SỰ PHÁT TRIỂN TÂM SINH LÝ TRẺ 5 TUỔI

Bởi

SỰ PHÁT TRIỂN TÂM SINH LÝ TRẺ 5 TUỔI

Đặc điểm

Nếu nói rằng tiến trình từ 0 đến 3 tuổi là tiến trình kiến thiết những cấu trúc về mặt khung hình và tâm lý thì quá trình từ 3 – 5 tuổi là tiến trình đảm nhiệm những kiến thức và kỹ năng và kiến thức và kỹ năng làm nền tảng cho sự hình thành nhân cách và năng lượng. Vì thế, khi trẻ được 5 tuổi thì bé đã có năng lực tiếp thu một lượng kiến thức và kỹ năng không nhỏ. Theo A.X Macarenco, một nhà giáo dục nổi tiếng của Nga thì : “ Nền tảng của giáo dục đa phần được kiến thiết xây dựng từ khi trước 5 tuổi, nó chiếm đến 90 % chất lượng của cả quy trình giáo dục ”

Chúng ta có thể thấy rõ điều này khi chứng kiến những hoạt động chơi đùa không mệt mỏi của các em, không chỉ là sự vui thích mà trẻ còn có khả năng tập trung để hiểu và chấp nhận luật lệ của các trò chơi, còn trong lớp thì đã biết ngồi yên để lắng nghe các câu chuyện kể. Đa số trẻ trong giai đoạn này phát triển tốt kỹ năng sử dụng bàn tay, biết cầm viết chì và cắt bằng kéo, nhận ra phần lớn các mẫu tự và cách đọc các mẫu tự này, nhận ra sự khác biệt của các hình khối, biết phân biệt lớn – bé, cao – thấp, xa – gần …Vì thế, một mặt phụ huynh cần phải tích cực giúp các em thu đạt được những kỹ năng quan trọng và cần thiết, nhưng mặt khác không nên nhồi nhét những điều vượt quá mức phát triển mà các em có thể đạt được để khi bước vào lớp Một,có thể làm trẻ sớm mệt mỏi trước khối lượng kiến thức khá lớn mà trẻ sẽ phải tiếp thu trong suốt thời gian ở tiểu học (Cấp 1) để rồi sẽ gặp nhiều khó khăn ở các cấp học cao hơn.

Một đặc điểm tâm lý quan trọng trong độ tuổi này là ý thức về Bản Ngã (Cái Tôi) – Trẻ bắt đầu biết phân biệt một cách rõ ràng giữa bản thân và những người xung quanh. Trẻ có ý thức về tính sở hữu, biết cái gì của mình và cái gì của người khác. Tuy nhiên, điều này tùy thuộc khá nhiều vào cách giáo dục của cha mẹ. Nếu trẻ là con một hay được cưng chiều thì khả năng phân biệt và nhận thức về những giới hạn của quyền sở hữu có thể rất kém, chỉ biết ích lợi của bản thân mà không để ý đến quyền lợi của những người xung quanh.

Sự phát triển xúc cảm và ngôn ngữ

Ở lứa tuổi này, tình cảm đã bắt đầu phức tạp và phân hóa, từ quan hệ gắn bó mẹ – con, trẻ bắt đầu có nhu cầu giao lưu tình cảm nhiều hơn giữa mẹ – con ở trẻ trai và bố – con ở trẻ gái. Trẻ  đòi hỏi sự quan tâm chăm sóc một cách cụ thể và đa dạng hơn, vì vậy đã xuất hiện ở trẻ những biểu hiện về tình cảm rõ ràng cũng như những phản ứng chống đối dưới nhiều hình thức khác nhau. Điều này khiến cho trẻ dễ có những tổn thương sâu sắc nếu không nhận được sự cảm thông hay được đáp ứng từ phía cha mẹ.

Hoạt động và sở trường thích nghi của trẻ 5 tuổi xoay quanh mái ấm gia đình và nhà trường. Trẻ thích chơi với đồ chơi của mình ở nhà nhưng cũng biết san sẻ đồ chơi với bạn hữu ở trường. Ngoài những buổi học thì một vài buổi học vẽ hay chơi thể thao mỗi tuần không phải là nhiều, nhưng đừng bắt trẻ tham gia quá nhiều hoạt động giải trí ngoại khóa trong quá trình này vì đây mới chỉ là những bước khởi động cho cả một hành trình dài dài sau khi trẻ đã vào lớp Một. Trẻ 5 tuổi vẫn thích chơi qua trí tưởng tượng. Con gái thường thích chơi nấu nướng, chăm nom búp bê, tái hiện đời sống ở mái ấm gia đình và nhà trường trong khi chơi. Con trai bên cạnh việc chơi những game show sắm vai làm siêu nhân hay hiệp sĩ, robot hay quái vật … cũng hoàn toàn có thể chơi như vậy, nếu như không bị diễu cợt và chắc như đinh là tất cả chúng ta không nên diễu cợt ! Ở lứa tuổi này trẻ dễ có sự sợ hãi những con vật, bóng tối và một số ít người chung quanh đã vô tình hay cố ý hù doạ trẻ. Điều này cũng một phần do tác động ảnh hưởng từ những câu truyện kể và do sự tăng trưởng trí tưởng tượng khá nhiều mẫu mã của trẻ .
Đây là lứa tuổi tăng trưởng khá hoàn hảo về năng lực tiếp xúc, trẻ hoàn toàn có thể nói những câu rất đầy đủ, nhiều lúc phức tạp cũng như hiểu được những câu nói dài của người khác. Điều này là cơ sở cho trẻ đảm nhiệm những kiến thức và kỹ năng của lớp Một và những cấp học tiếp theo. Mặc dù vậy, khi tiếp xúc với trẻ, tất cả chúng ta vẫn không nên sử dụng lối nói với những ý nghĩa ẩn dụ, nước đôi theo kiểu, nói vậy mà không phải vậy ! vì hoàn toàn có thể gây ra những hiểu nhầm, hay khiến cho trẻ có những nhận thức xấu đi về bản thân và sự hiểu biết rơi lệch về người khác .

 

Có nhiều cha mẹ, khi trẻ phạm lỗi thay vì có những giải pháp kỷ luật rõ ràng, thậm chí còn hoàn toàn có thể đánh đòn thì lại dùng hình thức mỉa mai những sai sót của trẻ : “ Phải rồi, nhà mình giầu lắm nên cứ tha hồ mà đánh vỡ chén bát đi, vỡ cái này thì mua cái khác thôi .. ! ” “ Hình thức này, tuy không làm tổn thương đến thể xác hay gây cho con sự sợ hãi, thế nhưng nó giống như một chất acid có năng lực làm xói mòn những phản hồi của trẻ, vì trẻ sẽ không biết cư xử như thế nào cho đúng, nên dần dà năng lực bày tỏ về cảm hứng sẽ bị mai một. Trẻ hoàn toàn có thể trở nên lạnh nhạt, vô cảm trước những biến chuyển hay tác động ảnh hưởng của môi trường tự nhiên xung quanh khi lớn lên .
Trong lứa tuổi này, trẻ hoàn toàn có thể thuận tiện tiếp đón một ngoại ngữ và cả những từ ngữ thô tục “ không có trong từ điển ”. Vì thế đây là một “ đối tác chiến lược ” quan trọng cho những cơ sở dạy ngoại ngữ, và họ đã vận dụng nhiều kỹ xảo chiêu sinh khác nhau khiến cho nhiều bậc cha mẹ bị lôi cuốn nên đã tìm cách thôi thúc con đi học ngoại ngữ mà không chăm sóc đến đậm cá tính, sở trường thích nghi hay năng lượng thực sự của trẻ, có tương thích với những kỹ năng và kiến thức đó hay không. Điều này vô tình đã đặt một áp lực đè nén lên trên đứa trẻ, khiến cho một số ít trẻ chưa đến trường mà đã trở nên “ ngán ” chuyện đi học .
Bên cạnh đó, cũng không ít những bậc cha mẹ, do thói quen hay vô ý, liên tục “ xả rác bằng miệng ” bên cạnh trẻ, đã khiến cho không ít bé bị “ nhiễm độc ” vì những lời lẽ tệ hại đó, đến khi phát hiện ra thì đã trở thành một thói quen khó bỏ ! Vì thế trong lời ăn lời nói so với trẻ, tất cả chúng ta cần phải thận trọng, một mặt chăm sóc đến việc giúp cho trẻ tăng trưởng được năng lượng làm chủ ngôn từ, nhưng cũng cẩn trọng để không “ hút phải ” những lời lẽ không được “ thật sạch ” cho lắm .