Các quy luật tâm lý cá nhân – https://futurelink.edu.vn

Bởi
Tìm hiểu những quy luật tâm lý cá nhân .

1. Quy luật tâm lý hành vi

a. Khái niệm hành vi

Hành vi là cách ứng xử trong một thực trạng nhất định được biểu lộ bằng lời nói, hành vi, cử chỉ nhất định ( theo Đại Từ điển Tiếng Việt – Nguyễn Như Ý ( chủ biên ) – NXBĐHQGTPHCM, 1/2007 ) .
Con người có hành vi và cách xử thế trước những trường hợp rất phong phú không ai giống ai. Khoa học tâm lý đã góp thêm phần quan trọng giúp ta nhận ra được mối quan hệ có Tính quy luật giữa hành vi, thái độ của con người với Tính khí và động cơ hành vi của họ .

b. Mối quan hệ giữa hành vi và Tính khí

Giữa hành vi và Tính khí ( Khí chất ) có mối quan hệ ngặt nghèo với nhau. Trong cùng điều kiện kèm theo, thực trạng thì những người có Tính khí khác nhau sẽ có hành vi, thái độ khác nhau. Ví dụ : Khi bị nhà quản trị hiểu nhầm và trừng phạt không đúng thì người sôi sục sẽ có những phản ứng nóng bức, người tỉnh bơ thì nhẹ nhàng, lý giải để nhà quản trị hiểu rõ vấn đề, người ưu tư thì hoảng sợ thấp thỏm … .

c. Vai trò của động cơ với hành vi

Động cơ đóng vai trò quan trọng so với hành vi, thái độ của cá nhân. Mỗi hành vi của cá nhân đều bắt nguồn từ những động lực thôi thúc khác nhau .

– Khái niệm động cơ: Động cơ có thể hiểu là lực tác động, điều khiển bên trong của cá nhân, thúc đẩy họ hành động để đạt được mục đích nào đó của cá nhân.

– Thành tố cấu tạo nên động cơ: Động cơ được cấu tạo bởi ba thành tố là nhu cầu, tình cảm và ý thức. Hai thành tố nhu cầu và tình cảm thường gắn với nhau như hình với bóng. Nhu cầu là trạng thái thiếu hụt một cái gì đó, là trạng thái mất cân bằng về mặt tâm lý trong cơ thể. Chính trạng thái này đòi hỏi con người phải hành động để lập lại cân bằng. Khi nhu cầu được thỏa mãn sẽ xuất hiện tình cảm tích cực, ngược lại khi nhu cầu không được thỏa mãn, trạng thái mất cân bằng không được khắc phục sẽ làm cho con người xuất hiện tình cảm tiêu cực.

– Phân loại và ảnh hưởng của động cơ đến hành vi:

Động cơ gồm có :

  • Động cơ hưởng thụ;
  • Động cơ dâng hiến;
  • Động cơ tự thể hiện.

Động cơ là cái nằm bên trong mỗi cá nhân, khó chớp lấy được một cách trực quan, nhưng trải qua hoạt động giải trí đơn cử của người lao động, nhà quản trị hoàn toàn có thể phân biệt được động cơ của họ. Động cơ được thể hiện ra ngoài trải qua những biểu lộ tâm lý ( hứng thú, tham vọng, hoài bão, niềm tin và lý tưởng ) thành khuynh hướng, tiềm năng đời sống của mỗi người. Vì vậy, nhìn vào khuynh hướng, mục tiêu sống ta hoàn toàn có thể đoán biết được động cơ của cá nhân có trong sáng không .Nhờ thành tố ý thức mà mục tiêu, giải pháp thỏa mãn nhu cầu nhu yếu của con người mang Tính nhân văn cao quý. Chẳng hạn, nhu yếu siêu thị nhà hàng của loài vật được thỏa mãn nhu cầu trải qua những hoạt động giải trí bản năng ( ăn sống, nuốt tươi, cắn xé … ). Ngược lại, để thoả mãn nhu yếu nhà hàng siêu thị của mình, con người đã triển khai một cách có ý thức, vệ sinh … nhờ có thành tố ý thức mà nhu yếu, tình cảm của con người xác lập được mục tiêu, hướng đi mang Tính văn minh và nhân bản cao, thoát khỏi bản năng tự nhiên .
Nhu cầu và tình cảm của con người rất phong phú và phong phú và đa dạng. Tuy nhiên, động cơ và mục tiêu để thỏa mãn nhu cầu chúng không giống nhau, tùy thuộc vào ý thức rèn luyện của bản thân, môi trường tự nhiên và giải pháp giáo dục, trình độ văn hóa truyền thống, xã hội, phong tục tập quán …
Trong quy trình hành vi của con người để thực thi tiềm năng đã định, sẽ gặp những xung đột do người khác tạo ra, hoặc do thực trạng, điều kiện kèm theo không thích hợp. Lúc đó, con người sẽ tùy theo Tính khí, bản năng và động cơ mà có những dạng hành vi theo những tuyến có Tính quy luật, và dù muốn hay không muốn sau cuối cũng phải đi đến thích nghi, để sống sót, nghĩa là con người tự kiểm soát và điều chỉnh hành vi của mình .
Con người hoạt động giải trí trong môi trường tự nhiên xã hội bị ràng buộc bởi những chuẩn mực, sự giáo dục của mái ấm gia đình, của những nhóm không giống nhau, bản năng và động cơ cũng khác nhau, nên những quy luật tâm lý hành vi của con người chịu tác động ảnh hưởng bởi hành vi của nhóm hội đồng .

2. Quy luật tâm lý quyền lợi

 a. Khái niệm lợi ích

Lợi ích là những cái có lợi, những cái thiết yếu so với con người. Lợi ích chi phối thái độ và hành vi của con người .

b. Các loại lợi ích

Lợi ích hoàn toàn có thể được hiểu và phân loại như sau :

  • Lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài: Hai lợi ích này cũng có lúc thống nhất, nhưng cũng có những lúc không thống nhất, thậm chí là trái ngược
  • Lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm và lợi ích chung: Các lợi ích này có nội dung và phạm vi khác nhau và hay mâu thuẫn nhau. Tâm lý phổ biến là coi lợi ích cá nhân nặng nhất, sau đó đến lợi ích nhóm, rồi mới đến lợi ích
  • Lợi ích vật chất và lợi ích tinh thần: Lợi ích vật chất thường thấy rõ ngay, lợi ích tinh thần là to lớn và bền vững hơn nhiều so với lợi ích vật chất.

c. Nội dung quy luật tâm lý lợi ích

Lợi ích là động lực cơ bản của các hành động có ý thức của con người. Con người khi làm việc gì cũng đều Tính đến lợi ích.

Trong những tập thể, thường có những xung đột lớn là xung đột quyền lợi. Vì thực chất con người là tư hữu, ham muốn quyền lợi .
Trong mỗi giai cấp có sự khác nhau về năng lượng, thực trạng … nên cũng tạo ra sự khác nhau trong phân phối quyền lợi. Từ sự khác nhau về quyền lợi đã làm phát sinh những những trạng thái tâm lý phức tạp như : Ghen tị, ganh đua, chế giễu, chê cười …
Nhìn chung, trong xã hội số đông vẫn có khuynh hướng chăm sóc tới quyền lợi chung, quyền lợi lâu dài hơn, quyền lợi niềm tin. Vì họ biết rằng trong đó hàm chứa quyền lợi cá nhân, quyền lợi trước mắt và quyền lợi vật chất. Trên cơ sở đó quyền lợi cá nhân mới được bảo vệ chắc như đinh và quyền lợi vật chất mới đa dạng và phong phú .

3. Quy luật tâm lý tình cảm

a. Khái niệm và cơ chế hình thành

Con người tất cả chúng ta vừa sống bằng lý trí, vừa sống bằng tình cảm. Nặng về lý trí, con người sẽ trở thành khô khan hờ hững, khô cứng, không thuận lòng người. Trái lại, nếu quá nặng về tình cảm sẽ dẫn con người đến sai lầm đáng tiếc, sướt mướt, ủy mị, vô nguyên tắc, không có tính năng tích cực với mái ấm gia đình và xã hội .

– Khái niệm

Tình cảm có Tính vững chắc, không thay đổi vì thế nếu biết được đặc điểm tình cảm của một người nào đấy, ta hoàn toàn có thể phán đoán được những yếu tố chính yếu trong họ. Tình cảm mang Tính chân thực, nó phản ánh đúng chuẩn nội tâm thực của con người, mặc dầu người đấy có cố ý che giấu bằng những hành vi giả tạo bên ngoài .
Tình cảm được bộc lộ trải qua những xúc cảm đơn cử và tình cảm càng thâm thúy bao nhiêu thì xúc cảm sẽ càng biểu lộ mãnh liệt bấy nhiêu. Vì vậy tất cả chúng ta cũng hoàn toàn có thể dùng xúc cảm của một người để nhìn nhận tình cảm của họ. Tuy nhiên trong 1 số ít trường hợp tình cảm không giống hệt với xúc cảm. Ví dụ : Có những người bộc lộ cảm hứng rất mãnh liệt khi phản ứng trước những quyết định hành động ( kỷ luật ) một cá nhân nào đó bộc lộ anh ta rất quý người bị kỷ luật, tuy nhiên tình cảm của anh ta với người đó có khi là ngược lại .

– Cơ chế hình thành tình cảm

Tình cảm được hình thành từ những xúc cảm cùng loại, nhiều xúc cảm cùng loại hình thành nên tình cảm. Vì vậy muốn hình thành tình cảm, thì trước hết phải tạo ra những xúc cảm tương ứng. Ví dụ : Nhà quản trị muốn người lao động có tình cảm tốt đẹp với doanh nghiệp, thì trước hết phải tạo ra những xúc cảm tích cực như chăm sóc, lo ngại cho họ và mái ấm gia đình họ làm cho họ cảm động. Cần quan tâm rằng trong quy trình hình thành tình cảm có nhiều yếu tố chi phối ( thiên nhiên và môi trường xã hội, ấn tượng khởi đầu, định kiến … ) chứ không phải chỉ đơn thuần là từ cảm hứng .

b. Những quy luật tâm lý tình cảm

Những quy luật của đời sống tình cảm

  • Quy luật lây lan tình cảm: Tình cảm của một cá nhân có thể bị ảnh hưởng từ lây lan tâm lý từ người khác.
  • Quy luật thích ứng: Một cảm xúc, một tình cảm nào đó được lặp đi lặp lại một cách không đổi, thì cuối cùng sẽ bị suy yếu và lắng xuống (sự chai sạn về mặt tình cảm).
  • Quy luật tương phản: Một cảm xúc, tình cảm này có thể làm tăng cường một cảm xúc, tình cảm đối lập với nó.
  • Quy luật di chuyển: Xúc cảm, tình cảm của con người có thể di chuyển từ đối tượng này sang đối tượng khác.
  • Quy luật pha trộn: Những cảm xúc, tình cảm khác nhau thậm chí đối lập nhau có thể xuất hiện đồng thời ở một người, chúng không loại trừ nhau, mà quy định lẫn nhau.

4. Quy luật tâm lý về nhu yếu

a. Khái niệm nhu cầu

Nhu cầu là những yên cầu mà con người cần có để sống, sống sót và tăng trưởng. Nhu cầu là động lực hành vi của con người, từ đó phát sinh ra nhiều trạng thái tâm lý phong phú và phong phú và đa dạng .
Con người có nhiều nhu yếu. Theo Abraham Maslow con người có 5 bậc nhu yếu sau :

Tháp nhu cầu của Maslow

  • Nhu cầu sinh lý cơ bản;
  • Nhu cầu an toàn;
  • Nhu cầu xã hội (nhu cầu được chấp nhận);
  • Nhu cầu được kính trọng (địa vị xã hội);
  • Nhu cầu tự thể hiện (nhu cầu hiện thực hóa bản thân).

b. Các quy luật tâm lý về nhu cầu

– Nhu cầu của con người luôn tăng trưởng đến vô tận. Sự tăng trưởng của nhu yếu hoàn toàn có thể tuần tự hoặc nhảy vọt tùy thuộc vào thực trạng đơn cử của mỗi người và của những nhóm xã hội, nhưng không khi nào dừng lại .
– Mức độ thỏa mãn nhu cầu giảm dần : Nhu cầu nào được phân phối tiên phong khi nào cũng có độ thú vị cao, sau đó sẽ giảm dần .
Sự diễn biến của nhu yếu : Tâm lý nhu yếu nhiều khi tỏ ra đỏng đảnh không trùng với nhu yếu thực, có năng lực biến hóa nhanh gọn. Vì con người một lúc có nhiều nhu yếu khác nhau, nên họ phải lựa chọn, xử lý những nhu yếu lần lượt tương thích với năng lực kinh tế tài chính, thể lực, thời hạn hoặc ngoại cảnh, điều kiện kèm theo …
( Nguồn : Topica, Đặc điểm và những quy luật tâm lý cá nhân trong quản trị kinh doanh thương mại )