Mô hình giáo dục chuyên biệt cho trẻ khuyết tật

Bởi
Mô hình giáo dục chuyên biệt cho trẻ khuyết tật
(Trường chuyên biệt Steps) – Giáo dục chuyên biệt hình thành và phát triển phù hợp với những điều kiện xã hội, kinh tế và phù hợp với trình độ nhận thức, trình độ phát triển khoa học kĩ thuật của nhân loại. Nó đóng vai trò tích cực trong lịch sử phát triển của khuyết tật học.

 

1/ Thế nào là giáo dục trẻ khuyết tật?

Giáo dục chuyên biệt là phương pháp giáo dục tách biệt trẻ nhỏ có những dạng tách biệt khác nhau và cơ sở giáo dục ết tậtiêng. Đây là mô hình phát hiện sớm nhất trong lịch sử dân tộc giáo dục trẻ khuyết tật, nó được thực thi từ năm đầu của thế kỉ XỈ những nước, Pháp, Đức, Tây Ban Nha và 1 số ít châu Âu khác. Đầu tiên một số ít tu sĩ tập trung chuyên sâu những trẻ mù, trẻ câm điếc vào những lớp học trong nhà thời thánh để dạy. Dần dần cách tập trung chuyên sâu những trẻ khuyết tật để dạy được tăng trưởng ở nhiều nước và trở thành mạng lưới hệ thống những trường chuyên biệt dạy trẻ khuyết tật. Mỗi loại trẻ khuyết tật ( điếc câm, người mù, chậm pháy triển trí tuệ, … ) lại được chia thành những loại nặng, nhẹ khác nhau ( điếc, nghễnh ngãng, mù, loà chậm tăng trưởng trí tuệ loại nhẹ, vừa và nặng, ngu, … ) được dạy trong những lớp họ, những trường riêng. Ở đây trẻ được dạy theo chương trình riêng cho những chiêu thức riêng, tách biệt với mạng lưới hệ thống quốc dân .

2/ Xuất phát điểm mô hình giáo dục chuyên biệt là gì?

Theo ý niệm thời bấy giờ, trẻ nhỏ chia làm hai loại : trẻ lành và trẻ khuyết tật. Trẻ khuyết tật được coi như những bệnh nhân, những con bệnh cần phải được chữa trị để lành. Ví dụ trẻ điếc câm cần phải được dạy nói, trẻ mù cần phải được dạy xu thế khoảng trống để trẻ hoàn toàn có thể đi lại, …

Quan điểm giáo dục chuyên biệt : trẻ khuyết tật là đối tượng người tiêu dùng giáo dục được huấn luyện và đào tạo để trở thành ” thông thường “. Chính vì thế người ta nói rằng, mô hình giáo dục chuyên biệt là ” mô hình y tế ” .

3/ Mục tiêu của giáo dục chuyên biệt

Giáo dục chuyên biệt trẻ khuyết tật nhằm mục đích đạt được những tiềm năng chính

sau đây :

•        Mục tiêu nhân đạo

Trẻ khuyết tật là đối tượng người dùng trợ giúp của những tấm lòng hảo tâm, từ thiện. Họ nhận được sự thương hại của xã hội .

• Mục tiêu chăm nom, giáo dục

Trẻ khuyết tật là đối tượng người dùng của quy trình hồi sinh tính năng và giáo dục ,

trong đó tiềm năng hồi sinh tính năng là tiềm năng ở đầu cuối. Tuỳ thuộc vào những chuyên ngành ( y tế ) khác nhau, người ta chia trẻ khuyết tật thành những dạng, những mức độ nặng nhẹ khác nhau để hồi sinh tính năng và giáo dục. Như trẻ điếc : điếc nhẹ, điếc vừa, điếc nặng và điếc sâu ; trẻ khiếm thị : mù nhìn kém ; trẻ trí tuệ thiểu năng có loại nhẹ, vừa, nặng, hay ngu si đần độn, … Cũng trên cơ sở đó nhiều ngành khoa học sinh ra, như giáo dục đặc biệt quan trọng, tâm lí học đặc biệt quan trọng. Hiện nay trên quốc tế sống sót hơn 40 tên gọi khác nhau cho những loại tật khác nhau. Và như vậy cũng có chừng ấy giải pháp, chiêu thức khác nhau nhằm mục đích phục sinh tính năng cho trẻ khuyết tật và hy vọng đến một ngày nào đó, đứa trẻ sẽ trở nên ” lành lặn ” như những trẻ nhỏ khác .

•        Mục tiêu giám sát, quản lí

Cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX, ở nhiều nước phương Tây, khi nền kinh tế tài chính nông nghiệp chuyển dần sáng nền kinh tế tài chính công nghiệp, thị trường thì nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc huấn luyện và đào tạo đội ngũ công nhân và cán bộ kĩ thuật có sức lao động, có kinh nghiệm tay nghề vững chãi, có tính kỉ luật cao, … phân phối cho nhu yếu nhân lực ngày một nhiều của những xí nghiệp sản xuất, xí nghiệp sản xuất, công ty. Vì vậy, học viên trong nhà trường cần trải qua những trắc nghiệm để phân loại và đào tạo và giảng dạy ra những con người tương thích, phân phối những việc làm đã được định sẵn, điều này dẫn đến nhiều trẻ khuyết tật bị tách ra khỏi nền giáo dục phổ thông. Trẻ khuyết tật được coi là ” không đủ tiêu chuẩn ” để trở thành người lao động ” thông thường “. Thậm chí trẻ khuyết tật còn bị coi là vật cản cho sự tăng trưởng thông thường của trẻ khác cùng tuổi. Người ta cho rằng, sự xuất hiện của trẻ khuyết tật sẽ có hại cho những học viên khác, gây ra tác động ảnh hưởng xấu về đạo đức .

Chính vì thế, trẻ khuyết tật buộc phải tách khỏi trẻ nhỏ khác. Sự tách biệt này mang một ý nghĩa khác là quản lí, giám sát. Đôi khi, tiềm năng này lại là tiềm năng chính .

4 / Những sống sót của mô hình giáo dục chuyên biệt

Một sống sót cơ bản của giáo dục chuyên biệt là quan điểm nhìn nhận trẻ khuyết tật : coi trẻ khuyết tật là những trẻ thấp kém, không có năng lực sống và học tập như những trẻ khác. Người ta chỉ nhìn thấy những khiếm khuyết của trẻ. Trẻ không nghe được, không nói được, trẻ không nhìn được, trẻ không nhận thức được, trẻ chậm hiểu, … không nhìn thấy được những mặt tích cực – những cái trẻ hoàn toàn có thể làm được. Điều này dẫn tới cách tổ chức triển khai giáo dục : tách trẻ ra khỏi hội đồng, chiêu thức giáo dục đặc biệt quan trọng : gây nên những hạn chế trong quy trình nhận thức .

Sự giáo dục tách biệt sẽ mang lại cho trẻ những mặc cảm, tự ti là những cản trở to lớn nhất làm cho trẻ không hề tăng trưởng hết năng lực của mình. Hơn nữ, sự tách biệt này tạo tiền đề cho sự tách biệt khỏi cộng động. Từ nhỏ trẻ đã không được hưởng quyền bình đẳng về học tập thì lớn lên, khi trưởng thành, họ không hề trở thành những thành viên bình đẳng ngoài xã hội .

Môi trường giáo dục chuyên biệt là môi trường tự nhiên rất hạn chế về mọi mặt. Môi trường này không mở ra thời cơ để trẻ khuyết tật tăng trưởng hết những tiềm năng của mình. Ví dụ một trẻ bị điếc học trong trường chuyên biệt sẽ không có thời cơ tốt hơn để tăng trưởng ngôn từ như ở đại trà phổ thông, ngoài xã hội. Người ta sử dụng trong trường chuyên biệt những chương trình riêng, giải pháp riêng – những cái đã được hạn chế theo dạng khuyết tật và đồng thời cũng hạn chế luôn điều điện để trẻ tự tăng trưởng. Chính vì thế, hiệu suất cao giáo dục trong những trường chuyên biệt rất thấp. Nhiều học viên sau khi tốt nghiệp lại phải khởi đầu lại từ đầu để tái hòa nhập xã hội .

Ngoài ra mô hình giáo dục chuyên biệt rất tốn kém : ngân sách cao cho việc thiết kế xây dựng cơ sở vật chất, huấn luyện và đào tạo đội ngũ giáo viên riêng, cách làm này sẽ không kêu gọi được lực lượng xã hội tham gia giáo dục. Thực hiện mô hình giáo dục chuyên biệt sẽ làm cho hầu hết trẻ khuyết tật bị thất học .

5 / Tính lịch sử vẻ vang của mô hình giáo dục chuyên biệt

Cũng thừa nhận rằng, mô hình giáo dục chuyên biệt hình thành và tăng trưởng trong một thời hạn dài ( 3 thế kỉ ) và vẫn sống sót cho đến thời nay. Trước hết nó đã làm cho một bộ phận nhỏ trẻ khuyết tật được chăm nom và giáo dục .

Giáo dục chuyên biệt hình thành và phát triển phù hợp với những điều kiện xã hội, kinh tế và phù hợp với trình độ nhận thức, trình độ phát triển khoa học kĩ thuật của nhân loại. Nó đóng vai trò tích cực trong lịch sử phát triển của tật học.