Tréo ngoe những chuyện lạ thành ‘thường ngày ở huyện’ ở VN – BBC News Tiếng Việt

Tréo ngoe những chuyện lạ thành ‘thường ngày ở huyện’ ở VN

  • Nguyễn Trung Dân
  • Gửi cho BBC News Tiếng Việt từ Sài Gòn

26 tháng 1 2022SAEED KHAN/Getty ImagesNguồn hình ảnh, SAEED KHAN / Getty Images

Việt Nam có quá nhiều chuyện lạ. Lạ, thường đi với hiếm và quí. Ở Việt Nam, lạ thường đi với tiêu cực, xấu nhưng lại là chuyện phổ biến đến quen thuộc.

Nhiều chuyện quá giật mình, ai thốt lên ” Lạ thật ! “. Bình tĩnh lại, đành an ủi nhau ” Việt Nam mà, không lạ không phải Việt Nam “. Nghe mà xót xa, nóng mũi .

Chữ nghĩa rối rắm

Sáng sớm 02/12, có bạn sinh viên chuyển đường link qua Zalo cho tôi : ” Kinh tế thành phố tăng trưởng âm 6,78 % ” kèm mấy dấu ? ? ? .Lướt nhanh qua, tôi rất quá bất ngờ. Quái, dịch bệnh cỡ đó mà vẫn tăng trường, cứ như kỳ tích. Đọc kỹ, giật mình, á khẩu với cụm từ ” Tăng trưởng âm “. Đã tăng trưởng mà còn âm là sao ? Nếu có tăng trưởng âm thì phải có tăng trưởng dương, tăng trưởng 0 ( không tăng, không giảm ) .Cứ tưởng, nhà báo tùy tiện dùng từ sai ngữ pháp. Lên mạng, thấy những báo đồng khởi viết bài chung tiêu đề như trên, theo thông tin chính thống từ hội nghị Thành Ủy lan rộng ra lần thứ 10 vào ngày 01/12/2021. Tôi không biết vấn đáp thế nào, đành nhắn lại bằng mấy dấu ! ! !Cùng ngày 01/12, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Quảng Nam phát hành quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan hành chính, đơn vị chức năng sự nghiệp công lập. ” Khi đi làm, phục trang ngăn nắp, lịch sự và trang nhã, tương thích đặc thù việc làm, đặc trưng ngành và thuần phong, mỹ tục dân tôc. Khuyến khích mặc phục trang dân tộc bản địa vào những dịp nghỉ lễ, tết hoặc những dịp đặc biệt quan trọng của cơ quan .Tôn trọng, lắng nghe, tận tình hướng dẫn về quy trịnh giải quyết và xử lý việc làm, lý giải rõ ràng những vướng mắc của công dân. Thực hiện ” 4 xin, 4 luôn ” là xin chào, xin lỗi, xin cảm ơn, xin phép ; luôn mỉm cười, luôn nhẹ nhàng, luôn lắng nghe, luôn trợ giúp. Nghiêm cấm thái độ hoặc hành vi quan liêu, cửa quyền, hách dịch, nhũng nhiễu, hạch sách người dân, gây căng thẳng mệt mỏi, bức xúc, doạ nạt người dân ; lãnh đạm, vô cảm, thiếu nghĩa vụ và trách nhiệm trước những khó khăn vất vả, vướng mắc của tổ chức triển khai và công dân …Đọc xong những thông tin trên là lùng bùng lỗ tai, ngẩn người suy ngẫm .NHAC NGUYEN/Getty ImagesNguồn hình ảnh, NHAC NGUYEN / Getty ImagesVậy trước ngày 01/12 không hề có quy tắc ứng xử trong những cơ quan đơn vị chức năng nhà nước ? Trang phục dân tộc bản địa Việt là phục trang gì ? Không có ” dân tộc bản địa Kinh “, chỉ có người Kinh, bên cạnh người Thượng trong khẩu ngữ. Phải viết đúng chuẩn là ” tộc người Việt ” trong hội đồng ” dân tộc bản địa Việt Nam ” .” Xin lỗi “, đương nhiên. Có lỗi dù nhỏ cũng cần xin bỏ lỡ, tha thứ ; nhưng ” chào “, ” cám ơn ” ai đó, thì khỏi cần xin .” Xin phép ” không biết là phép gì. Hay là ” xin phép xin cám ơn ” ?Bạn tôi, người Pháp, giỏi tiếng Việt hơn người Việt bảo ” Ở Việt Nam cái gì và thứ gì cũng phải xin, dù đó là quyền của minh ” .” Xin – Cho ” thành từ đặc trưng trong mọi hành xử. ; bộc lộ sự bất bình đẳng, hạ thấp chủ thể ” xin “, trao độc quyền chủ thể ” cho “. Cái gì cũng phải có ” Đơn Xin “. Nghỉ phép theo luật định, chỉ cần thông tin. Nơi thực tập hoặc thao tác, sao không ” Tìm ” mà phải ” Xin ” ? …” Luôn mỉm cười, luôn nhẹ nhàng, luôn lắng nghe, luôn trợ giúp ” trong cơ quan, phải đúng lúc. Suốt ngày mỉm cười, thiên hạ tưởng mình có yếu tố, mới ở Biên Hòa về. Người dân tới làm thủ tục báo tử, cũng mỉm cười ? Luôn ” nhẹ nhàng ” là nhẹ nhàng gì ?. Câu này không có ý nghĩa vì không có động từ. ” Luôn giúp sức “, có nhiều thứ không giúp được và không cần giúp. Chỉ giúp khi có nhu yếu và trong năng lực, chức trách. Mấy nội dung ” Nghiêm cấm ” là thừa .Buồn nhất là nội dung Khuyến khích CBCCVC giữ chức vụ quản trị dữ thế chủ động xin thôi chức khi thấy bản thân còn hạn chế năng lượng và uy tín thấp. Sao chỉ ” khuyến khích ” và chờ cá thể ” dữ thế chủ động xin thôi chức ” ? Lại xin .

Bản thân, khó mà tự thấy khuyết điểm của mình, Trong các đơn vĩ công lập càng khó thấy. Năng lực kém thì làm gì có uy tín mà thấp với cao? Trong các đơn vị tư nhấn, bất cứ ai, kể cả lãnh đạo, không hoàn thành nhiệm vụ là tự thôi việc nếu không muốn buộc thôi việc. Chẳng cần xin.

Chỉ một văn bản mà đầy lỗi ngữ pháp, cả câu cú lẫn nội dung, bộc lộ thực trạng ” loạn văn bản, loạn chữ nghĩa ” ở Việt Nam .Đố ai đọc và hiểu hết hết rừng văn bản Việt Nam sẽ được phong mấy lần anh hùng. Cứ như lẩu thập cẩm của người chưa khi nào vào nhà bếp. Không riêng gì những địa phương mà những bộ, ngành cũng thi đua ra văn bản .Ngành du lịch từng ồn ào với ” Bộ quy tắc ứng xử cho hành khách ” từng địa phương .Du khách đến đâu, phải học qui tắc ở đó. Có vị ở TW còn ý kiến đề nghị làm hẳn cho khách Trung Quốc một bộ riêng. May mà đề xuất này chưa được trải qua. Chút an ủi là còn Đồng Tháp với ” Bộ quy tắc hành xử văn minh nơi công cộng ” với hình tượng Chú Bé Sen ngộ nghĩnh, nhắn mọi người thực thi, đặc biệt quan trọng là dân địa phương .

Tiền Việt rất có giá

Có chuyện rất lạ cũng vừa xảy ra ở Quảng Nam : ” Chiều ngày 25/11. 2021, bà Nguyễn Thị Kim Truyện được mời lên Nhà Sinh hoạt Văn hóa thôn để nhận 2.150 đồng, tiền tương hỗ 10 mét vuông đất bị thiệt hại trong cơn bão số 9 năm 2020 ” .Cứ tưởng báo viết nhầm. Hơn chục năm nay, tờ 200 đồng Việt Nam gần như không còn dùng nên thực lãnh chỉ 2 nghìn đồng chẵn, nhà nước nợ 150 đồng .Lấy tờ 200 đồng cho mấy người ăn xin, không bị chửi cũng bị phủ nhận nhận vì ” không ai xài “, nói chi tờ 100 hay 50 .Tôi chưa hề thấy mặt mấy loại tiền này. Ăn xin ở Hồ Chí Minh toàn xin ” Chú có tiền lẽ cho con mấy ngàn “. ” Chú không có tiền lẻ “. ” Chú cứ đưa tiền chẵn ( mệnh giá lớn ), con sẽ thối lại “. Đưa tờ 2000 là bĩu môi, chê keo kiệt, không thèm cám ơn. Còn hơn cả chuyện ” Những người thích đùa ” ( Azit Nezin ). Người quốc tế tưởng là tiền Việt Nam có giá trị nhất nhì quốc tế hoặc đất Việt Nam có giá rẻ đội sổ toàn thế giới .Getty ImagesNguồn hình ảnh, Getty ImagesÔng Nguyễn Văn Phú, quản trị Ủy Ban Nhân Dân xã Tam Vinh, huyện Phú Ninh, Quảng Nam lý giải : ” Sau khi thống kê, diện tích quy hoạnh thiệt hại của nhà bà Truyện là 10 mét vuông đất trồng cây chuối. Việc tương hỗ thiệt hại địa thế căn cứ Nghị định 02 năm 2017. Chúng tôi thống kê giám sát ra và xác lập bà Truyện được tương hỗ 2.150 đồng ” .Vậy mà cứ tưởng việc ” bán như cho, mua như cướp, đền như vứt ” chỉ có thời bao cấp. Nghị định mới phát hành 4 năm, tưởng cả trăm năm, vì quá lỗi thời .Điều kinh ngạc nhất là tại sao không ai lên tiếng góp ý để sửa sai .Bộ phân thư ký, chuẩn bị sẵn sàng văn bản quá kém, cũng hoàn toàn có thể. Lãnh đạo không có thời giờ tâm lý, đọc kỹ vì quá bộn bề nhưng còn bao nhiêu đại biểu tham gia, bao nhiêu nhà báo được giảng dạy chuyên nghiệp. Chẳng lẽ không ai phát hiện ra ? Mà đâu chỉ có vài việc. Hay là biết mà vờ vịt, cứ ” Im lặng là vàng ” hoặc không thèm nói, để cho thiên hạ rủa ? ?Những nghị định phi lí như vậy vẫn ngang nhiên sống sót, coi như chuyện thông thường, quả là quá không bình thường. Nếu không chịu đổi khác, sẽ còn vô thiên lủng văn bản tựa như, đánh đố người đọc, làm khổ dân, hành doanh nghiệp lẫn người triển khai. Họ chỉ thừa hành một cách máy móc, không quen có quan điểm, đề xuất cấp trên sửa sai ; càng không dám phản biện .

Làm gì để chấn chỉnh

Dịch bệnh đã phá tung nhiều thứ, làm đảo lộn trật tự quốc tế, buộc mọi người biến hóa để thích nghi, từ tâm lý đến hành vi. Đặc biệt, thể hiện hết yếu kém của từng chính sách quản trị lẫn năng lượng quản trị cá thể .

Cần lắm một cuộc tổng rà soát, loại bỏ các văn bản tạp nham, đoạn tuyệt với cách làm cũ, không để sinh sản vô tính. Càng cần phải tổng rà soát đội ngũ, nhất là những người trực tiếp làm văn bản.

Ai không làm tốt trách nhiệm, mời đi chỗ khác ngay. Cấp trên trực tiếp giải quyết và xử lý ngay, không cần xin ai cả. Đừng chờ mong ai dữ thế chủ động tự nhận thấy mình yếu kém. Cán bộ yếu kém, vẫn không dám không bổ nhiệm, buộc nghỉ việc mà chỉ khuyến khích ” xin thôi chức “, thì đành bó tay chấm com. Khó hơn cá làm tổ trên cây. Xin chức tước, bổng lộc ; không ai xin mất chức, mất quyền hạn khi nào .Đừng nghĩ đó là chuyện nhỏ. Chuyện nhỏ nhưng mối đe dọa khôn lường. Chuyện nhò còn không làm được, nói chi việc lớn ?

Bài viết thể hiện quan điểm, ý kiến của Nguyễn Trung Dân, người từng làm việc trong lĩnh vực du lịch và xuất khẩu tại TP HCM.