văn bản không ? Có tương quan gì đến nhan đề văn bản ?Gợi ý vấn đáp :- Phần 3 kể về cuộc gặp mặt của mẹ con Hồng sau bao ngày xa cách. Đây là nội dung chính của văn bản và có tương quan đến nhan đề : ” Trong lòng mẹ ”

Câu 4 trang 53, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều. 

Câu hỏi : Tìm những từ ngữ tả hành vi và xúc cảm của nhân vật tôi khi gặp lại mẹ ?Gợi ý vấn đáp :Các từ ngữ tả hành vi và xúc cảm của nhân vật tôi khi gặp lại mẹ :- ” Chợt thoáng thấy một bóng người ngồi trên xe kéo giống giống mẹ ”, ” tôi liền đuổi theo gọi hoảng sợ : ” Mợ ơi ! Mợ ơi ! Mợ ơi !- Sợ rằng chỉ là nhầm lẫn : ” Và cái lầm đó không những làm tôi thẹn … .. sa mạc ”- ” Tôi đuổi kịp ”, ” thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tôi ríu cả chân lại ”- ” Oà lên khóc rồi cứ thể nức nở ”- ” tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp, ,, , sung túc ”- ” đùi áp đùi mẹ tôi ”, ” đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi ”, ngửi hương quần áo thơm tho lạ lùng .

Câu 5 trang 53, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều. 

Câu hỏi : Người mẹ hiện lên trong cái nhìn của : ” tôi ” như thế nào ?Gợi ý vấn đáp :- Không còm cõi xơ xác quá như lời cô tôi nhắc lại lời người họ nôi của tôi nói ”- ” khuôn mặt mẹ tôi vẫn tươi tắn với đôi mắt trong và nước da mịn màng làm điển hình nổi bật màu hông của hai gò má ”- Quần áo thơm tho, khuôn miệng xinh xắn nhai trầu

Câu 6 trang 54, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi : Tranh minh họa gợi cho em tâm lý gì về tình mẫu tử ?

Gợi ý vấn đáp :Từ hình ảnh minh họa ta nhận thấy tình cảm mẫu tử thật thiêng liêng không gì hoàn toàn có thể sánh được. Tình yêu thương con của những người mẹ là to lớn bát ngát vô cùng. Yêu thương con, mẹ hoàn toàn có thể làm toàn bộ vì con, quyết tử để dành những điều tốt nhất cho con. Và đáp lại là tình yêu dấu của con dành cho mẹ mãi mãi không đổi dời

Câu 7 trang 54, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều. 

Câu hỏi : Tình mẫu tử bộc lộ như thế nào qua hành vi, cảm hứng của ” tôi ” ?Gợi ý vấn đáp :Qua hành vi và xúc cảm của nhân vật tôi ta nhận ra được tình mẫu tử thiêng liêng, tình yêu dành cho mẹ vẫn dạt dào, mãnh liệt. Chính tình yêu thương mẹ khiến cậu có những tâm lý can đảm và mạnh mẽ, dứt khoát, muốn hết lòng bảo vệ mẹ. Tình thương mẹ của bé Hồng như viên kim cương lấp lánh lung linh trong tác phẩm và trong lòng người đọc .

Câu 8 trang 54, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều. 

Câu hỏi : Vì sao ” câu nói ấy bị chìm ngay đi ” ?Gợi ý vấn đáp :- ” câu nói ấy bị chìm ngay đi ” là do lúc này Hồng đã được gặp mẹ, được ở trong lòng mẹ, được cảm nhận hơi ấm của mẹ, chính cho nên vì thế lúc này đây những câu nói gian ác ấy chìm ngay đi, em chẳng để tâm tới nó nữa .

*Câu hỏi cuối bài Trong lòng mẹ SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều

Câu 1 trang 54, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều. 

Câu hỏi : Sự việc chính mà tác giả kể lại ở đoạn trích Trong lòng mẹ là gì ? Sự việc ấy được tập trung chuyên sâu bộc lộ ở phần nào của văn bản ?Gợi ý vấn đáp :+ Cuộc đối thoại cay nghiệt giữa Hồng và bà cô về mẹ ( phần 2 )+ Giây phút thiêng liêng khi Hồng gặp lại mẹ phần 3

Câu 2 trang 54, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều. 

Câu hỏi : Hình ảnh người mẹ qua lời kể của người cô và trong tâm lý, tình cảm của nhân vật “ tôi ” có gì khác nhau ?Gợi ý vấn đáp :- Điểm khác nhau giữa hình ảnh người mẹ qua lời kể của người cô và trong tâm lý, tình cảm của nhân vật tôi :+ Qua lời kể của bà cô : mẹ Hồng là nột người đàn bà góa chồng, nợ nần cùng túng, bỏ con bỏ cái đi tha phương cầu thực, đi bán bóng đèn, vàng hương ở chợ, không hỏi han con cháu hay gửi lấy một đồng quà+ Trong tâm lý Hồng : Mẹ Hồng là một người đáng thương phải chịu đựng mọi dèm pha, dè bỉu, xã hội khinh khi, miệt thị, chồng mất, nhà chồng coi kinh, nợ nần chồng chất phải bỏ đi tha phương cầu thực để lại đứa con thơ cho đằng nội nuôi lớn .

Câu 3 trang 54, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều. 

Câu hỏi : Dẫn ra một số ít câu văn bộc lộ xúc cảm của nhân vật “ tôi ” khi gặp lại mẹ. Từ đó, hãy nêu nhận xét về nhân vật này .Gợi ý vấn đáp :- Một số câu văn :

  • “Chiều hôm đó, tan buổi học trường xa, tôi chợt thoáng thấy…. Mợ ơi! Mợ ơi!…”
  • “Nếu người quay lại ấy là người khác…. sa mạc”

– Nhận xét :Hình ảnh nhân vật chú bé Hồng khiến người đọc xúc động với tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý. Khi “ thoáng thấy một bóng người ngồi trên xe kéo ”, chú bé đã vội vã chạy đuổi theo từ đây ta thấy được tâm trạng bồn chồn, niềm khát khao mong được gặp mẹ của Hồng. Tâm trạng đơn độc khi thiếu vắng mẹ và mong ước cháy bỏng được gặp lại mẹ của Hồng được thể hiện rõ qua những tâm lý, những giả thiết ngây thơ, trong sáng mà tiềm ẩn nhiều nỗi đau .

Câu 4 trang 54, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi : Chỉ ra 1 số ít bộc lộ của đặc thù thể loại hồi kí trong đoạn trích .Gợi ý vấn đáp :Trong lòng mẹ thuộc hồi kí là một thể của kí dùng để ghi chép lại những vấn đề, những quan sát, nhận xét và tâm trạng có thực mà tác giả đã trải qua bởi văn bản là dòng tâm lý, tâm trạng của nhân vật bé Hồng kể lại cuộc trò chuyện với bà cô và những tâm lý của cậu bé trong khoảng thời gian ngắn gặp lại mẹ

Câu 5 trang 54, SGK Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều.

Câu hỏi : Viết khoảng chừng 4 – 5 dòng nêu lên tình cảm và tâm lý của em sau khi đọc đoạn trích Trong lòng mẹ của nhà văn Nguyên Hồng .Gợi ý vấn đáp :Trích đoạn ngắn Trong lòng mẹ, với ngôn từ giản dị và đơn giản, hình ảnh so sánh rực rỡ, giọng văn trữ tình tình cảm, là một dẫn chứng nổi bật cho tình mẫu tử bất diệt. Nguyên Hồng đã mở ra trước mắt tất cả chúng ta một quốc tế tâm hồn nhiều mẫu mã. Thế giới ấy luôn làm tất cả chúng ta quá bất ngờ vì ánh sáng nhân đạo lấp lánh lung linh của tình người. Trong lòng mẹ chính là lời khẳng định chắc chắn chân thành đầy cảm động về sự bất diệt của tình mẫu tử ! Tình cảm thiêng liêng, cao quý ấy lay động đến hàng triệu trái tim và như một lời nhắc nhở đến mỗi người con phải luôn biết yêu thương và kính trọng cha mẹ .Tham khảo thêm :

KIẾN THỨC NGỮ VĂN

1. Kí

Kí là một thể loại văn xuôi thường ghi lại vấn đề và con người một cách xác nhận. Hồi kí là một thể của kí dùng để ghi chép lại những vấn đề, những quan sát, nhận xét và tâm trạng có thực mà tác giả đã trải qua. Du kí là một thể của kí dùng để ghi lại những điều đã tận mắt chứng kiến trong một chuyến đi diễn ra chưa lâu của bản thân tới một miền đất khác .Tính chất xác nhận của vấn đề mà kí ghi chép được biểu lộ qua một hoặc nhiều yếu tố đơn cử như thời hạn ( ngày, tháng, năm, … ) ; khu vực diễn ra vấn đề ; sự xuất hiện của người khác như người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình, bè bạn cùng tham gia vào một vấn đề. Người kể trong kí thường kể theo ngồi thứ nhất .

2. Người kể ngôi thứ nhất và người kể ngôi thứ ba

– Người kể ngôi thứ nhất trong truyện hoặc kí thường xưng “ tôi ”, trực tiếp kể lại những gì đã tận mắt chứng kiến, trải qua ; trực tiếp bộc lộ tâm lý, xúc cảm, tình cảm của mình, … Ví dụ :” Tôi đã bỏ cái khăn tang bằng vải màn ở trên đầu đi rồi. Không phải đoạn tang thầy tỏi mà vì tôi mới mua được cái mũ trắng và quấn băng đen. ”( Trong lòng mẹ – Nguyên Hồng )Người kể ngôi thứ ba là người ngoài cuộc, không tham gia câu truyện, nhưng biết hết mọi việc, vì thế hoàn toàn có thể kể lại một cách tự do, linh động hàng loạt những gì đã diễn ra. Ví dụ : ” Vua nâng gươm hướng về phía Rùa Vàng. Nhanh như cắt, rùa há miệng đớp lấy thanh gươm và lặn xuống nước ” ( Sự tích Hồ Hoàn Kiếm )

3. Từ đa nghĩa, từ đồng âm, từ mượn

– Từ đa nghĩa là từ có hai nghĩa trở lên. Ví dụ : từ ăn có hơn 1 o nghĩa ( ăn cơm, ăn tết, tàu ăn than, … )

– Từ đồng âm là những từ có cách phát âm và viết chữ giống nhau nhưng có nghĩa nhau.  Ví dụ: ngọt như đường, đường tới trường

– Từ mượn là những từ mượn tiếng quốc tế để biểu lộ những sự vật hiện tượng kỳ lạ đặc thù mà tiếng việt chưa có thích hợp để bộc lộ. Ví dụ : mit tinh, ti vi. áp phích, khăn mùi soa, …~ / ~Với hàng loạt tài liệu hướng dẫn soạn bài Trong lòng mẹ trang 51 Ngữ Văn 6 tập 1 sách Cánh diều, hy vọng những em sẽ chuẩn bị sẵn sàng bài học kinh nghiệm tốt nhất trước khi tới lớp. Chúc những em học tốt !